In Amerika tellen online therapiesites als Talkspace of BetterHelp honderdduizenden gebruikers. Via een maandabonnement vertrouwen abonnees hun diepste geheimen toe aan therapeuten aan de andere kant van de chat. Maar moeten we in België, waar gezondheidszorg makkelijker toegankelijk is, ook aan de online therapie?


Tekst: Katrien Elen – Beeld: Shutterstock

Eerst: wat is precies online therapie?

Bij online therapie begeleidt een psycholoog zijn cliënten via een app of website. De communicatie verloopt via mail, (geschreven of gesproken) chatberichten of via Skype. Daarnaast bestaan er ook gestandaardiseerde programma’s waarbij de coaching haast automatisch gebeurt en niet gepersonaliseerd is. Deze programma’s bestaan uit een reeks lees-, schrijf- of doe-opdrachten. Blended therapy is dan weer een combinatie van online en traditionele therapie.

En is het goed om te volgen?

JA, want…

… je kan meteen terecht bij een psycholoog. Voel je je neerslachtig? Dan kan het – als de situatie niet acuut is – best even duren vooraleer je professionele hulp krijgt. Moeilijk, zeker nu we leven in een tijd waarin we gewend  zijn om onmiddellijk bevredigd te worden. Online therapie zorgt ervoor dat ook psychologische hulp altijd binnen handbereik is. Dankzij de app Talkspace bijvoorbeeld antwoordt een psycholoog binnen de dag op je ongelimiteerde chatberichten. Ideaal als je er even alles uit wil gooien op een crisismoment en veel frequenter dan een vaste afspraak per week. 

… je hoeft je niet te verplaatsen. Niet te verwonderen dat een uitgestrekt land als Australië koploper is in het domein van de online therapie. In een klein een drukbevolkt land als België is het misschien eenvoudiger om op wekelijkse basis een psycholoog te zien, maar kan een verplaatsing van een half uur ook moeilijk in te passen zijn in onze drukke levensstijl en een drempel vormen om hulp te zoeken. Ook voor expats en reizigers kan online therapie in de moedertaal soelaas bieden tijdens een emotionele crisis in een vreemd land.

… online therapie is drempelverlagend. Niet alleen is online therapie waar en wanneer je wil beschikbaar, ook emotioneel is de drempel minder hoog. Veel gebruikers voelen minder schaamte om zich online aan te melden, dan om de stap te zetten naar een echte psycholoog. Daardoor kan anonieme online therapie ook een zacht opstapje zijn naar gewone therapie.

… het voelt veiliger om thuis in therapie te gaan. Soms is het leven gewoon even te veel en de wereld te hard. Als je dan binnen de veilige cocon van je huis therapie kan volgen, voel je je als patiënt sneller op je gemak om persoonlijke info te delen.

… online cognitieve gedragstherapie werkt echt bij lichte klachten. Het is volgens de Artsenkrant bewezen dat angststoornissen, sociale angsten en lichte en matige depressies kunnen verbeteren na het volgen van online therapie. Ook bij overmatig alcoholgebruik zou online hulpverlening effectief zijn.

… wearables geven revolutionaire mogelijkheden aan therapie. Zo zijn er apps waarin je op regelmatige tijdstippen je gemoedstoestand moet ingeven of die je bewegingsactiviteit bijhouden. Als een psycholoog over al die info beschikt, krijgt hij een veel objectiever beeld. Zo kan hij eenvoudig achterhalen welke situaties negatieve en positieve gevoelens triggeren. 

… je gevoelens neerschrijven helpt om ze te ordenen. Bij online therapie horen vaak schrijfopdrachten of gebeurt de communicatie met de psycholoog via chat. Hoewel veel gebruikers daar initieel wantrouwig over zijn, lees je achteraf veel getuigenissen van patiënten die vaststellen dat dit aspect hen meer inzicht heeft gegeven. Schrijven an sich werkt immers therapeutisch.

En zijn er ook nadelen? >>>>

MAAR…

… online therapie helpt niet bij zwaar lijden. Als de problemen complex zijn of heel diep zitten, is online therapie wellicht niet effectief genoeg. Daarenboven hebben die patiënten er vaak al weinig vertrouwen in dat ze ooit geholpen zullen worden. Een app is voor dit publiek weinig overtuigend.

… de band tussen therapeut en patiënt is online nooit zo sterk als offline. En laat die band net doorslaggevend zijn voor de effectiviteit van therapie.

… online gaan nuances verloren. Bij uitgeschreven berichten ontbreken lichaamstaal en non-verbale signalen. Bovendien is het niet iedereen gegeven om gevoelens neer te typen. Als het contact niet live is, kan een patiënt zijn woorden bovendien meer overdenken terwijl net in de spontaniteit van een gesprek veel verborgen boodschappen kunnen zitten. Daarnaast is het zonder oogcontact veel moeilijker om als psycholoog echt connectie te maken met een patiënt en een vertrouwensband op te bouwen.

… wat met privacy? Je mag er niet aan denken dat jouw bekentenissen bij de psycholoog naar je verzekeringsmaatschappij of werkgever gaan, toch?

… hoe check je de kwaliteit? Zijn het wel gediplomeerde psychologen aan de andere kant van de lijn? En hoe zit het met risicovolle situaties? Heeft de app daar richtlijnen over en kunnen ze je bijvoorbeeld opsporen waar je bent via het IP-adres, mocht je suïcidale tekenen geven?

… gaan we niet in therapie om een echt gesprek te hebben met iemand? En niemand is toch ooit psycholoog geworden om met patiënten te communiceren via een app?

 

KORTOM: Gebruik online therapie eerder preventief in een vroeg stadium, om te vermijden dat de klachten verergeren of wanneer echte therapie omwille van omstandigheden niet meteen beschikbaar is. Idealiter is online therapie dan ook een aanvulling op gewone therapie, en geen vervanging ervan. De praktijk geeft ook aan dat eerst online therapie volgen een latere stap naar een live-therapeut kan helpen verlagen.