Waarom wil een jonge man dood?

‘Mijn familie staat niet te springen om dit boek, maar het thema is te belangrijk om te verzwijgen’, zegt journalist Nathan Vos naar aanleiding van zijn boek Man o man. Als zijn jongere broer zelfmoord pleegt, gaat hij op zoek naar wat aan de grondslag daarvan zou kunnen liggen. Al pratend met gezinnen waar mannen zich van het leven beroofden, ontdekt hij hoeveel druk er op mannen ligt. ‘Maar mannen willen geen therapie, ze willen het zelf oplossen.’

Tekst: Katrien Elen – Foto: Shutterstock

‘Onze kwetsbaarheid tonen we niet, we houden ons sterk. In ons hoofd gaat het over winnen of verliezen. Geen wonder dat mannen net zo vaak op hoge stoelen zitten als onder de brug of in de gevangenis’

Iedereen die op de uitvaart was geweest kon in mijn praatje de waarschuwing horen: mannen, kijk alsjeblieft uit met wat je je allemaal op de hals haalt. Je moet het niet alleen willen dragen. Een paar kennissen kwamen bij de nazit naar me toe om te vertellen dat mijn verhaal een wake-up call was. Dat ze, misschien wel, in hetzelfde schuitje als David leken te zitten. Dat ze goed gingen nadenken over waar ze mee bezig waren. Maar het idee dat David niet de enige was, dat er veel klooiende mannen rondlopen, daalde pas ergens in september in. Het begon met een vriend die in een depressie én een scheiding belandde, die beide behoorlijk voorspelbaar waren geweest. Toen de zelfdoding van Joost Zwagerman, daarna de volgende vriend die zich meldde met een depressie, vervolgens het besef dat mijn broers en ik helemaal niet aan het rouwen waren, dat we vooral aan het doorbikkelen waren. Doorgaan, niet te veel nadenken en zeker niet te veel voelen. Boven op het besef dat we David, de enige broer over wie ik me nooit zorgen maakte, hadden laten glippen. (Uit: Man o man)

Is er iets aan de hand met mannen? Dat is de vraag die in journalist Nathan Vos gaat branden, als hij zijn jongere broer David verliest door zelfmoord. Om antwoorden te vinden op het onverstaanbare praat hij met weduwen van zelfmoordenaars, gaat hij op onderzoek uit en ontdekt hij onder andere dat Nederlandse mannen twee keer en Vlaamse mannen twee en een half keer zo vaak zelfmoord plegen als vrouwen, een onthutsend cijfer. En toch is er bedroevend weinig aandacht voor dit thema. ‘Vrouwen delen hun zorgen veel gemakkelijker. Daardoor staat de psyche van vrouwen hoger op de agenda’, verklaart Nathan Vos als we hem erover aanspreken. ‘Mannen lopen veel minder te koop met hun problemen. Iedereen ziet wel dat er iets aan de hand is, maar ook de zelfmoordlijnen constateren dat de mannen niet bellen. In Engeland is zelfmoord bij mannen ondertussen onderwerp geworden van het maatschappelijk debat, in Vlaanderen en Nederland gebeurt er niets mee.’

Waarom maken zoveel mannen een einde aan hun leven?

Nathan Vos: ‘Mijn generatie heeft hun vader amper gekend. Onze rolmodellen waren aan het werk en over gevoelens werd niet gesproken. Bovendien is er – in tegenstelling tot bij vrouwen – geen duidelijk overgangsmoment van jongen tot man. We weten dus niet echt wie we zijn en wat het betekent om man te zijn, en voelen ons daar onzeker over. We gedragen ons echter het tegenovergestelde omdat we denken dat stoerdoenerij echte mannen van ons maakt. Over het algemeen loopt dit goed, maar als er problemen zijn, weten we niet hoe we moeten reageren of hoe we om hulp moeten vragen. Mannen zijn immers al miljoenen jaren geconditioneerd om te vechten. Onze kwetsbaarheid tonen we niet, we houden ons sterk. In ons hoofd gaat het over winnen of verliezen. Geen wonder dat mannen net zo vaak op hoge stoelen zitten als onder de brug of in de gevangenis.’