Je geld of je leven!
Leven we om te werken of werken we om te leven? En wat als we het nu eens met wat minder centen zouden doen? Misschien is de coronacrisis wel hét moment om onze omgang met ons geld te herdenken.
Tekst Katrien Elen
De coronacrisis laat niet alleen zijn sporen na op mentaal vlak, maar liet zich ook voelen in onze portemonnee. In sommige gezinnen was er geld tekort: bijvoorbeeld omdat de zaak moest worden gesloten, of omdat de steunmaatregelen van de overheid onvoldoende bleken. Je zal maar een alleenstaande, laaggeschoolde moeder zijn, die een deel van het jaar op tijdelijke werkloosheid stond. Anderen grepen de crisis aan als groeiopportuniteit – drankenproducenten die in het gat van de alcoholgels sprongen bijvoorbeeld – en kwamen er financieel verrijkt uit. Daarnaast zag een grote groep mensen hun spaarrekening aangroeien, omdat de restaurantbezoekjes, dure hobby’s en vakantieplannen wegvielen. Hoe uiteenlopend al die scenario’s ook zijn, veel mensen zullen hun omgang met geld (en tijd) moeten en willen herdenken, als ze de balans van het afgelopen jaar opmaken. Misschien heb je dringend nood aan extra inkomsten om een buffer op te bouwen? Of kwam je tot de omgekeerde conclusie: waarom zou je je uit de naad blijven werken, als het ook met minder kan?
Geld sparen is leuk
Onze omgang met geld herdenken is niet eenvoudig. Onze opvattingen over geld verdienen zitten immers sinds onze kindertijd ingebakken in ons onderbewuste. Als we een strategie willen vinden die aansluit bij ons huidige leven, moeten we oude aannames achter ons laten. Voor Jelle Hermus, oprichter van de online broedplek soChicken waar hij tips deelt voor een simpeler en prettiger leven, is dat herkenbaar. Net als zovelen groeide hij op met het idee dat het beter is om meer geld te hebben. Ondertussen ondervond hij – niet geheel onverwacht – dat levenskwaliteit veel belangrijker is voor geluk én – wel onverwacht – dat geld besparen de levenskwaliteit verhoogt. ‘Sinds ik meer zelf kook, zit ik beter in mijn vel. Vaak levert een picknick met vrienden leukere herinneringen op dan een terrasje doen en in mijn geïsoleerde huis woon ik comfortabeler en duurzamer.’
Wat Jelle beschrijft, is wat we het afgelopen jaar allemaal ontdekten: een uitstap met vrienden hoeft niet altijd duur te zijn. Met een projector ensceneer je thuis een cinema-ervaring en voor minder geld dan twee spaghetti’s op restaurant, kook je in je eigen keuken drie royale gangen voor je knuffelcontact. En het is allemaal nog ontspannend ook.
In een zuiniger leven zit dus potentieel. Ook het gezin van Saskia Scheerlinck, auteur van het spaarboek Crisis survivalgids, leeft bewust van één inkomen sinds Saskia twaalf jaar geleden thuisbleef voor de kinderen: ‘Ik besef dat ik geprivilegieerd ben, maar eigenlijk was er de afgelopen jaren nog altijd heel veel mogelijk. Natuurlijk kunnen we niet twee keer per jaar gaan skieën én ook nog op vliegvakantie en op citytrip. We kijken gewoon veel bewuster naar wat we willen doen en hoe we ons plan op een prettige manier kunnen uitvoeren. Door op uitstap een picknick mee te nemen bijvoorbeeld, in plaats van onderweg een broodje te kopen.’
Je kan kiezen
Om financieel een stap terug te zetten moet je patronen durven doorbreken. Velen van ons zitten al jaren verstrikt in een vicieuze cirkel: we werken veel te veel, hebben amper tijd om ons geld te spenderen, doen dan maar “nutteloze” aankopen, en gaan – om die te betalen – nog harder werken. Hieruit stappen lijkt onoverkomelijk. Volgens Nick Meynen, auteur en denker rond milieu en economische transitie, en al dertien jaar deeltijds in loondienst bij de Europese milieubeweging, hebben de meesten van ons toch de optie om de cirkel te doorbreken: ‘Veel mensen klagen dat ze het druk hebben, maar ze vergeten dat ze zelf hebben gekozen voor die auto en die lening om hun veel te grote huis af te betalen. Je hebt echt wel de keuze om dat niet te doen. Tijd is het kostbaarste goed. Een auto staat niet voor vrijheid, als je er een dag per week moet voor werken. Dan kan je beter gaan autodelen.’
Eén van de argumenten waarom mensen aan een status quo vasthouden, is de vrees dat ze meer zullen uitgeven als ze voortdurend thuis zijn. Ga je dan overschakelen op een consumptiepatroon met veel uitstapjes en horecabezoeken? Tijdens de coronacrisis was die optie er niet, maar wat als de maatschappij open blijft? Zal die overvloed aan vrije tijd het leven duurder maken? Volgens de ervaringsdeskundigen is die vrees onterecht. Zo heeft Saskia minder representatieve kleding nodig nu ze niet meer naar het werk hoeft, zijn er dankzij haar weekmenu altijd boodschappen in huis, en koopt en verkoopt ze de kinderkleding tweedehands: ‘Wat je vooral nodig hebt om je levensstandaard te behouden, is tijd. En die heb ik. Als we nu op restaurant gaan, is dat een bewuste keuze en geen noodoplossing omdat de koelkast leeg is.’
