Waar sta jij voor op?

Geestdrift. De ene keer is die ver te zoeken en slepen we ons de dag door, ons afvragend of die burn-out niet gevaarlijk dichtbij komt. De andere keer voelen we ons hart opspringen bij het horen van de klaterlach van een kind, het applaus van vrienden na een geslaagde speech. Er vonkt iets, dat gelinkt is met wat je ziet, hoort, ervaart en met iets diep binnenin jezelf. Het leven is geen aaneenrijgen van passionele momenten, en toch hebben we die vonk op tijd en stond nodig om door te gaan. Het waarom.
Tekst Anne Wislez – Beeld Shutterstock

‘Geestdrift is een in de mens intrinsiek verlangen om te groeien en te ontwikkelen. We zoeken een bepaalde vorm van zekerheid, maar anderzijds willen we ook uitdagingen en avontuur’ – Albert Sonneveld, psycholoog

Het is een tijd van veelheid. Dat is leuk, het biedt mogelijkheden. Maar het geeft ook verwarring. Want iedereen heeft je wel iets aan te bieden en als je niet oplet, word je alle kanten uitgestuurd door de luidste roepers.In tegenstrijdige tijden waar houvast en grote lijnen ontbreken, is het daarom van belang om zelf richting te kunnen geven aan je leven. Waar wil jij heen? Wat wil jij doen in je leven? Waaraan wil jij tijd, energie, geld besteden? What makes you tick?

‘Het is lang zo geweest dat alles collectief moest gebeuren en het individu niet mocht denken voor zichzelf. In het industriële tijdperk dacht de directeur, de koning, de Kerk voor jou en jij volgde’, duidt Albert Sonnevelt, psycholoog en specialist in stress, burn-out, geluk en vitaliteit. ‘Sinds een aantal decennia zien we hierin een duidelijke verschuiving richting individu. Dat geeft verwarring, want het was ook erg gemakkelijk dat er voor je gedacht werd. Nu is de uitdaging: hoe ga ik die zekerheid in mezelf vinden? Hoe kan ik kiezen vanuit mijn hart? Hoe kan ik weer vertrouwen op mijn intuïtie? Want ons hart weet het vaak echt wel, maar we krijgen tegenwoordig zoveel tegenstrijdige berichten dat we niet meer weten hoe we ons gevoel moeten volgen.’ Het helpt als de richtingaanwijzer zich duidelijk aanbiedt. Door een gevoel van herkenning. Van enthousiasme. Van begeestering. Iets – een mens, een zin, een film, een plan – raakt je plotseling zodanig, dat je hart ervan opspringt, je ogen gaan glinsteren, je energie gaat bruisen en je handen gaan kriebelen om in actie te schieten.

‘Levensdrift voelen heeft veel te maken met zin kunnen geven aan je leven en de dingen die je doet, én dat je de talenten die je hebt meegekregen daarbij kan aanwenden en ontwikkelen’ – Viktor Frankl, auteur van Men searching for meaning

Hier doe ik het voor!

Begeestering. Het is een groot woord. En toch uit het zich in vele kleine zaken. Iets maakt dat je ’s morgens uit bed springt en zin hebt om iets te ondernemen, al is het in de douche stappen, op de fiets springen naar je werk, of samen een tekening maken met je kind. Geestdrift bestaat in grote en kleine doses, maar het maakt altijd dat je bereid bent je met iets te verbinden en er je energie in te steken. Verwante begrippen en ervaringen zijn passie, enthousiasme, bevlogenheid, bezieling, maar het linkt ook aan motivatie. Dat voel je niet bij alles. Sommige dingen wekken bevlogenheid in je op, andere niet. Gelukkig zijn we allemaal anders: de een zit uren op een zolderkamer aan een boek te schrijven, de ander geeft niet op tot hij of zij de perfecte glutenvrije taart heeft gebakken. Als we er maar zin in hebben. En als het achteraf maar de moeite waard blijkt te zijn.

‘Geestdrift is een in de mens intrinsiek verlangen om te groeien en te ontwikkelen’, duidt Albert Sonnevelt, auteur van o.a. Ontdek je passie. ‘Als mens worden we gedreven door het zoeken naar de vervulling van zes basisbehoeften. Zoals Maslow – psycholoog en bedenker van de behoeftenpiramide – zegt, zoeken we een bepaalde vorm van zekerheid, maar anderzijds willen we ook uitdagingen en avontuur. We willen verbonden zijn met mensen, met de natuur, of zelfs met een groter geheel maar we willen ook uniek zijn en gewaardeerd worden. We hebben allemaal een behoefte om te leren en tegelijk willen we graag een bijdrage leveren.’ Dat maakt dat we in beweging blijven. Dat we blijven zoeken naar werk, naar mensen voor wie we iets kunnen betekenen, naar uitdagingen. Ook als er moeilijke dingen gebeuren. Mensen die een pijnlijke knauw krijgen in het leven, de dood van een geliefde, slecht nieuws, ontslag, zoeken nog altijd iets wat hen door de dag helpt. ‘Ik moet het doen voor de kinderen’, ‘Ik moet toch geld verdienen…’ Wat het ook is, het is een houvast, een anker in de realiteit, een link met het leven die maakt dat we in actie blijven gaan, in de hoop ooit die echte begeestering, die diepe goesting, weer te kunnen voelen. Te lang niets doen, apathie ervaren of moedeloosheid voelen geeft stilstand, ziekte, en op den duur dood. Na thanatos is het belangrijk op tijd weer eros te voelen, zoals Freud die tegenstrijdige krachten noemde. We hebben die levensdrift nodig om te blijven gaan.

‘Het enige wat je kan voeden, is je verlangen, en vanuit de nieuwsgierigheid van een kind op pad te gaan’ – Albert Sonneveld, psycholoog

Ik weet niet wat mijn passie is

Niet dat we die vonk elke dag even hard voelen. Op dagen dat we ons een beetje schoorvoetend naar het werk slepen, zijn we soms stiekem jaloers op artiesten of creatieve ondernemers die hun passie gevonden hebben en er hun brood mee kunnen verdienen. Maak van je passie je werk en je werkt nooit meer, is een aanstekelijke leuze. Heel lastig als je zelf geen idee hebt waar jouw grote drijfveren dan wel liggen. Je kan wel wat plezier vinden in je huis decoreren of eens aan een motor sleutelen, maar een grote passie, o help. Waar moet je beginnen zoeken? Begeestering linken aan een groot doel in je leven, lijkt psycholoog Sonnevelt dan ook niet ideaal. ‘Een doel hebben in je leven impliceert dat je ergens naartoe moet wat je nog niet hebt of bent. En ook dat je leven maakbaar zou zijn en dat je ook altijd gelukkig moet zijn. Als je voor die vorm van begeestering gaat, kan je leven een grote deceptie worden’, merkt hij op. Als je je leven in vraag stelt, kan je je, volgens hem, beter de vraag stellen: doe ik wat ik doe uit verlangen, of doe ik het uit angst (angst voor tekort, angst om niet goed genoeg te zijn, angst om geen controle te hebben…)? Als je beseft dat je je leven leidt vanuit een angst, zit je zelden op een weg die goed voor je is en is het geen slecht idee om te gaan kijken waar je diepere verlangen zit.

Werken vanuit passie is overigens geen rozengeur en maneschijn. ‘Het woord geestdrift of passie bevat iets mystieks, in het Grieks betekent het woord passie geestdrift, maar anderzijds ook lijden’, zegt Sonnevelt. ‘Het één kan niet zonder het ander. Alleen zijn we in deze tijd erg gericht op de lusten en niet op de lasten. Toch gaan ze onherroepelijk samen. Ik heb de eigenschappen van succesvolle, gepassioneerde mensen bestudeerd, en vaak zie je dat ze meer dan gemiddeld tegenslag ondervinden, maar dat ze ook een sterke mentale en emotionele weerbaarheid hebben om daarmee om te gaan. Ze accepteren de tegenslag makkelijker, of geven zich eraan over, waardoor ze er sneller doorheen komen.’ Verder bezitten succesvolle, gepassioneerde mensen niet alleen een gezonde dosis eigenwaarde en zelfvertrouwen, maar durven ze ook verandering in te brengen in hun leven en risico te lopen. ‘Als je je passie wil beleven, moet je je ook de vraag durven stellen of je bereid bent om een stuk uit je conventies en comfortzone te stappen’, zegt hij. ‘Je hebt er ook een stukje lef voor nodig.’ (…)

3 stappen naar meer begeestering in je leven? >>>

Met meer begeestering door het leven, dat doe je zo

• Stap 1: Wees je je bewust van het soort vragen dat je jezelf stelt. Albert Sonnevelt: ‘Mensen die niet zo begeesterd zijn of zelfs depressief, stellen zichzelf meestal negatieve vragen: “Waarom voel ik niks, waarom mislukt dit weer?” Stel jezelf liever opbouwende of bekrachtigende vragen: “Wat zou ik vandaag kunnen doen om net iets meer energie te krijgen? Welke mensen in mijn omgeving geven me energie? Wat zijn nu precies mijn talenten?” Bij die vragen zal je brein op zoek gaan naar positieve oplossingen. Bedenk ook: “Stel ik me deze vragen vanuit nieuwsgierigheid of vanuit angst?”’
• Stap 2: Neem je verantwoordelijkheid voor deze vragen op. Albert Sonnevelt: ‘Geef niet de wereld, de workshopgever of je moeder de schuld. Jij bent het resultaat van alle keuzes die je hebt gemaakt tot nu toe, bewust of onbewust. Ben je bereid om daar verantwoordelijkheid voor te nemen? Alleen jij kan concreet iets aan je leven veranderen.’
• Stap 3: Maak kleine, bewuste, betere keuzes die je voeden. Albert Sonnevelt: ‘Dat kan van alles zijn. Ik besluit om nu met suiker te stoppen. Ik ga wat vaker wandelen. Ik zet de tv een uur eerder uit en lees het boek dat ik al zolang wil lezen. De vraag is: ben ik bereid om mezelf te voeden met volwaardig materiaal dat me kan helpen om meer levenskracht en structuur te krijgen? Er is geen quick fix voor dit soort onderwerpen, vergeet dat. Maar er is wel een small fix: een heel kleine stap die je vandaag al kan zetten.’

(…) 

(Lees verder in ons mei-dossier, daar ontdek je alles over Geestdrift en hoe je ‘s morgens weer uit bed springt met zin in de dag.  Vanaf 3 mei in de winkel)