‘Het is belangrijk dus ik doe het gratis’
Zin en zinvol
Het mooie aan het project Give a Day is dat het een kanaal biedt aan de goesting en energie van mensen die vrijwilligerswerk willen doen. Bij Femma, een eigentijdse en eigenzinnige vrouwenorganisatie met een duidelijke visie op mens en samenleving, dragen ze dat vrijwillig engagement hoog in het vaandel. Hun werking draait daar ook voor een flink deel op. Tegelijkertijd weten ze heel goed dat vrijwilligerswerk ook ontstaat vanuit de noodzaak om bepaalde – onbetaalde – arbeid, vaak zorgarbeid, nu eenmaal te verrichten. Eva Brumagne is algemeen directeur van Femma en auteur van het boek Opgeruimd leven. Roadmap naar tijd en balans. Ze erkent als geen ander dat we meer en meer onder tijdsdruk staan. En toch, toch heeft vrijwilligerswerk belang: ‘Een gezin met twee partners presteert vaak 60 tot 80 uren betaalde arbeid en dat is een pak meer dan vroeger. De tijdsdruk is dus geen mythe. Er zijn ook veel meer mogelijkheden om je tijd te besteden, in vergelijking met vroeger, en dat veroorzaakt druk. Nogal wat mensen lijden aan FOMO, de angst om iets te missen. Waarom mensen dan toch nog vrijwilligerswerk doen, is eenvoudig uit te leggen. Vrijwilligerswerk doen maakt gelukkig! Zo simpel is het. Dat hebben veel studies al aangetoond. Iets doen voor een ander is een enorme bron van persoonlijke zingeving, en dus geluk. Kijk maar naar de Denen, die het gelukkigste volk op aarde worden genoemd. Dat heeft veel te maken met het feit dat ze tijd hebben om vrijwilligerswerk te doen.’
Ook Bart Wolput noemt vrijwilligerswerk onomwonden een verrijkende ervaring: ‘Je leert nieuwe mensen kennen, je hebt een positieve impact op de maatschappij, en bovenal groei je zelf als mens. Je doet ervaring op, leert nieuwe vaardigheden en je leert jezelf en je talenten beter kennen. Daarom geloven we dat vrijwilligerswerk een win-winsituatie is. Iets doen voor een ander, is ook iets doen voor jezelf. En alleen samen, als iedereen een steentje bijdraagt, kunnen we ons warme huis bouwen waar iedereen wil wonen.’
Beter in je vel
Katrien Schaubroeck is docente ethiek aan de universiteit van Antwerpen en doet zelf vrijwilligerswerk bij Domo, een Vlaamse vrijwilligersorganisatie die opvoedingsondersteuning biedt aan kansarme en kwetsbare gezinnen. Ze schreef het boek Gewone helden, waarin ze een kleine ethiek van het vrijwilligerswerk neerzet en op die manier haar beroep als filosoof verbindt met haar hobby als vrijwilliger. ‘Vrijwilligerswerk wordt uitgebreid onderzocht door sociologen en psychologen, maar zelden door filosofen. Toch roept het bestaan van vrijwilligerswerk interessante filosofische vragen op in verband met de organisatie van een samenleving, het zoeken naar persoonlijke zingeving en geluk, het bepalen van de kenmerken van wat een moreel bewonderenswaardige handeling is. Van bij het begin was het voor mij duidelijk dat ik met mijn boek niet met het vingertje wilde zwaaien, maar de mensen die al vrijwilligerswerk doen, de aandacht wilde geven die ze verdienen. Natuurlijk zou het een mooi neveneffect zijn als er dankzij mijn boek meer aandacht komt voor de zinvolheid van vrijwilligerswerk, en als er op die manier meer mensen worden aangespoord om het ook eens te proberen. Maar dat is niet de hoofdbedoeling.’
