De trend van 2016? Daar bestaat geen twijfel over: smartphoneapp Pokémon Go was hét onderwerp van gesprek en overbrugde in zijn eentje de zomerse komkommertijd. Tegelijkertijd verdeelden Pikachu en co het land in twee. Je bent voor of tegen, een tussenweg bestaat niet. Maar was Pokémon niet gewoon een zomerse bevlieging?
Tekst Katrien Elen – Foto Shutterstock
NEE, want …
… Pokémon Go doet ons bewegen. Pokémons vang je niet van achter je computerscherm. Je moet ervoor de straat op. En waarom niet nog een blokje verder gaan omdat er een zeldzame Charizard in de buurt zit? Wil je een ei uitbroeden, dan moet je al gauw twee kilometer wandelen. Ouders van gamende kinderen hadden het nog nooit zo gemakkelijk om hun kroost de deur uit te krijgen. Zelfs de grootste computernerds keren dit jaar met een gezonde blos terug naar de schoolbanken en patiënten met een lichte depressie waren nooit zo vaak uithuizig als deze zomer. Zelf verteerden mijn vrienden en ik onze zomerse barbecues met avondlijke Pokémon hunts. De vraag blijft natuurlijk hoeveel Pokémon Go-spelers het gure herfst- en winterweer zullen trotseren.
… Pokémon Go is een voorproefje van augmented reality. Via je camera kan je Pikachu echt op de toog, op je strandlaken of zelfs op de schoot van die Pokémon-hatende vriendin zien zitten. En dat maakt het spel aantrekkelijk. Pokémon Go is daarmee een opstapje naar een verrijkte wereld waarin je routeaanwijzingen, historische informatie en restaurant reviews zou kunnen zien. Het spel exploreert de mogelijkheden van virtual reality zonder dat je daarvoor onmodieuze Google Glasses nodig hebt.
… Pokémon Go toont je toeristische hotspots. De Pokémons in mijn dorp heb ik al snel gevangen, maar ik ontdek wel enkele nieuwe binnenwegen. Tijd om uit te wijken naar grotere steden met meer Pokémons en uitdagingen. Heb ik nieuwe Pokéballen nodig, dan moet ik naar een Pokéstop. Die stops zijn typisch toeristische trekpleisters, maar ook onbekendere plekjes zoals die graffitimuur aan de Tiensepoort in Leuven die ik nooit eerder zag. … Pokémon is tijdloos. In 1995 al maakte de wereld kennis met Pokémon op de Game Boy. Sindsdien was het gele monstertje nooit ver weg. Voor twintigers en dertigers is Pokémon Go dan ook pure nostalgie. Het doet ons denken aan onze jeugd en dat geeft niet alleen een positief gevoel, maar creëert ook verbondenheid.
… we moeten niet bang zijn van digitale evoluties. Toen ik mijn moeder porde om Pokémon Go uit te proberen, reageerde ze: ‘Daar begin ik niet meer aan, hoor.’ Nieuwe technologieën stemmen ons vaak kritisch. We willen dat de wereld blijft zoals die was. In het boek Everything bad is good for you: why popular culture is making us smarter draait Steve Johnson de dingen om. Stel dat boeken nieuw zouden zijn en games traditioneel. Zouden we ons dan zorgen maken dat lezen zo’n solitaire bezigheid is, terwijl je samen kan gamen? Zouden we vinden dat boeken te simplistisch zijn qua structuur, terwijl games veel meer interactieve mogelijkheden hebben? Johnson toont aan dat er altijd spanning zal zijn tussen oude en nieuwe cultuur en dat angst en morele oordelen nergens voor nodig zijn.
MAAR …
… Pokémon Go doet ons nog meer naar onze gsm staren. Terwijl een vriendin klaagt over haar baas raak ik afgeleid omdat ik een Rattata heb gespot op de tafel achter haar. Op een wandeling heb ik dat pittoreske bruggetje gemist omdat ik spiede naar nieuwe Pokémons. En dan ben ik ten minste niet gestruikeld omdat ik niet op de weg lette. Niet iedereen is daar mee gediend en artiesten als Rihanna roepen dan ook op om geen Pokémons te vangen op het podium, maar het concert echt te beleven.
… Pokémon Go is een aanslag op onze privacy. Het spel is gelinkt aan je Google accounts en in het begin betekende dat dat de makers van het programma toegang hadden tot al je data. Foutje, gaven ze al snel zelf toe. Maar vertrouwen schept het niet. Filmregisseur Oliver Stone noemt het surveillance-kapitalisme. De makers volgen onze bewegingen en gaan die data gebruiken voor commerciële toepassingen.
… Pokémons jagen is soms ongepast en onveilig. Pokémons verstoppen zich overal, ook op de oorlogsgraven in de Westhoek of in gebieden met landmijnen. Of gewoon aan de overkant van die drukke straat. En het is wachten op de eerste tiener die een Pokémon vangt op de doodskist van zijn grootouder. Samenscholingen van Pokémonjagers op pleinen en in parken zorgen bovendien regelmatig voor overlast, zeker omdat veel spelers ook ’s nachts gamen.
… Pokémon Go doet ons onze realiteitszin verliezen. Zo herkenden zwemmers in California in een echte boei een Pokéball en haalden die prompt naar het strand. Jongeren kijken niet meer naar een zonsondergang, maar staren naar de Pokémon op de schouder van hun ouders en delen die ervaring op social media. Wat onecht aanvoelt voor de oudere generatie, is even waardevol voor jongeren die het minder moeilijk hebben met hybride realiteiten.
… Pokémon Go wordt misbruikt/gebruikt voor reclamedoeleinden. De kleine zelfstandigen hebben de voordelen van Pokémon Go al lang ontdekt. Zo zette Unizo Antwerpen een aantal Pokémonlokkers in de Kammenstraat om potentiële nieuwe klanten de winkelstraat te doen ontdekken. Het resulteerde erin dat de straat enkele uren moest worden afgesloten.
Pokémon Go in het kort
Pokémon Go is een locatiegame voor de smartphone waarbij je rondloopt om 150 verschillende Pokémons te vangen. Bijzonder is dat die zich verstoppen in de echte wereld. Vanaf level vijf kan je je aansluiten bij een team en gebouwen of monumenten (Gyms) veroveren door je Pokémons te laten vechten. Het spel kwam in juli 2016 uit in België en was na amper een maand al populairder dan de datingapp Tinder.
