Svend Brinkmann: ‘Zet je coach aan de deur’

‘Onder alle omstandigheden jezelf blijven’ is de ondertitel van Standvastig, de bestseller van Svend Brinkmann. Het boek leest als een trein, maar die trein gaat wel over een aantal hobbels. Dagelijks visualiseren dat je kind doodgaat? Stoppen met inzetten op je eigen ontwikkeling? Vooral niet proberen om je volledige potentieel te realiseren? Je nee-hoed opzetten? Journaliste Hade Wouters wendt zich tot de Deense auteur die haar gezwind en monter van tekst en uitleg voorziet.

Tekst Hade Wouters

Hij wordt herkend wanneer hij zijn huis verlaat en staat genoteerd in de top zes van meest invloedrijke personen in Denemarken, met een hogere ranking dan de eerste minister. Wie? Svend Brinkmann. Just another professor in de psychologie, tot hij zijn antizelfhulpboek Standvastig publiceerde. ‘Stop met naar je innerlijke stem te luisteren’, ‘ontsla je coach’ en ‘onderdruk je gevoelens’. De adviezen die hij formuleert kan je op zijn minst verfrissend noemen. De linkse én conservatieve pers in Denemarken smulde ervan. Life coaches, therapeuten en positief psychologen gingen in verzet.

Wat was voor jou de aanleiding om dat boek te schrijven?

Svend Brinkmann: ‘Vele jaren lang heb ik onderzoek gedaan naar hoe de hedendaagse samenleving problemen creëert voor individuen. Het gaat om problemen zoals het niet kunnen vinden van zin en betekenis in het leven, stress, depressie en eenzaamheid. Het thema was me dus door en door bekend, maar na het schrijven van talloze wetenschappelijke artikels en boeken heb ik besloten dat ik een breder publiek wilde bereiken. Daarom heb ik ervoor gekozen om mijn ideeën te delen via het populaire format van het zelfhulpboek. Met veel ironie, natuurlijk, aangezien een van mijn belangrijkste standpunten is dat het zelfhulpgenre een symptoom is van het hedendaagse probleem van individualisme en de druk om constant aan “persoonlijke ontwikkeling” te doen.’

In je boek verbind je de problemen van onze tijd met een kortzichtige filosofie van groei en een algemene accelererende cultuur.

SB: ‘Het is van existentieel belang voor mensen om zich te wortelen en om zich te verbinden met andere mensen, met waardevolle levensprojecten en met bepaalde plaatsen. Maar dat is problematisch geworden. We worden als het ware “opgejaagd”: we moeten voortdurend in beweging en in ontwikkeling zijn. En dat leidt tot een epidemie van stress en depressie. Wat je ook doet, hoeveel je ook doet, je kan in de huidige maatschappij nooit volgen en dat wordt ons impliciet duidelijk gemaakt. Het is nooit goed genoeg. Volgend jaar moet je meer presteren dan het voorbije jaar. Je moet jezelf “optimaliseren”. Dat leidt uiteindelijk tot de ontwikkeling van opportunistische individuen die problemen hebben om zich te houden aan ethische verplichtingen die deel zijn van het menselijk leven. Er is een algemene culturele acceleratie ontstaan die je overal terugziet, zoals in het tempo waarmee we veranderen van baan, van partner, van huis.’