Pamela Peeters, ecologisch economiste ‘Jij en ik, daar zal het op aankomen’

Op welk punt staan we volgens jou, wat duurzaam leven betreft?

PP: ‘Sinds enkele decennia is de mensheid zich aan het afvragen waar we collectief naartoe gaan. Omdat we signalen krijgen dat we ergens, met iets, uit evenwicht zijn geraakt. Dat kan op microniveau zijn in je eigen leven, als je uitgeput raakt of een burn-out krijgt, maar ook op macroniveau: we zitten economisch nog altijd in het verlengde – een lineaire extrapolatie weliswaar – van het model dat in de industriële revolutie is ontstaan. Onze manier van produceren brengt schade aan aan het milieu. Voor het eerst in de menselijke geschiedenis zijn we onze eigen habitat aan het bezoedelen, zelfs aan het vernietigen. Tegelijk lijken we maar lauwtjes op zoek naar een oplossing. Een echt ander pad hebben we nog niet gevonden. Waarom? Omdat de huidige economie primeert, en die heeft te maken met macht, rendement en kortetermijnwinst.’

Ook de mens komt deze levenswijze niet ten goede?

PP: ‘Het doet niemand goed om in dat stramien te zitten van voortdurend winst maken en streven naar rijkdom en eeuwig geluk. Ook de overtuiging dat de sterkste wint,doet ons geen deugd. Volgens mij zijn we als mensheid beland op een cruciaal punt: we zijn eraan toe onze identiteit te herdefiniëren. Hoe willen we als mens zijn en welke koers willen we varen? Ons syteem ondergaat een crisis en we vragen ons af hoe we die toekomst dan willen vormgeven. Wat dat betreft leven we in opwindende tijden.’

Maar daarom niet per se gemakkelijke.

PP: ‘Dat klopt. Weet je, ik vind het boeiend om veranderingen op microniveau te vergelijken met veranderingen op macroniveau. In mijn boek Word ook een eco hero schets ik mijn eigen evolutie aan de hand van de ontwikkeling van de duurzaamheidsbeweging. Zelf heb ik in mijn eigen leven een groot verlies omgezet tot een bevrijding. Na mijn reis naar India ben ik mijn moeder verloren; ze is gestorven aan borstkanker. We waren ongelooflijk close. Ik heb haar in haar ziekteproces begeleid. Met haar is een stuk van mezelf gestorven. Door het verlies van mijn moeder heb ik kunnen waarnemen hoe die innerlijke transformatie gebeurt. Het is moeilijk verlies te aanvaarden, maar dikwijls is het een heel belangrijke stap in je leven. The harder the fall, the bigger the bounce. Hoe zwaar ook waar je door moet, als je diep gaat, kan je je weer stevig afstoten aan de bodem en optillen naar iets nieuws, iets moois dat zich aan je openbaart.

Dat is wat we met z’n allen op macroniveau momenteel beleven: onze moeder aarde is onwel. De biodiversiteit neemt af, de ecosystemen raken verstoord. Dat verlies zullen we onder ogen moeten zien, die rouwperiode zullen we moeten ingaan.’