Wat leeft er bij mannen?

Feminisme flakkert de laatste tijd enorm op. Maar hoe luider vrouwenstemmen klinken, hoe meer de vraag zich opdringt: hoe gaat het eigenlijk met de mannen? Hoe ervaren zij mannelijkheid? En aan welke wendingen zijn zij toe? We zetten de loep op de unmarked gender.

Tekst Anne Wislez – Foto Marleen Daniëls

Hoe is het eigenlijk met de mannen gesteld? Het lijkt een vreemde vraag. De man – en vooral de gemiddelde blanke heteroman – wordt zo vanzelfsprekend als standaard gezien dat we ons in de media geboeid, bezorgd of geëngageerd buigen over vrouwen, kleurlingen, homo’s en transgenders – de zogenaamde minoriteits­groepen – maar er ondertussen als bijna vanzelfsprekend van uitgaan dat het de unmarked gender wel goed zal gaan. En toch, als we psychologen en coaches die mannen persoonlijker aanhoren mogen geloven, blijken mannen hun leven en rol als man meer in vraag te stellen dan we zouden denken. Niet in het minst door het weer heel actieve feminisme. ‘Er lopen natuurlijk verschillende maatschappelijke stromingen door elkaar’, zegt professor Henk de Smaele, historicus aan de universiteit Antwerpen, ge­specialiseerd in genderthema’s. ‘In de populaire cultuur vandaag merk je dikwijls de suggestie dat mannen zich door de opkomst van het feminisme in het defensief gedrongen voelen en vinden dat ze zichzelf niet meer kunnen zijn. Daarnaast heb je mannen die profeministisch zijn, die erkennen dat vrouwen het slachtoffer zijn van een bepaalde genderideologie. En dan heb je mannen die vinden dat mannen daar net zo goed slachtoffer van zijn: zij merken op dat ze ge­dwongen worden in een bepaald genderpatroon en dat ze zich moeten spiegelen aan een manbeeld dat hen niet per se gelukkig maakt. Tegelijk zijn er ook een heleboel mannen die zichzelf niet in vraag stellen: als ik bijvoorbeeld de traditionele man in machtsposities bekijk, dan heb ik niet het idee dat die bepaald in crisis is. En de vrouwen die zich aan dat machtsmodel spiegelen net zo min, overigens.’ Niet iedereen verdiept zich even intens in zijn eigen wezen. ‘Aangezien we in een patriarchale samenleving leven waarin nog grotendeels uitgegaan wordt van de behoeften van de man, zijn de meeste mannen zich er volgens mij nog niet van bewust dat het tijd wordt voor verandering’, zegt relatiecoach Marcel Swelsen. ‘En toch lijkt het me goed dat we ons de vraag stellen hoe het met mannen gaat. De situatie van de vrouw kan namelijk niet veranderen zonder dat de man daardoor beïnvloed wordt.’