Onderzoek bij borstkankerpatiënten: mindfulness helpt

Ons onderzoek geeft duidelijk aan dat piekeraars nog meer gebaat zijn met een mindfulnesstraining dan mensen die niet geneigd zijn te piekeren. Björn Prins, psycholoog en onderzoeker

Meer welzijn met mindfulness

Als kankerpatiënt heb je dus na behandeling een bepaalde zorg nodig die niet altijd geboden wordt of toereikend is. Daarom is het onderzoek naar het effect van mindfulness op het welzijn van borstkankerpatiënten ook zo interessant. Borstkanker is nog steeds de meest voorkomende kanker bij vrouwen in België: elke dag krijgen 29 vrouwen het verdict te horen. De ziekte heeft een impact op een groot deel van de bevolking en er kan dan ook niet voldoende onderzocht worden hoe het welzijn van deze groep te verbeteren. ‘De laatste tijd zien we in het mindfulness-landschap dat er met borstkankerpatiënten groepstrainingen worden georganiseerd – met het basisprogramma voor chronische pijnpatiënten en mensen die depressief zijn, dat dertig jaar geleden uitgedacht werd door Jon Kabat-Zinn, Mark Williams en John Teasdale (Mindfulness Based Stress Reduction and Cognitive Therapy, een training van 2,5 uur per week, acht weken lang, nvdr), wel lichtjes aangepast aan deze specifieke groep. Dat betekent dat er iets meer nazorg is, iets meer peer support, meer ruimte om op verhaal te komen, meer aandacht voor zelfzorg. In de resultaten zien we dat de onderzochte groepen goed scoren op vlak van welzijn. Uit de meta-analyse van een grote reeks onderzoeken kunnen we vaststellen dat een borstkankerpatiënt die deelgenomen heeft, significant meer kans heeft om beter af te zijn qua depressie en angsten, dan iemand die deze training niet gevolgd heeft.’

De angst in de kiem smoren

‘We weten uit onderzoek bij depressie dat het er vooral om gaat om de angst meteen als hij opkomt, in de kiem te smoren’, legt Björn Prins uit. ‘Op het moment dat er een negatieve automatische gedachte opkomt, word je gevraagd – in plaats van je er volledig mee te identificeren en in een depressieve spiraal terecht te komen – om ze op te merken en tegen jezelf te zeggen: dit is een gedachte. Dat geldt dus ook bij de angstgedachten die in je opkomen als je behandeld bent geweest voor borstkanker en vreest op een terugval. Op het moment dat je nog maar denkt: het is toch niet waar, we gaan toch niet weer beginnen?, is het belangrijk om meteen te beseffen dat dit een gedachte is en niet per se een werkelijkheid. Je kan je op zo’n moment in je lichaam stabiliseren door diep en rustig te ademen en jezelf liefdevol en vriendelijk iets positiefs toe te wensen. Zo creëer je stabiliteit en rust in jezelf in plaats van je te laten meeslepen in een negatieve spiraal.’