‘Wat je zegt, ben je zelf’

Wat voor de één voelt als een afwijzing, is voor de ander een uitnodiging om een tandje bij te zetten. Wat ons raakt in de buitenwereld weerspiegelt de blauwe plekken die vanbinnen zitten.

Van hard naar hart

Als je spiegelt, kijk je naar wat er meespeelt in je onbewuste. Je kijkt naar je imprint, naar je conditionering, naar wat je als kind hebt geleerd en gezien. Je leert kijken door de spiegel heen en ziet de ander zoals die werkelijk is, terwijl jij je bewust wordt van wat de ander je over jezelf terugspiegelt. Zo kan je niet alleen veranderen wat je ziet, je kan ook veranderen wat je voelt en de verantwoordelijkheid daarvoor nemen. ‘Iedereen kan een liefdevolle relatie creëren’, onderstreept van Lingen. ‘Niet een handjevol gelukzakken of een enkeling, we kunnen het allemaal. Dan heb ik het niet zozeer over een liefdevolle relatie met een partner, maar over de relatie met jezelf. Door te spiegelen en jezelf te helen, word je liefdevoller naar jezelf. Daar begint alles mee. Liefdevolle relaties met anderen zijn dan een gevolg.’

Is spiegelen moeilijk? Nee. Is er moed voor nodig? Absoluut. Eerst probeer je je ergernis in één woord of maximaal één zin te vatten. Vervolgens spiegel je je ergernis aan de hand van drie vragen: doe ik dat naar anderen, doe ik dat naar/met/tegen mezelf, welk gevoel geeft de ergernis mij? Zodra je je bewust wordt van je eigen pijnstukken, zakt de ergernis en kan je liefdevol communiceren in plaats van te wijzen of uit je sloffen te schieten.

Ga je bovendien actief aan de slag met je inzichten, dan kan de wonde genezen en verdwijnt de ergernis volledig. Resultaat: minder drama, meer empathie. ‘Elke spiegel is een cadeautje, een kans om jezelf beter te leren kennen en te groeien’, aldus van Lingen. ‘Vroeger was ik zelf zeer goed in het negeren van signalen. Maar vroeg of laat krijg je die dingen toch in je gezicht gekwakt. Dat is het mooie aan het leven: eerst krijg je een kiezelsteen, negeer je die dan krijg je een grotere steen en uiteindelijk ligt er een rotsblok. Dan kan je niet anders dan luisteren.’

Wat je hebt geleerd, gezien en gevoeld als kind, bepaalt voor een groot deel hoe je je later verhoudt tot jezelf en anderen. Meer hoef je als ouder niet te horen om in angstzweet uit te breken. Want je doet je best, maar je laat ook wel eens steken vallen, zelfs meer dan eens. Heb je je kind ongewild opgezadeld met levenslange kwetsuren? ‘Blijf alsjeblieft niet hangen in schuldgevoel, daar schiet niemand iets mee op, en je kind al zeker niet’, stelt Patricia van Lingen. ‘Door je verantwoordelijkheid te nemen en je oude pijn te helen, zet je je kind aan om hetzelfde te doen. Zo kan je patronen doorbreken en vermijd je dat die worden doorgegeven aan volgende generaties.’

Middelvinger

Anderhalf jaar na die eerste training is spiegelen voor mij al bijna een reflex. Ik heb geleerd dat niemand mij pijn kan doen tenzij ik dat zelf toelaat. Dat ik niet op zoek moet gaan naar een schuldige maar naar een manier om zelf verantwoordelijkheid te nemen als ik verandering wil zien. Dat zelfonderzoek geen navelstaarderij hoeft te zijn maar concreet kan bijdragen tot minder conflict – met mezelf en mijn omgeving. En dat ik, als ik gezien en gehoord wil worden, in de eerste plaats mezelf naar waarde moet schatten.

Maar soms heb ik schijt aan al dat gespiegel. Als ik een middelvinger krijg in het verkeer, wil ik er het liefst ook één in die achteruitkijkspiegel gooien. Waarom zou ik voor elke ongelikte beer zelf verantwoordelijkheid moeten nemen? Van Lingen lacht: ‘Dat heb ik ook wel eens. Dan denk ik: moet ik nu alweer naar mezelf kijken? Spiegelen zorgt er niet voor dat die ongelikte beer verdwijnt maar wél dat de lading eraf gaat zodat jij er zelf minder last van hebt. Je moet het dus in de eerste plaats voor jezelf doen. Alle tijd en energie die je zo bespaart, kan je besteden aan leuke dingen doen of je liefde delen met iemand. Ik heb de eerste dertig jaar van mijn leven veel tijd verloren aan drama. Dat is zonde. Ik ben nu zestig en ik wil de tijd die mij nog rest niet meer doorbrengen in drama. Ik ben blij dat ik nog amper weet hoe het voelt om in conflict te gaan.’