Ontwikkel een ‘wild hart’
Niet bij je gezin horen, zegt Brown, is één van de belangrijkste wonden die je kan oplopen. ‘Dat komt omdat het ons hart, onze geest en ons gevoel van eigenwaarde kan breken.’ Dat resulteert in een verlangen je pijn te verdoven of anderen te kwetsen. Met andere woorden: je ontkent je pijn, waardoor je de pijn doorgeeft aan je omgeving en je kinderen. Alternatief is de moed vinden om de pijn onder ogen te zien, empathie en compassie te ontwikkelen vanuit die pijnplek, en daardoor in staat zijn echte verbondenheid te ontwikkelen met anderen. Brené vertelt het verhaal van haar eigen zelfdestructie, en het harde werk dat haar te doen stond om zichzelf te worden en als zichzelf ergens bij te kunnen horen.
Om ons te kunnen verbinden, moeten we ons vier kwaliteiten eigen maken, zegt de onderzoekster. Eén: inzoomen, want het is moeilijk om van dichtbij een hekel aan mensen te hebben. Twee: eerlijk zeggen als iets bullshit is en je fatsoen bewaren. Drie: hand in hand gaan staan. Met vreemden. En vier: het ontwikkelen van een sterke rug, een zachte voorkant en een wild hart.
Tool 1: Inzoomen op het individu
Om de wereld overzichtelijk te houden, clusteren we mensen. We delen ze op in groepen, volgens geografische, politieke of spirituele criteria. De grootste breuklijnen lopen langs de verdeling van ras, gender en klasse. Vaak is de indeling gebaseerd op aannames over anderen, maar het resultaat is dat er een segregatie ontstaat in onze samenleving. Er zijn mensen die bij ons passen, en mensen die we impliciet of expliciet in een andere groep hebben geplaatst waar we nooit mee in contact komen. Maar waar we wel ideeën over hebben. Om er echt bij te horen, is inzoomen van belang. Dat betekent dat je niet langer naar de clusters kijkt en je idee over mensen daardoor laat bepalen, maar dat je inzoomt op individuen. Het is veel moeilijker een individu te haten dan een groep van mensen.
Een bijzondere vorm van inzoomen zijn de Circles (‘We have the choice’) die Kristin Verellen begon te organiseren samen met een groep vrienden, nadat ze haar levenspartner had verloren bij de aanslagen in Brussel. In een wereld waar verharding, polarisering, extremisme, blind geweld en terreur leiden tot traumatiserende situaties, willen ze met deze cirkels mee bouwen aan een cultuur van inclusie en dialoog. Trauma kan geheeld worden in mensen en gemeenschappen, machteloosheid kan omgebogen worden in kracht en mensen kunnen zich van hart tot hart verbinden. De manier waarop is eenvoudig. Samen in een kring gaan zitten, schouder aan schouder. Elkaar ontmoeten, luisteren naar elkaar. Niet langer wij en zij. Inzoomen, dus.
Tool 2: Eerlijk zeggen als iets bullshit is (maar wel je fatsoen bewaren)
Dit lijkt misschien wel de meest Amerikaanse opdracht die Brown ons meegeeft, omdat het mogelijk iets meer past in de Amerikaanse cultuur om van grote verhalen te houden en overal een mening over te hebben. Maar ondanks dit cultuurverschil lopen ook wij met open ogen in een aantal retorische vallen. Wie niet voor ons is, is tegen ons bijvoorbeeld. Je hoeft de krant maar open te slaan en de politieke berichtgeving te lezen om op dat spoor gezet te worden. De noodzaak altijd partij te kiezen. Is het echt nodig? Of kunnen we naast zwart en wit ook alle tinten grijs behouden?
