Mannen, vrouwen & geld: het einde van de ongelijkheid?
Is geld een machtsmiddel of een manier om onafhankelijk te zijn? Een bron van vrijheid of juist van smeulende conflicten? Wordt onze band met geld nog altijd beïnvloed door ons geslacht?
Tekst: Sophie Rensco – Foto: Shutterstock
Onze relatie tot geld begrijpen is de mens begrijpen
Het lijken misschien banale vragen en toch is geld een thema dat de nieuwsgierigheid van onderzoekers en deskundigen blijft opwekken. ‘Onze relatie tot geld begrijpen is de mens begrijpen’, verklaarde psychoanalytica Ilana Reiss-Schimmel aan onze Franse collega’s van Psychologies en in haar boek La psychanalyse et l’argent (Odile Jacob). Volgens filosoof en psychotherapeut Nicole Prieur en haar echtgenoot, psychoanalyticus en gezinstherapeut, Bernard – samen auteurs van La famille, l’argent, l’amour (Albin Michel) – blijft het onderwerp voor de meesten van ons echter een taboe. ‘Mensen praten gemakkelijker over hun seksleven dan over geld. Als we het thema aanboren in therapie schrikken mensen terug alsof ze denken: hoe durf je daarover te beginnen? Of we het nu willen of niet, geld lokt reacties en soms conflict uit.’
Er is geen verschil tussen mannen en vrouwen wanneer het gaat over schaamte of discretie over geld. Toch wel opmerkelijk als je bedenkt dat vrouwen in België pas een relatieve financiële onafhankelijkheid verwierven in 1900. In die tijd mochten getrouwde vrouwen een deel van hun eigen salaris innen, een spaarrekening openen en kleine bedragen ophalen zonder de toestemming van hun echtgenoot. Ze kregen ook de vrijheid om bepaalde sommen uit te geven op voorwaarde dat die besteed werden aan het huishouden en het gezinscomfort. Het is pas in 1922 dat vrouwen over hun eigen verdiensten mochten beschikken en ze vrij mochten gebruiken. En wat de gelijkheid van lonen betreft, die is nu anno 2017 nog altijd niet bereikt.
De potentie van geld
Kunnen we ons op financieel vlak wel een gelijkheid tussen mannen en vrouwen voorstellen? Zeker als je bedenkt dat ook mannen het gewicht van hun eeuwenoude erfenis met zich mee blijven torsen. Of zoals de Franse psycholoog Marie-Laure Cantau-Ramenah het omschrijft: ‘Een man definieert zijn rol vanuit het oude paternalistische model. Hij ziet zichzelf als diegene die beschermt en voedt, al hangt de beleving van zijn rol ook af van het beeld dat hij van zichzelf heeft. Hoe hij het genderverschil als kind heeft ervaren en gekend, vormt zijn gedachten en fantasieën. Een man ziet geld als een substituut, soms met de connotatie van vruchtbaarheid. Zo linkt hij geld aan zijn seksuele potentie, een kracht zich niet alleen tussen de lakens manifesteert. Het gaat ook over daadkracht, over het vermogen om beslissingen te nemen, en dat dreigt hij een stuk te verliezen als de vrouw meer geld gaat verdienen.’
Gelijkheid door financieel advies
Want het is een feit: al vele jaren slagen sommige vrouwen erin het glazen plafond te doorbreken dat hen in ondergeschikte functies houdt. Een opstand die gepaard gaat met de nodige vragen over de ontwikkeling van hun bezit. Zo is bijvoorbeeld bij Deutsche Bank 36% van de senior managementfuncties ingevuld door vrouwen. Reden genoeg om een paar vragen te stellen aan Jirka Biebuyck, Personal Advisor van deze beleggingsbank waarvan bovendien 48% van het cliënteel vrouw is. ‘In mijn dagelijkse werk in het agentschap merk ik geen enkel verschil in gedrag tussen mannen of vrouwen ten opzichte van geld. De mensen die ons benaderen voor beleggingsadvies zijn allemaal uniek en zelfstandig. Elk met hun eigen vragen en problematieken over hoe ze hun geld willen laten opbrengen, of het nu gaat om een maandelijkse belegging van 100 euro of over veel meer. Maar ik zie geen genderverschil. Ik heb de indruk dat als er al verschillen zijn, die eerder te maken hebben met de opvoeding die ze hebben gekregen, de levensstijl die ze zich hebben aangemeten en de keuzes die ze hebben gemaakt, dan met gender.’
Hier dus geen sprake van onderwerping. Waar mensen zich deskundig laten begeleiden in het beleggen en laten opbrengen van kleine of grote sommen geld, voelen mannen en vrouwen zich gelijk. Zou de kiem van meer gelijkwaardigheid en emancipatie kunnen liggen bij financieel adviseurs?
Dit artikel werd opgesteld in samenwerking met Deutsche Bank.
