Otto-Jan Ham: ‘Je groeit nooit op in de liefde’

Je hebt intussen twee dochters. Het leukste aan vader zijn vind je de duffe cafetariamomenten, maar wat vind je het moeilijkst?
OJH: ‘Ik maak mij 25 uur per dag zorgen. Het is alsof je leven niet meer vrijblijvend is. Ik snak soms naar dat gevoel van geen kinderen te hebben. Uiteraard ga ik voor hen door het vuur, maar je vrijheid is echt wel weg en daarmee bedoel ik niet de vrijheid in je agenda maar je geestelijke vrijheid. Het enige wat je nog hebt is de illusie van vrijheid die je af en toe stiekem in je hoofd zijn gang laat gaan, maar voor de rest kan je je schouders niet meer ophalen. Als ik het nieuws zie, kan ik niet zeggen: “ach ja”. Want après nous le déluge, na mij komen mijn dochters en die gaan zich misschien ook nog voortplanten. Dat vind ik loodzwaar. Ik pieker heel veel.’

Is dat de reden waarom je gestopt bent met Facebook en Twitter?
OJH: ‘Ja. Ik merk dat ik maar één minuut nodig heb op Twitter om me heel ellendig te voelen. Dan zie je wat voor boze, lelijke mensen er bestaan. En die verschrikkelijke drang om grappig of relevant te zijn! Ik wou dat ik kon zeggen dat ik daar boven sta maar dat is niet zo, je moet al heel sterk in je schoenen staan.’

In welke mate censureer jij jezelf sinds je kinderen hebt?
OJH: ‘Ik wil mezelf nooit censureren. Ik ben graag brutaal en ik vloek graag. Het eerste wat je doet als je je wilt integreren is toch de scheldwoorden overnemen van andere culturen? Je moet brutaal zijn om mensen uit hun kot te lokken. Dat maakt het leven gemakkelijker. Uiteindelijk is het slaan en zalven en ik weet dat ik een heel lieve jongen ben. Ik ken ook weinig tot geen schaamte. Of toch, ik ken veel schaamte maar dat heeft dan met mezelf te maken. In De Ideale Wereld kijk ik tijdens filmpjes vaak gegeneerd weg omdat ik het niet kan zien, ik voel ongemakkelijke dingen heel sterk aan. Maar als het gaat over mijn imago ken ik geen schaamte, dat kalf is al heel lang verdronken. Ik veronderstel dat er veel verhalen over mij de ronde doen en er zal altijd wel een groot stuk waarheid aan kleven, maar ik voel niet de behoefte om daartegen in het verweer te gaan. Zoals ik al zei heb ik een broze, huiselijke kant maar ook die verschrikkelijk destructieve, wilde kant. Dat is wie ik ben.’

Van alles wat je al gedaan hebt, wat is voor jou het hoogtepunt?
OJH: ‘De uitzending van De Ideale Wereld die we gemaakt hebben na de aanslagen op 22 maart. Die sfeer was zo bijzonder. Het was een soort van catharsis. Ik besef heel goed dat alles wat ik doe er eigenlijk in zijn baldadigheid niet toe doet, maar op zo’n moment kan je toch een klein beetje het verschil maken. Marc Didden was onze gast en hij zei achteraf dat het hem deugd had gedaan. Dan denk ik: als één iemand dat voelt, zal het dat gigantische budget wel waard zijn. (lacht) Dat had ik ook met het praten over mijn angsten in de Koppen-reportage. Ik heb lang getwijfeld, maar als ik zie dat mensen mij daar tot op de dag van vandaag over aanspreken en mij daar gek genoeg voor bedanken, dan weet ik dat het toch enige zin heeft gehad. Dan zit er toch nog iets van waarde in die schreeuwerige Hollander.’

Je hebt al wat kakjes nagelaten, Otto-Jan.
OJH: ‘Het zijn kleine keuteltjes die niet vanuit de ruimte waarneembaar zullen zijn. (lacht) Het is heel dubbel allemaal. Ik doe niks anders dan mezelf neerhalen en relativeren, maar ik meen wel alles wat ik doe. Mijn enthousiasme en mijn idealisme zijn oprecht. Ik zou niet anders kunnen.’