Uitgetest: een cursus in zelfcompassie

Te dik, beter dit of dat gezegd, mijn schuld: we zijn vaak ontzettend streng voor onszelf. Waardoor we ons twéé keer slecht voelen, want die zelfkritische stem bezorgt je extra stress bovenop. Om dat anders aan te pakken, volgde journaliste Sarina Wijnen de Mindful Self-Compassion Intensive bij de grondleggers van de methode zelf.

Tekst: Sarina Wijnen – Beeld: Shutterstock

‘Als we anderen zouden behandelen zoals onszelf, zouden we geen vrienden meer overhebben’  Kristin Neff, psychologe en zelfcompassie-onderzoekster

‘Je bent zo vet als een varken’, zeg ik hardop tegen mijn spiegelbeeld terwijl ik thuis bekijk hoe de online bestelde bikini staat. Vier kilo afvallen in evenveel maanden tijd was mijn streefdoel voor de zomer. En daar ben ik niet in geslaagd. Dus noem ik mezelf inwendig lui en ongedisciplineerd, want ik wist toch hoeveel beter ik me op strand zou voelen als alles een beetje strak zit? En een kilo per maand, dat lukt toch iederéén? Behalve natuurlijk als je denkt dat een dieet prima te combineren is met elke dag snoepen, spreek ik mezelf bestraffend toe. Enige zelfkastijding, vooral bij onderwerpen die te maken hebben met uiterlijk, is mij niet vreemd. Die zelfkritiek kan ergens motiverend werken om voor jezelf te zorgen, maar het levert me toch hoofdzakelijk een slecht gevoel op. Wanneer ik dan de kans krijg om deel te nemen aan een zelfcompassietraining, vijf dagen lang en gegeven door Kristin Neff herself, die het boeddhistische concept ‘zelfcompassie’ wetenschappelijk op de kaart zette, neem ik die gretig aan.

Haal steun uit jezelf

In een conferentiezaal midden in de bossen van de Nederlandse Veluwe zit Kristin Neff op een stoel op het podium. De Amerikaanse is psychologe, zelfcompassie-onderzoekster aan de University of Texas en auteur van de bestseller Stop met jezelf te veroordelen. Het was zij die bewees dat het beoefenen van zelfcompassie tot minder stress, angsten en depressies leidt, dat het piekeren en perfectionisme doet afnemen en zelfvertrouwen, optimisme en geluk doet toenemen. Naast haar zit een andere grote naam: Chris Germer, psycholoog, psychotherapeut, docent aan de Harvard Medical School, meditatieleraar en auteur van Mindfulness en Zelfcompassie. Verlos jezelf van destructieve gedachten en emoties. Ze hebben elkaar ontmoet op een retraite, vertelt Chris aan het 120-koppige publiek dat vanuit de hele wereld naar hier is gekomen. ‘Fantastisch, al dat wetenschappelijke bewijs over de voordelen van zelfcompassie,’ had hij destijds tegen Kristin gezegd, ‘maar nu hebben we een goed programma nodig om mensen te trainen.’ De twee sloegen de handen in elkaar en in 2008 was de Mindful Self-Compassion (MSC) klaar: een achtweekse cursus met theorie en oefeningen uit de westerse en oosterse psychologie.

Het doel van de training is om zo vriendelijk en zacht te leren zijn voor onszelf als we voor anderen zijn. Maar liefst 78 procent van de mensen vindt het makkelijker om begripvol en vriendelijk te zijn voor een ander als die het moeilijk heeft dan voor zichzelf, blijkt uit een van Kristin Neffs onderzoeken. ‘Als je zelf een fout maakt, haal je vaak de zweep voor jezelf boven: je hebt niet nagedacht, je bent dom geweest enzovoort. Terwijl we een vriend in diezelfde situatie nooit zo zouden toespreken’, vertelt Kristin. ‘Via zelfcompassie leer je om te gaan met jezelf zoals met een vriend: begripvol en ondersteunend.’