Wat hou jij onder de mat?

Hoe ontdek je jouw schaduwkant?

Heel moeilijk om die aspecten van jezelf te ontdekken waar je je niét bewust van bent. Toch zijn er enkele technieken om te achterhalen welke onbekende aspecten in jou je heimelijk toch parten spelen en dus best in de ogen worden gekeken. 

Let op deze signalen

• Allergie: Stel je de vraag: waar reageer je allergisch op? Wat voor soort mensen, groepen? Welke karaktertrekken kan je in mensen echt niet hebben? Onze schaduwkanten zijn menselijke aspecten waar we geïrriteerd op reageren, waar oordeel op zit. De onbewuste redenering: iemand heeft je geleerd dat jij dit niet mag zijn, dus een ander mag dat ook niet.
• Projectie: Kijk wat je op anderen projecteert: je zal dat stuk in de ander hevig veroordelen dat je zelf onder de mat probeert te houden. Met andere woorden: je projecteert je schaduw op de ander en verwijt hem die eigenschap. Wel handig op zich, zolang je je op de ander concentreert, hoef je je niet met je eigen schaduw bezig te houden.
• Schaamte: Onze schaduw laat zich ook zien in grote schaamte. Die kan zelfs zo groot zijn dat je ze niet kan hanteren, vanwaar soms wanhoopsdaden bij het plots beseffen van zo’n schaduw. Iets is uit het verborgene aan het licht gekomen en is te zwaar voor jou om mee om te gaan.
• Versprekingen: sta stil bij je lapsussen. Als je denkt: huh, wat zeg ik? Waarom gebruik ik dat woord nu?, kan je nagaan of daar iets zit wat je éigenlijk diep vanbinnen voelt of denkt, maar liever niet van jezelf onder ogen ziet.
• Onverwacht gedrag: je doet iets geks uit verliefdheid, of je wordt plots heel kwaad en denk daarbij: ‘Goh, ik was mezelf niet!’. Je kan je dan afvragen: wie was je dan wel? Je schaduw sprak.
• Bewondering: wat we bewonderen in anderen is vaak iets wat in onszelf tot ontwikkeling wil komen. Je trekt die mensen aan om te kijken hoe zij dat doen, om ervan te leren in uitwisseling. Schaduw gaat altijd gepaard met oordeel, maar dat kan ook positief oordeel zijn. Of het zelfoordeel dat de ander geweldig is en dat jij dit niet zou kunnen. Toch wél, da’s het goede nieuws van de schaduw.
• Bevestiging: in veel gezinnen worden kinderen ook qua complimenten gecatalogiseerd: jij bent de mooie, jij de slimme, jij de grappige… Als je op zoek gaat naar je schaduw, zoek dan naar datgene waarvoor je als kind enorm werd geapprecieerd en neem dan het omgekeerde daarvan. Veel kans dat die eigenschap een schaduwzijde is die zich gaat roeren.
• Kunst: in kunsten en creatieve therapieën komen donkere kanten van ons makkelijk naar buiten. Kunst en creatiteit zijn ook manieren om beide kanten te integreren tot een geheel en gekende en minder gekende aspecten samen te laten gedijen. Je hoeft daarom niet zelf te schilderen, je kan het ook herkennen of voelen in andermans werk.

Lees meer in ons dossier ‘Hou van je schaduw’, in het novembernummer van Psychologies.