Sofies mama koos voor euthanasie

Wat zou jij doen als je van de ene dag op de andere nauwelijks nog iets kon? Als je door een plots hersenletsel verlamd en zonder spraak door het leven moest? Sofies mama wilde niet meer leven. Ze koos voor euthanasie. Een dolk in het hart van het hele gezin, en toch kon niemand haar die diepe wens ontzeggen. In aanloop naar die onnoemelijke dag schreef Sofie haar emoties neer in een blog.

Tekst Sofie Strubbe

Ze noemen het de zachte dood, maar het is gruwelijk

Op Kerstmis 2013 hield mama haar negatieve wilsverklaring* voor onze neus, op kladpapier in potlood. Enkele jaren ervoor kreeg haar schoonzus een ernstig hersenletsel door een fietsongeval. Sindsdien was mama zeker dat ze nooit zo zou willen verder leven. We wilden er die avond niet over praten. Het was tenslotte Kerstmis. Het is er nooit meer van gekomen. Twee maanden later kreeg ze een beroerte. Een zesde van haar hersenen was kapot, ze was halfzijdig verlamd, haar taal was weg. Het kladpapiertje lag nog altijd op haar bureau toen we voor de keuze stonden. Laten we haar opereren, met als risico dat ze haar ergste nachtmerrie zou beleven? Of laten we haar gewoon sterven, want dat zou sowieso gebeuren zonder operatie? De dokters hielden ons voor dat er zelfs met zo’n groot hersenletsel nog een kans op herstel was. We konden niet anders dan haar die ene, kleine kans gunnen.

Al snel na de operatie merkten we dat het hersenletsel te veel schade had aangericht. Hoe intensief ze ook revalideerde, veel beter werd het niet. Ze leerde weer stappen op haar verlamde been, maar haar arm bleef dood. Ze leerde ons begrijpen, maar spreken en communiceren kon ze niet meer. Daar zat ze dan: fysiek afhankelijk van ons voor alles, maar geen woorden meer om vragen te stellen. Alles wat ze wilde, moesten we eindeloos raden, tot haar en onze frustratie. Ze zat daar, en we wisten allemaal dat haar nachtmerrie waarheid was geworden.

Euthanasie is nooit ver uit mijn gedachten geweest sinds de dag van haar beroerte, net omdat ze vooraf al zo zeker van haar zaak was. Toen ze eind mei 2015 met smekende ogen duidelijk maakte dat ze me iets wilde vragen, wist ik meteen dat het zover was. Alleen durfde ik het niet uit te spreken, uit angst om haar woorden in de mond te leggen. Ik begon, zoals altijd, te raden: moet de deur op slot, wil je drinken …? Tot ze plots haar hoofd achterover gooide en haar ogen wijd opensperde. Dood, ze wilde dood. Het hoge woord was eruit. Ze zuchtte van opluchting.

In de weken die volgden heb ik veel dingen opgeschreven. Dit is mijn verhaal over het afscheid van mijn mama.

 

13 juni

Vanmorgen ondertekende mama het briefje waarop ik ‘Ik wil euthanasie’ schreef. Twee weken geleden nam ze haar beslissing. Nu staat het ook zwart op wit. Het is nu heel concreet en de knoop in mijn maag wordt elke dag groter. Dit is een nieuwe fase in het slopende rouwproces dat al maanden aansleept. Ik wil mijn moeder niet verliezen. Maar de realiteit is dat ik haar al meer dan een jaar kwijt ben. Mama houdt zich sterk voor ons. Ik kan me alleen maar proberen voor te stellen hoe het voor haar moet zijn om bewust te beslissen dat ze ons achterlaat.

1 juni

Zo bloot als je zenuwen liggen wanneer je pas een kind hebt gekregen, liggen ze nu bloter dan het blootste bloot. Hoe moet ik mijn aandacht verdelen tussen mijn dochter van twee jaar, mijn zoon van drie maanden en mijn moeder die over enkele weken sterft? De komende weken zou ik heel graag niet mezelf zijn. Iemand anders, met andere zorgen. Voor even. ‘What does not kill me will only make me stronger’, probeer ik te geloven. Maar dat is onzin. Ik wil niet sterk zijn. Ik wil geen reden hebben om sterk te zijn. Want sterk zijn, wat is dat eigenlijk? Sterk zijn is gekke bekken trekken naar je zoon van negen weken enkele minuten nadat je moeder je met smekende ogen duidelijk maakt dat ze dood wil, dat ze het zeker weet, en regelen jullie dat dan even aub? Nee, dan hoef ik het niet, dat hele sterk zijn.

* Negatieve wilsverklaring: in dat document kan je vastleggen welke behandelingen je niet wenst wanneer je het zelf niet meer kan vragen. In de kladversie van mama’s negatieve wilsverklaring stond dat ze de stopzetting van elke behandeling wenste in geval van een ernstig hersenletsel.