L’heure bleue

‘L’heure bleue’ is als de schemering, wanneer de zon zachtjes ondergaat, maar de nacht nog niet gevallen is. Bij Gallery Sophie Van de Velde & PLUS ONE Gallery stellen zestig kunstenaars tentoon rond dit thema.

Het fenomeen van het blauwe uur vindt plaats net voor zonsopkomst of zonsondergang, wanneer een straal van licht de hemel doorklieft en alles in een blauw waas hult. Deze dageraad duurt maar enkele momenten, maar het is een scharnierpunt dat trilt van spanning.

Het blauwe pigment was tot in de 19e eeuw de duurste kleur, ontgonnen van de kostbare steen Lapis Lazuli. De kerk bepaalde dat dit pigment gebruikt moest worden om beelden van de heilige maagd Maria te schilderen. Ultramarijn werd zo een symbool van vroomheid, deugd en soberheid.

Hoewel de kleur blauw in de tentoonstelling als onafhankelijk wordt gepresenteerd, is het symbolisme vervlecht geraakt met de hedendaagse kunstmarkt. Blauwe schilderijen blijken tot 10% duurder verkocht te worden. Door dit thema te tonen in een commerciële kunstgalerij, zinspeelt de tentoonstelling op een kritische reflectie van de kleur blauw in haar eigenheid.

Op een dieper niveau vertelt ‘L’heure bleue’, over melancholie, het besef van verlies en vergankelijkheid. Melancholie is bij uitstek ambivalent, het verenigt zwaarte en lichtheid, rust en dreiging. Dit verdriet is noodzakelijk om onze menselijkheid te kunnen begrijpen en te bewaren.

De melancholicus is weemoedig, hij realiseert zich dat hij voorbije momenten nooit zal kunnen vastgrijpen, ze glijden tussen zijn vingers door. De melancholicus rouwt om verloren momenten, om de schoonheid van geschiedenis. Het blauwe uur is een uur van verandering, een metamorfose in de nacht. Kunst kneedt onze betekenis van tijd, het vindt zijn plaats ergens tussen het begin en het einde. Het zet zich buiten onze logische perceptie van tijd.

Maar vooral is melancholie een staat van reflectie. We voelen verdriet omwille van een verlies, maar tegelijkertijd een verlangen om het te herstellen. Als we dat moment van verandering zouden kunnen pauzeren en onderzoeken, wat zijn dan de uitdagingen van vandaag? Hoe kunnen we ons engageren in dialoog met andere culturen, eenheid vinden in onze verschillen? Hoe gaan we om met het verleden, nu de toekomst onzeker is? Melancholie verdrinkt in nostalgie en tristesse, maar vindt er ook haar geluk.

 

L’heure bleue, Gallery Sofie Van de Velde & PLUS-ONE Gallery, Léon Stynenstraat 21, 2000 Antwerpen