Is meditatie goed voor iedereen?
Vooral voor piekeraars
Op Farias na lijkt de rest van de academische onderzoekswereld unaniem: meditatie is goed voor je. De afgelopen jaren werden er honderden studies gedaan en telkens noteerden die dezelfde heilzame effecten. Allemaal zeggen ze dat meditatie helpt tegen stress, angsten, depressie, slapeloosheid, verslavingen, hartritmestoornissen en hoge bloeddruk. Het is ook weldadig bij pijnbestrijding, het boost je immuunsysteem en je verbetert je relaties ermee. Kortom, mediteren maakt je gezonder en gelukkiger. Bepaalde onderzoeken tonen zelfs aan dat het voor veranderingen zorgt in de gebieden in je hersenen die te maken hebben met het reguleren van je emoties en angsten. Zo liet vooraanstaand neurowetenschapper Richard Davidson de Franse auteur en boeddhistische monnik Matthieu Ricard zijn dagelijkse meditatie uitvoeren in een MRI-scanner. De resultaten waren verbluffend: de onderzoekers zagen de sterkste gammagolven ooit. Gammagolven worden geassocieerd met een verhoogd bewustzijn, alert functioneren en een opperste staat van geluk. Sindsdien staat Ricard bekend als de ‘gelukkigste mens ter wereld’ en staat meditatie voorgoed op de wetenschappelijke kaart.
Daarnaast zijn er ook studies die positieve resultaten rapporteren, maar tegelijk een en ander nuanceren. Björn Prins, psycholoog, doctoraatonderzoeker aan de UGent en grondlegger van het Institute for Training of Attention and Mindfulness (Itam), leidde recent een groot onderzoek waarbij de proefpersonen pijnklachten probeerden te bestrijden met mindfulness, een vorm van meditatie waarbij je volledig bewust bent van je huidige ervaring. Honderd proefpersonen kregen een heet ijzeren staafje aan hun pols gebonden: sommige moesten mindfulnessoefeningen doen om de pijn tegen te gaan en andere mochten ter ontspanning naar een sprookje luisteren. Wat bleek? Bij sommige mensen werkte de mindfulness goed: ze ervaarden minder pijn. Uit de vragenlijsten kwam evenwel naar voren dat het om een specifieke groep ging: mensen die snel negatief dachten en vaak piekerden. Door de de pijn op een niet-oordelende manier te bekijken werden ze afgeleid van hun negatieve gedachten. Mensen die positiever in het leven stonden, hadden meer baat bij het luisteren naar het sprookje. Bij het mediteren ging hun aandacht juist naar de pijn en hadden ze er meer last van. Conclusie: de positieve effecten zijn er onmiskenbaar, maar meditatie is niet voor iedereen even heilzaam. Bij sommige mensen kan het zelfs averechts werken.
