‘Druk zijn is voor idioten.’ De Britse bedrijfspsycholoog en auteur Tony Crabbe spreekt krasse taal. Maar hij heeft zijn argumenten. Het is ‘in’ om druk-druk te zijn en alle golven tegelijk te willen bevaren (ook tijdens je vrije tijd), maar een pak efficiënter om te kiezen. Waar wil je je tijd in steken en waarin niet? 

Tekst Sigyn Elst – Foto Shuterstock

Vraag aan iemand hoe het gaat, en de kans is groot dat het antwoord ‘druk’ luidt. Tony Crabbe zal niet begripvol beginnen knikken wanneer hij dat hoort. Ooit deed hij dat wel, want als bedrijfspsycholoog voor verschillende multinationals maakte hij honderd vluchten per jaar, werkte als een gek en wilde als zelfstandig ondernemer nooit een klant weigeren (‘stel dat ze je daarna niet meer bellen’). Ondertussen weet hij dat wie drukte voelt, te weinig over zijn leven en zijn werk heeft nagedacht. In zijn boek Nooit meer te druk – Een opgeruimd hoofd in een overvolle wereld pleit Crabbe om anders om te gaan met de overweldigende stroom aan informatie en activiteiten in ons dagelijks leven. ‘Het zal nooit meer rustiger worden en de hoeveelheid informatie die op ons afkomt zal enkel toenemen. Daarom is het nodig om keuzes te maken en je aandacht te leren focussen. Druk zijn? Dat is voor idioten.’

Druk doen is gemakkelijk

‘Mijn uitspraak over idioten is misschien een sterk statement, maar ik wil mensen een spiegel voorhouden’, legt hij uit in The School of Life in Antwerpen, waar hij later die avond een uitverkochte lezing zal geven. ‘Ik wil mensen niet met de vinger wijzen, maar hen duidelijk maken dat veel van de drukte gewoon te maken heeft met vermijding en in die zin de gemakkelijkste optie is. Het is veel eenvoudiger om je dag te beginnen met je e-mails dan om meteen gefocust aan je hoofdtaak te beginnen. We hebben het druk omdat we onze dag laten bepalen door onze omgeving en onze inbox in plaats van zelf over een planning na te denken. Veel mensen verspreiden de boodschap dat ze druk, druk, druk zijn, omdat ze denken dat dat als een successtrategie wordt gezien.’

Crabbe bestempelt drukte eerder als een vorm van gemakzucht, of zelfs een blijk van incompetentie om je leven en je werk te beheersen. Het is gemakkelijker om te proberen alles te doen, dan om te kiezen wat wel en wat niet. Er is meer moed voor nodig om minder te doen. Meer nog: zelfs als je ervan overtuigd bent dat je met reden druk bent, komt een hoop drukte voort uit een onbewuste drang. ‘Je bedrijvigheid is slechts deels jouw gedrag, voor het overige is het kuddegedrag’, vindt Crabbe. ‘Ik hoor vrouwen bijvoorbeeld dikwijls zeggen dat ze het niet eerlijk vinden dat moeders in hun bedrijf om half vijf mogen vertrekken. Dat is zo’n typisch voorbeeld: vrouwen wachten tot ze kinderen hebben om het moeilijke gesprek met hun baas aan te gaan om te vragen naar een betere indeling van hun werkdag. Waarom zou je daarvoor moeten wachten tot je kinderen hebt? We wachten altijd tot er een externe reden is om dat soort gesprekken aan te gaan, kinderen bijvoorbeeld, of ziekte. Waarom?’

Kies de juiste golf

Stop met het managen van je tijd en … ga surfen, is een van de talrijke adviezen die Crabbe meegeeft in zijn boek. ‘Probeer niet om alle golven te nemen die op je afkomen, kies enkel die golven die je het meest liggen en waarover je controle kan hebben.’ Daarmee zet hij oplossingen zoals tijdmanagement en to-dolijstjes resoluut bij het huisvuil. ‘Tijdmanagement is gebaseerd op de gedachte dat je alles kan doen zolang je maar een slimme planning hebt. Maar strakke planningen maken niet alleen neurotisch, het uitgangspunt dat je alles kan bereiken als je maar goed plant, klopt ook niet. We moeten voor onszelf veel specifieker formuleren wat we wel doen en wat we daardoor dus niet meer kunnen doen. Maak je die keuzes niet, word je uiteindelijk toch door een hersenloze drukte opgezogen.’ Daarom mogen ook to-dolijstjes van hem de deur uit. ‘Zet jij ‘voetbal spelen met mijn zoon’ op je to-dolijst? De meeste belangrijke dingen komen er zelden op. Mensen zeggen ook: “Als ik meer tijd heb, ga ik dat en dat doen”. Mijn advies? Doe het nu. Maak lastige, soms harde keuzes. Zoals geen enkele surfer elke golf aankan, zo zullen ook wij moeten leren kiezen welke golven we aan ons voorbij laten gaan en welke niet. In plaats van te worstelen met het gevoel overspoeld te worden, moeten we zelf onze koers bepalen. In plaats van onze aandacht te laten versnipperen, moeten we onze aandacht leren richten en uiteindelijk dingen loslaten in een overvol bestaan.’

Aanvaarding dat het niet mogelijk is om alles te hebben of alles perfect te doen, is daarbij cruciaal. ‘Je kan best een goede carrière hebben én een goede mama zijn’, zegt Crabbe, ‘maar je moet aanvaarden dat je niet in alle twee perfect zal zijn. Ik besef ook dat voor veel vrouwen de last van de verantwoordelijkheid voor het gezin nog altijd heel hoog is, maar wat ik wil zeggen is dat zelfs dat een kwestie van keuzes maken is. Ik voel me echt niet slecht als ik de kinderen vijf minuten te laat afzet op school. Mijn vrouw lijdt daar wel onder. Zo zijn er heel wat domeinen waar vrouwen zich snel beoordeeld voelen – door andere vrouwen en door de maatschappij. Ze voelen daarom dikwijls de neiging om te overpresteren. Dat is een enorme last om te dragen. Mannen hebben daar wat minder last van, ze zijn daar wat slordiger in, zeg maar.’

Aandacht en betrokkenheid

Op tijd en stond ontspanning inlassen biedt geen tegenwicht tegen drukte, vindt Crabbe. Ook in onze vrije tijd schakelen we vaak jachtig heen en weer tussen familieverplichtingen, sociale media en digitale consumptie. In de wereld van vandaag zijn enkel gerichte aandacht en betrokkenheid de recepten tegen drukte. ‘Elke ochtend nadat mijn vrouw de kinderen naar school brengt, ontbijten wij met z’n tweeën’, vertelt Crabbe. ‘Dat is ons three cups of tea-moment, een heilig ritueel waar we niet aan laten raken. Wanneer we ’s avonds met het gezin aan tafel zitten gaan de telefoons allemaal uit het zicht, en ik heb de schoolvakanties van de kinderen in mijn agenda staan. Het zijn heel eenvoudige dingen, maar zo efficiënt om te focussen op wat echt belangrijk is. Ken je de term FOMO, fear of missing out? Ik prefereer de term JOMO, joy of missing out. Veel dingen in het leven zijn beter als we er minder van doen. Maak je geen zorgen over de dingen die je niet doet, doe wat je wel doet met meer aandacht. Kinderen zijn trouwens erg goed om je in het moment te brengen, geeft Crabbe nog mee. ‘Ken je dat als je kind roept: “kijk, papa”, en je zoals altijd zegt: “momentje”. Meestal duurt wat ze willen laten zien maar een paar seconden. Wacht te lang en het is voorbij. Net als een vlinder, die er even zit in al zijn schoonheid, maar weg is als je te lang wacht om er aandacht aan te schenken. Die butterfly-momenten in het leven, je moet ze meteen grijpen.’

Meer lezen
Nooit meer te druk – Een opgeruimd hoofd in een overvolle wereld, Tony Crabbe (Luitingh-Sijthoff, 2016)