Waarom gaan we allemaal op de barricade staan?
Afgelopen tijden domineerden de Gele Hesjes de nieuwsberichten bij onze zuiderburen, maar ook wij kwamen op straat. Zo laat Youth for Climate, de jonge klimaatspijbelaars, steeds luider van zich horen en Rise for Climate liet onlangs (opnieuw) meer dan 70.000 mensen door Brussel lopen. Op 8 maart vindt dan weer de eerste vrouwenstaking plaats in ons land. Is actie voeren weer aan de orde – en brengt het ons effectief verder dan gewoon onze mening laten horen op social media?
Tekst Katrien Elen – Beeld Shutterstock
JA, want…
… op straat komen is veel echter dan een like op sociale media. Vanuit je luie zetel je profielfoto veranderen naar #jesuischarlie, een artikel delen op Facebook over de klimaatopwarming … de laatste jaren veranderde ons activisme in kliktivisme. We doen er massaal aan mee, want het is gemakkelijk. Gevolg is dat er door mei 68’ers wel eens honend werd gedaan over het engagement van millennials. En niet zonder reden, want regen en wind trotseren op een vrije zondagmiddag is van een andere orde dan je proteststem laten horen vanachter je computer.
… meelopen in een betoging zorgt voor verbondenheid. Alleen achter zijn laptop kan een activist zich wel eens eenzaam voelen in zijn strijd. Tijdens een betoging schaar je je met honderden of duizenden mensen, hoe verschillend ook, achter hetzelfde doel en dat kan evenveel samenhorigheid teweegbrengen als een WK Voetbal. Betogen hoeft dus niet polariserend te zijn, een goede mars kan mensen samenbrengen rond een idee.
… betogingen hebben echt invloed. Uit onderzoek van de Nederlandse socioloog Jacquelien van Stekelenburg blijkt dat protestmarsen effectief tot verandering leiden. Zo zijn politici bij herhaalde en grote acties meer geneigd om het item op de agenda te zetten om de kalmte te laten wederkeren. Geweld is echter contraproductief in het overtuigen van politici.
… protestmarsen geven zichtbaarheid aan een nieuw idee. Onze samenleving verandert maar heel langzaam. Eer radicale en vernieuwende ideeën ingang vinden, moet de maatschappij er klaar voor zijn. Door regelmatig op straat te komen, zet je een kwestie in de kijker en creëer je awareness bij een grote groep mensen, in de media en indirect ook bij politici. Zo heeft de hele #metoo-beweging gezorgd voor bewustwording in de entertainmentsector, maar ook manifestaties rond gelijke rechten voor homo’s en lesbiennes hebben in het verleden het verschil gemaakt.
… manifestaties laten alternatieven zien. Leef je in een maatschappij waarin een bepaalde cultuur of bevolkingsgroep onderdrukt of gediscrimineerd wordt, dan is een mars een ideale manier om een tegenstem in de maatschappij te laten horen. Heel empowerend voor groepen die vaak geen rechtstreekse macht of controle over het beleid hebben. Denk maar aan de Women’s March of Black Lives Matter.
… deelnemen aan een betoging zorgt voor energie. Voelen dat je niet alleen staat, geeft een boost om de strijd vol te houden. In die zin zijn het bijna spirituele ervaringen die een nieuwe impuls kunnen geven aan bewegingen die in achterkamers lang moeten vechten voor verandering.
… een mars kan ook een manier zijn om emoties te delen. Ook bij grote drama’s als ontvoeringen, aanslagen of zware verkeersongelukken komen we soms op straat, niet zozeer om onze mening te delen, wel om collectief te rouwen en onze morele steun te betuigen aan de slachtoffers. Samenkomen rond een emotie geeft troost, zeker in een geïndividualiseerde samenleving.
Allemaal positief, maar zijn er ook zaken waar we voorzichtig mee moeten zijn? >>>
