Onderwijs: zo krijg je alle kinderen mee
Als het van Céline Alvarez afhangt mag het onderwijssysteem op de schop. ‘Het laat elk jaar zoveel menselijk talent verloren gaan.’ Haar boek waarin ze – tegen de alarmerende cijfers over schooluitval in – aantoont hoe je álle kinderen meekrijgt, ging in Frankrijk al meer dan 200 000 keer over de toonbank. Psychologies ontmoette haar.
Tekst Sigyn Elst – Foto Shutterstock
Als tiener stapte ik al naar de directie en zei: “Nu moet de school het echt anders gaan aanpakken, want jullie zijn ons allemaal aan het verliezen – Céline Alvarez
‘Wat leuk’, zegt Céline Alvarez als ik me voorstel als journalist van dit blad. ‘Van jullie Franse zusterblad heb ik voor mijn boek de Prix Psychologies-Fnac ontvangen.’ Céline Alvarez werd vanuit het niets een hit in Frankrijk, met al meer dan 200 000 verkochte boeken op de teller. Naar aanleiding van de Nederlandse vertaling, De natuurwetten van het kind, is ze op bezoek in Brussel. Daags voor ons gesprek gaf ze er een lezing die op twee dagen volgeboekt was. ‘Er zaten 1 500 mensen in de zaal en er stonden er 1 300 op de wachtlijst. Allemaal mensen die in het onderwijs werken of ermee te maken hebben. Hun enthousiasme voor mijn verhaal is prachtig maar tegelijk ook wat vreemd’, zegt ze. ‘Ik verzin namelijk niets nieuws, ik voer eindelijk uit wat grote pedagogen zoals bijvoorbeeld Maria Montessori al gezegd hebben. Ik valideer waar zij voor staan, de mensen die vaak het etiket alternatief krijgen omdat ze een ander soort pedagogie voorstaan dan die van het klassieke onderwijssysteem.’ Maar net deze vormen van onderwijs zouden de norm moeten zijn, vindt Alvarez.
De Française met Spaanse roots groeide als jong meisje op in een eenvoudig gezin in een kansarme en bij momenten zelfs gewelddadige voorstad van Parijs. Het was een buurt waarover oud-president Nicolas Sarkozy jaren later zou zeggen dat hij er graag eens met de hogedrukreiniger wilde doorgaan. Zelf was ze een goede leerling op school maar haar klasgenootjes zag ze een na een afhaken. ‘Toen werd ik al boos over hoe ons systeem jaar na jaar het licht in de ogen van heel wat medescholieren doofde en hun unieke talenten fnuikte’, zegt ze. ‘Mijn klasgenoten waren stuk voor stuk levenslustige kinderen. Na verloop van tijd zag ik hun eigenheid afvlakken, alsof hun unieke kleurenpalet vervaagde. Ze normaliseerden zich en werden daardoor in mijn ogen minder authentiek, minder interessant. Hoe dat kwam? De school liet ons niet toe om verbonden te blijven met onze unieke persoonlijkheid en kleur. We werden niet gestimuleerd om onze individuele passies ten volle te ontwikkelen want er was van alles dat de school ons voorstelde en dat eerst moest gebeuren. In het milieu waarin ik mij bevond zag je heel duidelijk de ene na de andere afhaken. Ze stopten met school, moesten blijven zitten of geraakten gedemotiveerd. Mijn levenslustige klasgenoten zoals ik ze had leren kennen in de basisschool vervreemdden niet alleen van de school maar ook van zichzelf en van de maatschappij. Ze hadden te vaak gehoord dat ze het niet konden of te weinig moeite deden. Zo verloren ze het vertrouwen in zichzelf. Een groot onrecht was hiermee geschied, want al die mooie persoonlijkheden gingen verloren voor de samenleving.’
