Stop de rush!

Altijd gehaast, nooit rust. En we jagen en jakkeren maar door. Een levensstijl die voor vrouwen nog verwoestender is dan voor mannen, aldus Leen Steyaert. In haar nieuwste boek Stop de rush! legt ze uit hoe dat komt: omdat onze hormoonbalans tilt slaat door permanent in overdrive te leven.

Tekst Carine Stevens – Foto Shutterstock

‘Bij een vrouw die te lang in overdrive leeft, kunnen een aantal belangrijke hormonen gaan verschuiven. Dat brengt een domino-effect teweeg en tast je gezondheid aan’

Vrouwen hebben het druk. Of ze nu jong of oud zijn, kleine of grote kinderen hebben, middenin hun carrière staan of vijftigplusser zijn en al oma … ze lijken altijd tijd tekort te hebben. Ze rennen van hot naar her, steken een was in de machine voor ze de kinderen naar school brengen, maken een boodschappenlijstje op weg naar hun werk, zorgen ervoor dat het avondeten in een halfuur tijd op tafel staat, gaan daarna nog snel even naar hun zieke moeder en kijken vervolgens de agenda’s van de kinderen na (help, de jongste moet morgen een lege jampot en restjes wol mee naar school!). Als ze rond tien uur eindelijk in de zetel ploffen, knaagt het: hun to-dolijstje is nog niet afgewerkt.

‘Ik zie in mijn praktijk als gezondheidsconsulente geregeld vrouwen die zichzelf voorbijlopen’, aldus Leen Steyaert, van wie onlangs een boek verscheen met de veelzeggende titel Stop de rush! ‘Zo had ik vanmorgen een vrouw op consultatie. Twee kinderen, een drukke baan en een echtgenoot die voor zijn werk lange dagen maakt. Zowat alles in huis komt op haar schouders terecht. Op mijn vraag of ze ook wat vrije tijd had, antwoordde ze: “Oh ja, ik laat om de drie weken mijn nagels doen. Dat is echt mijn gestolen momentje.” Alsof ze er niet eens recht op had. Natuurlijk was ze af en toe moe, gaf ze toe, maar het gaf ook veel voldoening om alle bordjes tegelijk in de lucht te kunnen houden.’

Je maakt in je boek een onderscheid tussen stress en gejaagdheid. Niet voor niks, wellicht?

Leen Steyaert: ‘Stress hoeft niet negatief te zijn; we hebben allemaal een gezonde portie stress nodig om goed te kunnen functioneren. Het ligt anders als je nooit echt kunt stilzitten, als je ’s morgens wakker schiet en onmogelijk kan blijven liggen. Wie aldoor het gevoel heeft op adrenaline te leven, zit in de gevarenzone. Zo’n drukke levensstijl zorgt weliswaar tijdelijk voor een kick en kan daardoor zelfs verslavend zijn, maar op termijn loop je een groter risico op gezondheidsklachten. Een vrouwenlichaam is er nu eenmaal niet voor gemaakt om constant in de haast- en spoedmodus te staan.’

Waarom ligt dat anders voor vrouwen dan voor mannen?

LS: ‘Omdat we anders en complexer in elkaar zitten, vooral door ons hormoonsysteem. Bij een vrouw die te lang in overdrive leeft, kunnen een aantal belangrijke hormonen gaan verschuiven, zoals cortisol, oestrogeen, progesteron en schildklierhormoon. Van sommige van die hormonen ontstaat een tekort en van andere juist een overproductie, zodat het evenwicht zoek raakt. Wat je bij chronische gejaagdheid vaak ziet, is dat de bijnieren te veel cortisol produceren, het zogenaamde stresshormoon, met het gevolg dat er te weinig progesteron wordt aangemaakt en er een oestrogeendominantie ontstaat. Dat kan leiden tot cyclusstoornissen: pijnlijke, moeilijke en onregelmatige maandstonden. Ook PMS kan daarmee samenhangen. Daarnaast gaat je schildklier minder goed werken, waardoor je moe wordt en er kilo’s aanvliegen die je er niet gemakkelijk af krijgt. Een teveel aan cortisol zorgt er ook voor dat je rusteloos wordt en slecht slaapt. Je grijpt naar koffie om je op te peppen en naar wijn om te relaxen, waardoor je lever overbelast raakt en de vermoeidheid toeneemt. Op termijn liggen ernstigere aandoeningen op de loer, zoals endometriose, PCOS (eierstokcysten) en diabetes.’

Zie je die klachten ook toenemen in je praktijk?

LS: ‘Hormoongerelateerde aandoeningen nemen in mijn ogen toe, absoluut. Ik ben gespecialiseerd in menopauze, maar ik krijg regelmatig vrouwen van rond of in de dertig over de vloer met cyclusstoornissen en premenopauzale klachten. Nooit voorheen sukkelden ook zoveel vrouwen met eierstokcysten en verminderde vruchtbaarheid, en met menopauzeklachten die de levenskwaliteit aantasten. Het is vooral in die fase, dus als vrouwen in de overgang komen, dat ze voelen dat ze jarenlang roofbouw gepleegd hebben op hun lichaam. De typische menopauzeklachten zijn in de eerste plaats sluimerende gezondheidsklachten die tot uiting komen nu je hormonen nog meer beginnen te schommelen. Bij mij was dat niet anders. Mijn menopauze was een echte wake-upcall.’

(…)

Lees het volledige interview in het juninummer van Psychologies.

 

Meer lezen
Stop de rush! Laat gejaagdheid je hormonen niet op hol brengen, Leen Steyaert (Van Halewyck, 2017) Meer info over Leen Steyaert en haar werk vind je op www.siris.be