Kunnen introverten de wereld redden? Nee, maar ze kunnen ‘m wel een stuk evenwichtiger en leefbaarder maken voor iedereen, zegt journalist Liesbeth Smit, die net een boek schreef over de stille revolutie van de introverte mens. Introverten aller landen: tijd om – op de ons eigen, rustige manier – uit de kast te komen!
Tekst Anne Adé – Beeld Shutterstock
‘Introversie blijkt een karaktertrek die nogal wat innovatieve geesten à la Bill Gates en Elon Musk, maar ook David Bowie en J.K Rowling gemeen hebben. Het sleutelwoord is focus’
Laat ik maar meteen beginnen met zelf uit de kast te komen: ook de schrijver van deze tekst – en dat zal voor de mensen die me kennen, geen verrassing zijn – rekent zichzelf tot het eerder introverte derde van de wereldbevolking. Nog eens 30 procent zou extravert zijn, en de rest schippert tussen deze twee uitersten. Van stil en bedachtzaam tot luidruchtig en extravert: dat er überhaupt over deze diversiteit aan persoonlijkheidsvormen gepraat wordt, is in grote mate te danken aan de Amerikaanse auteur Susan Cain. Met haar bestseller Quiet: The Power of Introverts in a World That Can’t Stop Talking brak ze in 2012 een lans voor de stillere medemens. Een haast hoorbare collectieve zucht van verlichting steeg op in introverte kringen. Eindelijk iemand die de aandacht van een breed publiek kon trekken en introversie als iets positiefs, en niet als een ziektebeeld op de kaart zette.
Want dat introverten afwijken van de op dit moment heersende norm, is duidelijk, toch zeker als je er zelf eentje bent. Assertief zijn is het ideaal, stil zijn is not done. Wie zich in groep niet weet te manifesteren door middel van een vlotte babbel, telt niet helemaal mee. Maar die extraverte norm blijkt helemaal niet zo universeel als we nu lijken te denken. In haar nieuwe boek Ik moet nog even kijken of ik kan heeft de Nederlandse journaliste Liesbeth Smit het over landen als Japan en Finland. Daar overheerst introversie als maatschappelijke norm en zijn het de extraverte mensen die zich moeten aanpassen. Op tafel springen kan wel, maar alleen in beperkte kring.
Maar ook bij ons was het nog niet zo lang geleden niet gepast om jezelf uitgesproken in the picture te zetten. Kijk maar eens naar portretten van je verre voorvaderen: gegarandeerd poseerden die niet met een brede glimlach voor de foto. Mensen die wilden meetellen, stonden serieus en ingetogen in het leven.
Ieder voor zich
Extraversie als ideaal komt uit Amerika overwaaien en die tendens hangt samen met economische evoluties, stelt Liesbeth Smit. We zijn de zorgmaatschappij aan het loslaten, alles draait steeds meer om geld en om marktwaarde, het wordt meer en meer ‘ieder voor zich’. In dat soort samenleving moet je jezelf kunnen verkopen; dat is dé manier om te scoren. Ook de invloed van televisie speelde een rol in die evolutie. In Nederland kwam die kentering er met presentatrice Mies Bouwman in de jaren 60, zegt Liesbeth Smit: ‘Bouwmans drukke sociale persoonlijkheid was een soort van cultuurschok. Tv-kijkend Nederland wist niet wat het overkwam: dat was dus extraversie. Ook nu nog is het al extraversie wat de klok slaat: de uitbundige tv-persoonlijkheid Linda De Mol is bijvoorbeeld heel populair. Tel daar nog de social media bij, en het is duidelijk dat het echt niet de bedoeling is dat je stil en contemplatief in een hoekje met een boekje zit als je wil meetellen.’
Ook Susan Cain stelt vast dat introversie ‘tegenwoordig een tweederangspersoonlijkheidskenmerk geworden is dat het midden houdt tussen een teleurstelling en een ziektebeeld’. Een gemiste kans, vindt Cain. Introversie blijkt immers een karaktertrek die nogal wat innovatieve geesten à la Bill Gates en Elon Musk, maar ook David Bowie en J.K Rowling gemeen hebben. Het sleutelwoord is focus, en daar blijken introverte mensen toch iets meer aanleg voor te hebben dan hun extraverte collega’s. Je op tijd en stond kunnen – en willen – afsluiten van andere mensen om ergens langere tijd over na te denken, goed kunnen luisteren naar wat anderen te vertellen hebben en daardoor beter begrijpen wat de noden en vragen zijn die in de maatschappij leven, het zijn kwaliteiten die eerder terug te vinden zijn bij introverte mensen. Een gouden combinatie die in meer dan één beroepstak als geroepen komt, schrijft de introverte zakenvrouw Morra Aarons-Mole in Hiding in the Bathroom: An introverts Roadmap to Getting Out There When You’d Rather Stay at Home. ‘Gedreven introverte verkopers zijn het geheime wapen voor elke handelszaak, net omdat ze zo goed kunnen luisteren.’
(…)
Lees meer in onze januari-februari-editie van Psychologies (2018)
