Mogen we nog mens zijn?

En toch is de mens een intrinsiek sociaal wezen. Je kan ideologisch wel geloven in de wet van de sterkste, maar in de praktijk zullen miljoenen mensen elkaar toch blijven ondersteunen bij tegenslag.

Karl Marx sprak in de 19de eeuw al over vervreemding als een gevolg van het kapitalistisch arbeidsproces. En die tendens heeft zich alleen maar verder gezet.Volgens de Amerikaanse psycholoog en socioloog Melvin Seeman, bekend om zijn onderzoek naar sociale isolatie, wordt vervreemding in onze tijd vooral gevoed door machteloosheid, zinloosheid, normloosheid, isolement (omdat de eigen waarden en die van de maatschappij niet meer overeenkomen) en ook zelfvervreemding (omdat winst en efficiëntie hoger ingeschat worden dan plezier en zelfontwikkeling). Als je werk alleen als koopwaar wordt gezien (het bedrijf koopt jouw uren, jouw talent, jouw handeling) en als het eindproduct en de winst worden onteigend van diegene die eraan gewerkt heeft, verdwijnt de verbinding die je ermee hebt. En als de verbinding verdwijnt, valt ook de menselijkheid weg.

Niet alleen op het werk overigens. Ook andere bewegingen in de samenleving maken dat we op onszelf gericht zijn, harde taal spreken naar elkaar, vervallen in een competitief wij-zij-denken, protectief worden en ongevoelig voor zij die het slechter hebben dan wij. Het woord Gütmensch is een belediging geworden. Dus sluiten we ons hart en onze oren af. En daarmee een stukje menselijkheid.

 (…)

Hoe komt dit en wat kunnen we eraan doen? Lees verder in het dossier van  de nieuwe Psychologies, vanaf 16/11 in de winkel.