#WeToo, 3 maanden later

‘Wat als een choreograaf jonge danseressen vraagt om naakt auditie te doen? Is dat juridisch strafbaar? Nee. Maar is het oké? We moeten ons afvragen hoe we met elkaar als mannen en vrouwen willen omgaan’ – Bieke Purnelle, directrice RoSa vzw

Het momentum grijpen

Nu weken later het stof wat is gezakt en de gemoederen wat bedaard, is er rust, tijd en sereniteit om ons af te vragen: wat is er nu eigenlijk gebeurd en wat gaan we daarmee doen? Vlaams minister van Onderwijs Hilde Crevits liet in een duidingsprogramma weten dat het belangrijk is dat het thema van grensoverschrijdend gedrag eindelijk ter sprake komt en dat we het momentum moeten aangrijpen om duidelijke afspraken te maken. Elke hogeschool en universiteit in Vlaanderen heeft al een vertrouwenspersoon, maar in de procedures hoe je tewerk moet gaan bij een situatie van grensoverschrijdend gedrag moet helderheid en transparantie komen, zegt Crevits. ‘Mensen moeten de zekerheid krijgen dat ze met hun verhalen terechtkunnen bij iemand, dat er met hun informatie iets gedaan wordt, dat die informatie niet misbruikt zal worden en het geen impact zal hebben op hun resultaten of verdere carrière’, aldus de minister. Ook minister van Cultuur, Jeugd en Media Sven Gatz wil onderzoeken of er in de cultuursector behoefte is aan gespecialiseerde meldpunten voor seksuele intimidatie en geweld.

‘#MeToo heeft zeker iets wakker geschud, het is niet zomaar een opstootje dat weer zal gaan liggen’, bevestigt Bieke Purnelle, directrice van RoSa vzw, kenniscentrum voor gender en feminisme. ‘Er is sprake van een zekere morele shock, waardoor verschillende partijen beseffen dat er stappen gezet moeten worden. Maar wat me opvalt is dat er in die stappen meteen wordt ingezet op meldpunten, procedures, sanctionering… Natuurlijk belangrijk op zich, maar als je moet gaan melden en sanctioneren, ben je al te laat. Wat ik mis in het debat is preventie: hoe gaan we ervoor zorgen dat dit soort gedrag niet langer zulke proporties aanneemt? Dat is natuurlijk meteen ook de moeilijkste vraag. De hele #MeToo-heisa is vertrokken vanuit de entertainmentsector, maar ik ben er zeker van dat als je in de politiek of bedrijfswereld gaat graven, je daar net zo goed getuigenissen zal vinden. De redelijk deprimerende conclusie is: seksueel grensoverschrijdend gedrag zit overal. Wat betekent dat je niet te maken hebt met een sectorprobleem, maar met een samenlevingsprobleem. En dan kan je niet anders besluiten dan dat we op alle niveaus zullen moeten inzetten. En dat is lastig, want hoe doe je dat?’

Vanuit het middenveld wordt minister Crevits al lang gevraagd om genderkwesties aan te pakken in het onderwijs. ‘In de eindtermen staat dat kinderen moeten weten wat gender is, zeer basic,’ zegt Bieke Purnelle, ‘maar waar we het op school niet over hebben, zijn de historisch gegroeide machtsverhoudingen tussen de geslachten. Terwijl het in grensoverschrijdend gedrag vaak precies over macht gaat. Om mensen daartegen te kunnen wapenen, moet er eerst een inzicht zijn in hoe die mechanismen ontstaan. En juist dat bewustzijn ontbreekt erg. Het gaat niet alleen over lessenpakketten, maar ook over voordoen. Uit onderzoek blijkt dat leraren hun leerlingen vaak anders behandelen op basis van hun geslacht. Onbewust. Dat zijn blinde vlekken die wij allemaal hebben, mannen en vrouwen, gewoontes die ingebakken zijn. Dat verander je allemaal niet van vandaag op morgen.’