‘We moeten niet meer maar juist minder uren werken’

 

‘Door de focus op betaald werk staat onbetaalde arbeid te veel onder druk. Dat moet anders. Onze niet-betaalde maatschappelijke rollen zijn juist van ontzettend groot belang’

Wat jullie voorstellen – een 30-urenwerkweek, mét behoud van loon – is dat wel realistisch? En betaalbaar? 

IDV: ‘Het is een keuze die je maakt: welk beleid wil je, waar wil je als samenleving op inzetten? Op welvaart of op welzijn? En wat het kostenplaatje betreft: we moeten ook eens uitrekenen hoeveel het huidige beleid ons kost aan stressgerelateerde klachten, burn-outs, langdurig ziekteverzuim en mensen die uitvallen voor ze de pensioenleeftijd bereikt hebben. Het is trouwens een fabeltje dat de 30-urige werkweek nefast zou zijn voor onze economie. Innovatie-economen zeggen dat we juist moeten investeren in goede arbeidsvoorwaarden, zinvol werk en een kortere arbeidsduur, omdat dat mensen productiever en innovatiever maakt.’

Jullie gaan met de zestig werknemers van Femma zelf testcase spelen. Hoe pakken jullie dat aan?
IDV: ‘Als we arbeidsduurvermindering willen promoten, moeten we zelf een voortrekkersrol opnemen. Practice what you preach. Maar dat betekent niet dat we ons halsoverkop in dat avontuur storten, hoor. Zo zijn we in november vorig jaar naar Zweden geweest, om daar een aantal bedrijven te bezoeken waar ze ervaring hebben met de 30-urenwerkweek. In een Toyotagarage in Göteborg werken ze al sinds 2002 op die manier, en wat blijkt: hun werknemers zijn gelukkiger, gezonder, maken minder fouten en de winst is er gestegen met maar liefst 25%. In een rust- en verzorgingstehuis, ook in Göteborg, hebben ze bij wijze van experiment de afgelopen twee jaar gewerkt met werkdagen van zes uur. Ook daar hoorden we vooral positieve geluiden.’

Nochtans stond onlangs in de krant dat het Zweedse experiment met de 6-urige werkdag geflopt is, door de hoge loonkosten. Daarbij verwees men vooral naar dat rusthuis.
IDV: ‘Die informatie klopt niet; het experiment wordt hoegenaamd niet als mislukt beschouwd. Het was een actieonderzoek van de stad dat twee jaar zou lopen, tot eind 2016, en dat nu gewoon is afgelopen. Op de definitieve evaluatie is het nog even wachten, maar de baten zijn nu al duidelijk: de personeelsleden zitten beter in hun vel en kunnen werk en privé beter combineren. Het ziekteverzuim is beduidend afgenomen. Bovendien zijn ze productiever en organiseren ze meer activiteiten voor de bewoners, die daar op hun beurt wel bij varen. Uiteraard is er de kost van de vervangende tewerkstelling: er moesten extra mensen worden aangenomen om het personeel van een 8-urige naar een 6-urige werkdag te kunnen laten gaan. Maar daar moet je de weggevallen werkloosheidsuitkeringen van aftrekken, net als de uitgaven voor langdurig ziekteverzuim. Sowieso wegen de kosten niet op tegen de voordelen, aldus onze contacten in Zweden. Het verandert bij Femma dan ook niks aan onze plannen.’

Wanneer schakelen jullie effectief over op de 30-urenweek?
IDV: ‘Het is de bedoeling dat we in 2017 de nodige voorbereidingen treffen om dan begin 2018 de stap te zetten. In Zweden hebben we immers geleerd dat het belangrijk is om je hele arbeidsorganisatie af te stemmen op die arbeidsduurvermindering. Je kan niet zomaar 60 mensen laten overschakelen naar een 30-urenwerkweek, zonder te onderzoeken hoe het werk anders georganiseerd moet worden. Ook zullen we proberen om in te schatten met welke obstakels we te maken zullen krijgen en hoe we die kunnen opvangen. Kortom, we gaan niet alleen minder werken maar beschouwen het als een actieonderzoek, een maatschappelijk experiment. Om daarna met resultaten naar buiten te komen die hopelijk tot veel navolging zullen strekken.’

* Zie: www.werk.belgie.be (> nieuws > 17-10-2016) en www.femma.be