Ziek, maar present!

Mentaliteitsverandering

De effecten van presenteïsme zijn nog lang niet algemeen bekend. Vandaar de hoge nood aan sensibilisering. Al te vaak wordt de extra inspanning van mensen op het werk – of ze nu ziek zijn of niet – aangemoedigd of zelfs bijna vanzelfsprekend gevonden. Dat het negatieve gevolgen heeft op langere termijn moet dus extra in de verf worden gezet. Zo zouden beleidsmensen en werkgevers in de eerste plaats moeten benadrukken dat het belangrijk is om ziekteverlof te nemen als je ziek bent. Je werknemer heeft ook de verantwoordelijkheid om je te laten weten wat de gevaren van presenteïsme zijn en om je te helpen om je eigen gezondheid goed in de hand te houden. We hebben die sensibilisering nodig om de sociale druk te compenseren die nog altijd valt op mensen die wél ziekteverlof dur- ven nemen. Het woord ‘profiteur’ is nooit ver weg. Het is hoog tijd om de hardnekkige mentaliteit die mensen die om een of andere reden niet blijven werken veroordeelt, te veranderen. In veruit de meeste gevallen hebben mensen die zich ziek melden immers wel degelijk een valabele reden om dat te doen.

Concrete aanpak

Dat alles kadert in een algemeen gezondheidsplan op het werk. Het gaat er niet alleen om je te laten weten dat je beter uitziekt als je je niet goed voelt, maar ook om ervoor te zorgen dat je gezond blijft doorheen je carrière. Daarvoor zullen bedrijven hun eigen humanresources-beleid onder de loep moeten nemen. Bevordert onze manier van werken werkelijk de gezondheid van onze werknemers of niet echt? Richten de pogingen om absenteïsme aan te pakken zich werkelijk op de kern van het probleem, of enkel op de symptomen?
Ook als werknemer heb je in dat alles een stuk verant-woordelijkheid. Het is het niet altijd evident om de pro- blemen op je werk rechtstreeks bij je chef aan te kaarten, maar als dat niet kan, kan je terecht bij een tussenpersoon: de arbeidsgeneesheer of preventieadviseur kunnen be- middelen tussen jou en de humanresourcesmanager of de directie.
Tot slot kan iedereen zich de vraag stellen in hoeverre hij zelf bijdraagt aan het algemene klimaat dat ziekteverlof snel stigmatiseert, waardoor sommige mensen aangezet worden tot presenteïsme. Zetten we onze collega’s of ons team er door ons eigen oordeel over ziekteverzuim soms zelf een stuk toe aan? Je bent zelf natuurlijk het best geplaatst om voor jezelf te bepalen wat je het best doet als je je niet al te best voelt. Voor de een is het op minder goede momenten beter om toch te werken maar het wat kalmer aan te doen, voor de ander is het beter om zich drie dagen ziek te melden. Belangrijk daarbij is om je team te kennen en te vertrouwen, zodat je weet dat wat een collega doet terecht is en op lange termijn hemzelf én het werk ten goede komt.

Let op de volgende signalen

Of het nu vrijwillig is of niet, presenteïsme gaat meestal gepaard met een van de volgende factoren:

• belangrijke of zich telkens herhalende (meestal mentale) gezondheidsproblemen

• de angst om je loon of je werk te verliezen of je carrière te zien stagneren

• de invloed van de economische conjunctuur en het tekort aan arbeidsplaatsen

• het gevoel onvervangbaar te zijn

• de grote hoeveelheid werk en de druk die daarmee gepaard gaat

• de sociale druk en de angst voor stigmatisering

• de angst voor wat het zal geven wanneer je weer komt werken na je afwezigheid