Screenagers
De poster aan de ingang van de bibliotheek trok mijn aandacht en deed me abrupt stilstaan. Het onderste deel gaf een foto weer van een groep jongeren op betonnen schooltreden, die – zonder uitzondering – allemaal gefascineerd naar hun smartphone aan het kijken waren. Bovenaan prijkte de ronkende titel screenager. Het affiche hield een uitnodiging in voor een speciale vertoning van de laatste documentaire van Dr. Delaney Ruston, een arts gevormd op de Universiteiten van zowel Stanford als Cornell, die films maakt rond over onder andere mentale gezondheid en schizofrenie. Ze is tevens moeder van twee kinderen en begon zich zorgen te maken over de onevenwichtige relatie van haar kroost met digitale toestellen, wat haar inspireerde om de documentaire te maken. Volgens Dr. Ruston hebben de teenagers van vandaag enkel een wereld gekend met internet en mobiele telefonie, wat kan verklaren waarom de helft van de adolescenten bekent verslaafd te zijn aan hun digitale toestellen. Een derde van de ouders zou zelfs dagelijks bekvechten rond het mediagebruik van hun pubers.
Er zijn natuurlijk voordelen aan de digital age, zoals het plezier om zaken (foto’s, emoji’s, korte berichten, …) met je vrienden via een smartphone te delen, en zowel het onderwijs als ondernemingen hebben er alle baat bij mee te zijn met de laatste trends. De negatieve kanten worden pas duidelijk wanneer je door de geprogrammeerde stickiness de controle verliest en je verslaafd wordt aan al hetgeen via een gsm, laptop of tablet je leven binnensijpelt. Een hersenscan van een kind dat 20 of meer uur per week (iets minder dan drie uur per dag) videospelletjes speelt, is te vergelijken met een scan van mensen die aan cocaïne of alcohol verslaafd zijn. Even schrikken dus en nadenken of we het met iets minder kunnen doen.
Voor mij kwam dat moment enkele maanden geleden toen ik vanuit een strand dicht bij Barcelona wilde inloggen op mijn Facebook account en mijn app me dat niet toeliet. ‘We zien dat iemand anders van een vreemde locatie je account heeft willen binnendringen’. Ik schrok even, want yours truly was een aantal jaren eerder door haar bank gebeld met de vraag of ik net een spabezoek in Brazilië achter de rug had. ‘Ik zou wel willen’, dacht ik toen en dagdroomde even bij het idee. Deze keer was het Mexico en ik tikte snel het scherm met ‘not in Mexico’ aan om te confirmeren dat ik daar niet was. Een volgende boodschap liet me weten dat ik dan toch nog tijdelijk werd buitengewipt. Oei, ik zou het dus moeten stellen zonder de voorgeselecteerde artikels die mijn conscious community me dagelijks voorstelde, en zonder de foto’s van mijn familie en internationale vriendenkring die ik zo ver van huis best miste. Diezelfde avond hoopte ik nog een brug te slaan via mijn laptop, maar de sporen van een mogelijke digitale inbreker maakten daar resoluut een einde aan. ‘Okay, dan maar even detoxen van mijn digitaal consumptiepatroon’, bedacht ik positief. ‘Misschien zo slecht nog niet.’ Ergens in mij staat altijd een positief deeltje paraat om de absolute waarde in te schatten van zaken die op me afkomen. Ook de minder leuke.
De vermeende hacker heb ik ondertussen bedankt om me met mijn eigen digitale routine te confronteren en eenmaal thuis ben ik me tijdens mijn wekelijks bezoek aan de bibliotheek nog maar eens bewust geworden van het belang van een leuk gesprek met de dame achter de balie. Of hoe je 3D-tribe nog altijd beter blijkt dan de virtuele!
P.S. Goed om weten is dat er begin dit jaar in Vlaanderen een nieuwe campagne is gestart: een soort Tournée Minerale voor smartphones dat ons wil helpen detoxen van ons mobieltje. Het initiatief gaat uit van het Veiligheidsinstituut in Antwerpen, samen met de Gezinsbond en enkele universiteiten. Voor meer info: veiligheidsinstituut@provincieantwerpen.be, www.playpauzestop.be
Pamela Peeters is milieu-economiste met als specialisatie duurzame ontwikkeling, en is bekend voor haar Eco Hero-project. Ze woont en werkt sinds 1999 in de Verenigde Staten en produceert daar ook andere conscious media-projecten, onder andere voor kinderen.
Foto: Carmen De Vos
