Kristel Bruynseels tekent levensverhalen op van oudere mensen

Kristel Bruynseels werkt als ‘levensverhaalschrijver’: ze voert lange gesprekken met ouderen en giet hun levensverhaal in een echt boek, bedoeld voor henzelf en hun familie. Dat doet niet alleen iets met de senioren die ze interviewt, maar ook met haarzelf.

Tekst: Lien Lammar

‘Ook als de dictafoon uitstaat, blijf ik soms luisteren. Je voelt hoeveel deugd het mensen doet om hun verhaal te vertellen’

Kristel Bruynseels: ‘Vier jaar geleden las ik in de krant een artikel over narratieve zorg, een project van Zorgbedrijf Antwerpen voor alle jonge en oudere senioren. Ik vond het zo’n mooi project dat ik zelf als levensverhaalschrijver ben beginnen werken.

Narratieve zorg is niet levensnoodzakelijk, maar wel waardevoller dan je zou denken. Ouder worden gaat heel vaak over afscheid nemen en loslaten. Je wordt op latere leeftijd soms afhankelijk van anderen voor de meest primaire zorg: eten en drinken, medicatie, een dak boven je hoofd. Met de leeftijd word je soms beperkter in je mogelijkheden, je leefwereld verkleint. Niet meteen misschien, maar geleidelijk aan. Onze maatschappij kijkt ook een beetje op die manier naar senioren: ze worden heel vaak herleid tot ‘beperkt’ en ‘zorgbehoevend’. Wat ze vroeger waren of konden, deemstert weg. Door verhalen te vertellen over wie ze waren en wat ze gerealiseerd hebben, krijgen ouderen opnieuw een soort grip op hun leven. Hun identiteit wordt weer completer, niet enkel voor henzelf, maar ook voor hun nabestaanden.

Veel mensen staan er eerst wat aarzelend tegenover. ‘Ik heb niets te vertellen, mijn leven was helemaal niet speciaal’, hoor ik vaak. Door hun verhaal neer te schrijven, geef je hen erkenning voor wat ze betekend hebben voor anderen. En dat is soms meer dan ze zelf beseffen.

Als interviewer is het belangrijk om heel betrokken te zijn. Je doet meer dan een handleiding volgen en vragen naar feiten en jaartallen. Je moet je willen verbinden met de mens die voor je zit. Het gebeurt dat het gesprek verdergaat wanneer mijn dictafoon al uit staat. Dan blijf ik zitten, ook al is de officiële interviewtijd om. Soms vertellen mensen verhalen die ze nooit eerder met iemand gedeeld hebben. Over die ene onmogelijke liefde, over iets waar ze zich schuldig over voelen of over schamen, over zelfmoordgedachten die ze ooit hebben gehad … Het is onvoorstelbaar waar sommige mensen al heel hun leven mee rondlopen.

Op dat moment voel je hoeveel deugd het doet dat er iemand naar hen geluisterd heeft. Niemand ‘verdient’ iets aan die extra tijd, maar op dat ogenblik worden zowel de senior als ik er op een heel andere manier heel rijk van. Precies daarom doe ik dit werk zo graag. Wat wij doen met Mijn Boek vertrekt vanuit een zorgmodel, niet vanuit een economisch model. Het gaat niet over ‘verdienen’ of winst maken, maar om welzijn. Om wel-zijn. Het doet iets met de mens die voor me zit, maar ook met mij. Oprechte, authentieke uitwisselingen met anderen kunnen je verrijken en gelukkig maken. En willen we dat niet allemaal, ‘gewoon’ gelukkig zijn?”

Meer info: Wil jij ook je levensverhaal laten optekenen of het iemand cadeau doen? Meer info op www.zorgbedrijf.antwerpen.be/mijnboek

Het gaat niet over ‘verdienen’ of winst maken, maar om welzijn. Om wel-zijn. Het doet iets met de mens die voor me zit, maar ook met mij.