‘Mijn partner heeft psychische klachten’                                                                  

Trop is te veel

Weggaan. Of blijven? Het is een vraag die veel partners van mensen met psychische klachten krijgen. Waarom ga je niet weg? ‘Bij iemand die kanker heeft, wordt die vraag niet aan de partner gesteld,’ zegt Ingrid. ‘Ook psychische klachten zijn een ziekte. Partners worstelen er wel mee en hebben vaak de wens uit de onprettige situatie te ontsnappen. Ik raad dan aan op z’n minst een beetje te ontsnappen, door bijvoorbeeld leuke dingen met de kinderen te doen. Ik heb zelf destijds mijn kantoor buitenshuis gemaakt en geïnvesteerd in het goed vormgeven van mijn eigen leven. Maar ik begrijp ook dat het voor sommige mensen na enkele jaren te veel wordt. We hebben een partnergroep op Facebook en ik merk dat veel ex-partners zich blijvend verbonden voelen met hun ex. Zeker als er kinderen zijn natuurlijk. Maar ook omdat de ziekte tussen beide partners geslopen is en er altijd nog hoop is dat hij of zij terugkomt zoals hij of zij was voor de ziekte. Meestal gaat men niet weg van de persoon, maar van de ziekte.’

Ingrid Schoen ziet ook vaak dat partners van mensen met psychische klachten in de periode dat hun partner ziek is goed overeind blijven, maar daarna een vorm van decompressie ervaren. ‘Als het eenmaal terug goed gaat, krijgen zij plots last van burn-out, of allerlei klachten zoals allergische reacties, haaruitval, darmklachten, slaapproblemen. Je ziet dat mensen dan de rekening gepresenteerd krijgen.’ Dit wordt vaak als erg lastig ervaren, net wanneer de behoefte er is een streep onder het gebeurde te trekken en weer verder te leven. ‘Pas dan is er ook tijd om naar het eigen leven te kijken en de balans te hervinden’, zegt Ingrid Schoen. ‘Soms moeten mensen zelfs weer ontdekken hoe ze goed voor hun lichaam kunnen zorgen, zich kunnen ontspannen. Dat komt omdat ze lang op adrenaline hebben geleefd.’

Verder met het leven

Als alles weer wat beter gaat, is het ook moeilijk om je partner weer als volwaardig te zien, merkt Ingrid Schoen op. ‘Je bent het zo gewend geraakt alles alleen te doen en minder te delen, dat je moeite moet doen om elkaar terug te vinden en weer te functioneren als gelijkwaardige partners. Als je gewend bent de touwtjes in handen te nemen, kan het zelfs als bemoeienis ervaren worden als de partner weer mee aan het stuur wil zitten.’ Het opnieuw verbinden en vertrouwen hebben in de partner, wordt bemoeilijkt door het gegeven dat veel psychische klachten een grillig verloop hebben. Dat maakt het proces van vertrouwen opbouwen heel kwetsbaar. ‘Mijn partner was langere tijd uitgevallen. Toen hij beter was, dacht ik dat het klaar was, dat we weer verder konden’, omschrijft Ingrid haar eigen ervaring. ‘Intussen zijn we zeven jaar verder en besef ik dat het een blijvende kwetsbaarheid is, die soms de kop op steekt. Maar intussen hebben we meer kennis en ondersteuning, en is het dus allemaal minder heftig. Ik beschouw de situatie echter wel als ‘chronisch’, we moesten en moeten onze levensstijl blijvend aanpassen. Het kan altijd weer de kop opsteken. Maar ik ben er nu veel meer relaxed in. Het hoort erbij en gaat ook weer voorbij.’

Meer lezen, meer weten?

• Samen leven met psychische klachten. Een handreiking, Ingrid Schoen en Mirjam van Pagée (Boom, 2017)
• Als een dierbare depressief is. Helpen zonder jezelf te verliezen, Huub Buijssen (Spectrum, 2018): praktische handvaten voor mensen uit de naaste omgeving van iemand met een depressie
• similes.be, www.huisvanjeleven.nl