lSommigen vinden het ontzettend lastig, of zelfs onmogelijk: hulp, advies, geld of een gunst vragen. Nochtans vormt elkaar helpen de basis van een samenleving. En meer nog, de beweging Durftevragen wijst erop dat we elkaar juist geweldig kunnen helpen in het waarmaken van ieders droom. Maar wat houdt ons doorgaans zo tegen? En hoe kunnen we die obstakels overwinnen?
Tekst Flavia Mazelin Salvi & Anne Wislez – Foto Shutterstock
Misschien heb je soms het gevoel dat het andersom is, maar eigenlijk vinden de meeste mensen het heel moeilijk om hulp of raad van iemand anders in te roepen. ‘Bijna iedereen voelt zich ongemakkelijk wanneer hij om een gunst moet vragen’, zegt psychoanalytica Isabel Korolitski. ‘We worden dan herinnerd aan onze positie van afhankelijkheid – vooral van onze ouders – toen we nog klein waren. Een situatie die we al dan niet als positief hebben ervaren. Veel hangt dus af van de manier waarop op onze kinderlijke behoeften werd gereageerd.’
Maar daar eindigt het verhaal niet, want ook de gewoonten en overtuigingen die overheersen in het gezin van herkomst spelen een rol. ‘Sommige ouders moedigen hun kinderen aan om dingen te vragen, andere vinden dat veeleer gênant, of willen niet dat hun kinderen in het krijt staan bij anderen. Vandaar dat het zo belangrijk is om te weten te komen hoe je familie met dat soort dingen omging als je wilt achterhalen waar je eigen weerstand vandaan komt.’
Hulp durven vragen maakt deel uit van een nieuwe manier van denken, zegt Katrin Derboven, oprichtster van de beweging Durftevragen in Vlaanderen. Om dingen te kunnen realiseren wordt het in de toekomst belangrijk dat we ons netwerk net durven aanspreken op datgene wat we nodig hebben. In delen, ruilen, uitwisselen zit een enorme kracht die sommigen van ons al enthousiast durven ontginnen. Maar om dat te durven en te kunnen, kan het nuttig zijn om eerst te gaan kijken wat ons daarin soms tegenhoudt. Een vraag om hulp of advies komt er soms aarzelend uit, en de reactie is niet altijd wat we ervan verwachtten.
Volgens Béatrice Millêtre, doctor in de psychologie en psychotherapie, kan het handig en verhelderend zijn om naar de reden van je vraag te peilen. ‘Waarom vraag je een gunst aan iemand? Waarom aan die bepaalde persoon? Waarom vind je het zo moeilijk om iets te vragen? Wil je graag achterhalen of je verzoek gerechtvaardigd is, en of je je wel tot de juiste persoon richt, vraag jezelf dan af of er goede redenen zijn waarom je het niet zou doen.’
Een gunst vragen heeft in elk geval veel te maken met je houding ten opzichte van schulden, met je zelfbeeld en met het beeld dat we hebben van de ander. Remmingen en blokkades vloeien meestal voort uit een van de volgende angsten of problemen. We zetten ze even op een rij.
Je bent bang om de ander te storen
Oorzaak? Je noden en behoeften als kind werden wellicht genegeerd, je voelde je er schuldig om, of je werd er emotioneel mee gechanteerd. Als kind had je de indruk dat je je ouders stoorde, dat je wensen extreem waren of dat je een hoge prijs moest betalen om je schulden in te lossen. Vandaar dat je als volwassene liever geen hulp vraagt dan je bloot te stellen aan het gevoel van ongemak of aan de pijn die een weigering mee zou brengen, of een ‘ja’ waar allerlei voorwaarden aan verbonden zijn.
Hoe aanpakken? Neem voldoende voorzorgen. Kies bijvoorbeeld heel zorgvuldig de persoon uit aan wie je een gunst wilt vragen. Heb je geen keuze, observeer dan nauwkeurig hoe die persoon omgaat met anderen. Bereid vooraf en in detail het scenario voor. Ga op zoek naar het juiste moment, de juiste woorden, de juiste houding … Visualiseer de scène tot aan het moment waarop de persoon weigerend reageert. Speel de ‘film’ in je hoofd af tot je er psychisch en emotioneel helemaal klaar voor bent. Heb je je vraag eenmaal gesteld, feliciteer jezelf dan, welk antwoord je ook hebt gekregen.
Je kan ook bang zijn om zwak over te komen, of om later ook te moeten helpen. Of misschien vind je het moeilijk om een andere rol op te nemen. Je leest er alles over in het septembernummer van Psychologies.
