Wat zeggen dromen over jou?

Een manier om ongekende kanten van jezelf te ontdekken is je dromen analyseren. Tijdens de nacht vertellen droombeelden ons waar we ons overdag niet bewust van zijn, of zo is toch de idee achter droomanalyse. Maar wat weten we écht over onze dromen, en wat kunnen we ermee? Twee specialisten aan het woord.

Tekst: Anne Wislez – Foto: Shutterstock

 

 

DE DROOMANALIST

‘Wat in de droom gezien wil worden kan ook iets moois zijn; verlangens waar we mee zitten en waar we niet naar luisteren, omdat we te hard aan het werken zijn, bijvoorbeeld’

Dominique Hubain is klinisch psycholoog en psychoanalyticus: ‘In de psychoanalyse gaan we ervan uit dat het psychisch mechanisme om zaken te verdringen een rol speelt in de problemen die zich stellen in het leven van een cliënt. Daarom zijn dromen belangrijk om mee te werken. Freud noemde dromen de koninklijke weg naar het onbewuste. Nu is Freud in sommige opzichten op dwaalsporen beland, maar qua droomduiding is zijn werk nog erg relevant. Zijn kracht is onder andere dat hij de interpretatie van dromen openhield. Er zijn natuurlijk droomlexicons, waarbij symbolen die in dromen voorkomen een vaste betekenis zouden hebben, maar dat klopt volgens mij niet. Een boom in een droom kan voor mij een totaal andere betekenis hebben dan voor jou. Daarom werken we bij droomanalyse altijd via de vrije associatie. Bij associatief spreken trek je je niet aan of wat je zegt coherent, chronologisch of belangrijk is, je zegt – vertrekkend van bepaalde beelden in je droom – alles wat door je hoofd gaat. De therapeut is alert voor datgene wat terugkeert en voor de taalbruggen die gebruikt worden. De dromer vertelt bijvoorbeeld dat hij in de droom “uit de lucht valt”. Uit de lucht vallen betekent ook dat je iets niet wist, niet zag. Je kan dan vragen: is er iets wat je niet wil zien? Samen zoek je naar wat een beeld kan betekenen. Natuurlijk moet de uitkomst resoneren bij de cliënt, die heeft altijd het laatste woord.’

De droom als misleider

‘Freud zegt dat een droom per definitie over iets anders gaat dan wat je ziet en een bepaalde vertaling vraagt. Een droom is in die zin een misleider, en is als fenomeen ook een soort compromis: langs de ene kant helpt hij psychische thema’s af te voeren die je verdrongen hebt en waar je anders mee blijft zitten, tegelijk is het onbewuste ook bedoeld om de slaap te behouden. Mocht je rechtstreeks over die verdrongen gedachten dromen, zou je wakker schieten omdat de emoties te intens zijn, zoals bij nachtmerries. Als een droom in zijn functie echt geslaagd is, lijkt hij coherent en totaal niet relevant. Omdat dan zaken afgevoerd zijn zonder je slaap te verstoren. Je denkt misschien dat je gewone droom weinigzeggend is, maar ga je op zo’n gewone droom dieper in, dan kom je bij heel andere zaken die wél belangrijk blijken.’

Verdrongen informatie

‘Een droom legt per definitie een stukje schaduwkant bloot, omdat het over verdrongen informatie gaat. Achtervolgers en monsters in nachtmerries duiden overigens niet op meer verdrongen informatie dan dat je zou dromen over een prins of prinses die je wakker kust. Ook achter die prins(es) schuilt informatie, anders komt die figuur niet in je droom terecht. Maar wat gezien wil worden, kan ook iets moois zijn, verlangens waar we mee zitten waar we niet naar luisteren, omdat we te hard aan het werken zijn bijvoorbeeld. Dromen gaan vaak over zaken die we in onszelf veroordelen of dingen die we niet willen weten. Waarom het nuttig kan zijn het wel te weten? Het kan bijvoorbeeld zijn dat je onbewust een bepaalde agressie voelt naar iemand toe, of jaloezie. Wat je verdringt kan je relatie met die persoon vertroebelen. Daarom kan het belangrijk zijn de onderliggende emotie voor jezelf te erkennen. Verdringing is als een bal die je onder water houdt. Het kost energie en vroeg of laat springt de bal toch weer naar boven, zonder dat je daar controle over hebt. Spreek je de emoties uit via vrije associatie, dan laat je die bal naar boven springen in een veilige context. Dat is het voordeel. Ben je je bewust geworden van bepaalde zaken, dan kan je ook andere keuzes gaan maken in je leven. Bijvoorbeeld als je ontdekt dat je een verliefdheid verdringt, kan je kiezen er toch voor te gaan.’

Overtuigd

‘Ik geef nu zo’n 16 jaar droomanalyse en vanuit die klinische ervaring is het voor mij onmogelijk om naast het belang van dromen te kijken. Je kan die inhouden niet wetenschappelijk maken en kan er ook cijfermatig niks zinnigs over zeggen. In de psychoanalytische praktijk ga je om met mensen en hun subjectieve wereld. Maar dat lijkt me normaal: je kan de complexiteit van de psyche nu eenmaal niet herleiden tot iets objectiefs.’

Meer info? De droomduiding, Sigmund Freud (Boom Amsterdam), www.vormingsinstituut-gpp.be

 

Kan je nachtmerries ‘behandelen’? Dit zegt de droomonderzoeker >>>>