Interview Stef Mintiens, natuurgeneeskundige: ‘We mogen niet bang zijn om ziek te zijn’
Samen met de koude en donkere dagen komt er ook goed nieuws: deze winter hoef je niet al snotterend door te brengen. Geef het boek Herbatheek een plaatsje op de keukentafel en leer je gezondheid weer in eigen handen nemen. Met dank aan de eeuwenoude tradities uit de natuurgeneeskunde die auteur Stef Mintiens al bijna dertig jaar toepast in zijn praktijk.
Tekst Sofie Vanden Bossche
“We mogen niet bang zijn om ziek te zijn”
Flashback. De kleine Stef zit aan tafel bij zijn grootmoeder die vertelt waarvoor kaneel allemaal goed is en dat hij geraspte, verkleurde appeltjes moet eten als hij buikkrampen heeft. Voor haar is natuurgeneeskunde nog een evidentie. ‘Ze was niet de enige toen’, vertelt Stef Mintiens nu. ‘Natuurgeneeswijzen waren vroeger gewoon een deel van het dagelijks leven. Het is mijn grootmoeder die me geïnspireerd heeft om deze weg op te gaan. Ze gaf me twee dikke boeken over natuurgeneeswijzen cadeau, en die intrigeerden me. Daar wilde ik iets mee doen.’ Mintiens ging voor tandarts studeren om toegelaten te worden tot de beste cursussen natuurgeneeskunde in Duitsland waarvoor je medisch geschoold moest zijn.
Deze winter leerde je Stef Mintiens misschien kennen als de man van de FreeGo. Voor zijn praktijk in Gent staat een weggeef-ijskast met restjes verse, gezonde voeding voor wie het nodig heeft. In zijn praktijk begeleidt hij sinds 1987 patiënten met natuurlijke geneeswijzen. Sinds kort wil hij dat ook doen met een boek: Herbatheek – Neem je gezondheid in eigen handen. ‘Mensen advies geven om zelf weer gezond te worden, dat is de basisfilosofie van mijn praktijk en van mijn boek’, aldus Mintiens.
India heeft ayurveda, China acupunctuur enzovoort. Bestond er in onze gewesten ook een sterke traditie in natuurgeneeskunde?
Stef Mintiens: ‘Absoluut. Figuren als Dodoens, die in de 16de eeuw leefde, schreven al uitgebreide kruidencompendia. Nog niet zo heel lang geleden hoorden natuurgeneeswijzen nog bij het dagelijks leven. Mensen wisten welke besjes je moest eten als je een hoest had, of wat er gebeurde als je paardenbloemen in je pannenkoeken deed. Hun voeding kwam ook nog gewoon van de boerderij of uit de moestuin, niet uit een fabriek. Op een bepaald moment is er een kentering gekomen en gingen die kennis en leefwijze voor een groot deel verloren.’
Voeding speelt volgens jou een belangrijke rol in onze gezondheid, zoals het hoofdstuk over de zogenaamde lactose- en glutenintoleranties aantoont. Leg eens uit?
SM: ‘Wat wij melk noemen en in tetrabrikken in de supermarkt kopen is letterlijk en figuurlijk een flauw afkooksel van wat het oorspronkelijk was. De behandelingen die melk ondergaat maakt ze vaak onverteerbaar en zelfs irriterend voor ons darmslijmvlies. Door het jarenlang gebruik van die melk hebben heel veel mensen nu een koemelkintolerantie. Dus zelfs als je terug zou willen gaan naar de verse, rauwe koemelk kan dat niet omdat de kans groot is dat je er intolerant voor bent. Wat dus iets helemaal anders is dan lactose-intolerantie, die veel minder voorkomt.’
‘Voor tarwe gaat een soortgelijk verhaal op. Oorspronkelijk was tarwe een levend, volwaardig product maar tegenwoordig wordt het zodanig bewerkt dat het haast onverteerbaar is geworden. Dus ook voor tarwe hebben veel mensen een intolerantie opgebouwd. Ook dat staat dus los van glutenintolerantie, waar maar 0,6 % van de mensen aan lijdt. Ik pleit voor volwaardige, niet-industriële voeding. Ga bijvoorbeeld voor biologische, oude, niet-gemanipuleerde soorten graan zoals spelt, rogge en kamut. En gelukkig is ons lichaam flexibel. Als je koemelk en tarwe een maand of drie laat staan herstelt je lichaam zich.’
Met je boek wil je mensen leren om hun eigen gezondheid weer in handen te nemen. Hoe kunnen we bijvoorbeeld onze immuniteit op een natuurlijke manier boosten in de winter?
SM: ‘Weet je wat belangrijk is? Mensen mogen niet meer bang zijn om ziek te zijn. Ziek zijn is als het ware niet meer toegelaten in onze maatschappij. Terwijl het ondertussen nog een van de weinige redenen is om even niet te moeten doen waar je geen zin in hebt. Met koorts bijvoorbeeld is helemaal niks mis, integendeel, het is ongunstig om koorts stil te leggen. Zo bestrijdt je lichaam virussen en bovendien maak je je immuniteit sterker door ze af en toe te trainen. Als je keer op keer de symptomen van je ziekte onderdrukt met medicatie leg je je immuniteitssysteem telkens plat, waardoor het verzwakt en op den duur niet meer functioneert.’
‘Je vertoont geen symptomen meer, denkt dus dat je nooit ziek bent, maar eigenlijk reageert je lichaam gewoon niet meer op ziekmakers en krijg je chronische klachten. Als ik iemand hoor vertellen dat hij nooit ziek is denk ik al: ai ai. (lacht) Als ik een keelontsteking heb gaat dat als volgt: ik voel ze opkomen en een paar uur later is dat gevoel voorbij. Netjes opgeruimd door mijn eigen lichaam. Ongeveer een keer per jaar maak ik koorts. Dan voel ik me een dag belabberd en na een nachtje zweten heb ik mijn griep van het jaar weer achter de rug.’
Ook allergieën zoals hooikoorts of eczeem zijn volgens jou niks om je bij neer te leggen maar aandoeningen waar je iets aan kan doen.
SM: ‘Volgens onze manier van kijken naar allergieën zijn ze symptomen van het samengaan van een paar factoren: voedselintoleranties, vervuiling en een onevenwichtige darmflora. Je zou kunnen zeggen dat allergieën normale reacties zijn van ons immuunsysteem, maar wel een beetje gefrustreerde reacties, overdreven in verhouding met de prikkel. Dan kan je je afvragen waarom een immuunsysteem overdreven reageert, en dat vinden we vaak terug in die drie factoren. Het is dus een misvatting dat je altijd op dezelfde prikkels allergisch reageert – dat verandert met de tijd – én dat je er nooit vanaf kan geraken. Door die drie elementen opnieuw in evenwicht te brengen kan je allergieën genezen.’
Hoe belangrijk is het aandeel van psychologie in de natuurgeneeskunde en je praktijk?
SM: ‘Heel belangrijk. Volgens de Duitse arts Kneipp zijn er vijf pijlers voor een goede gezondheid: lichaamsbeweging, gezonde voeding, water, kruiden én Lebensordnung: de manier waarop je in het leven staat. De psychosomatiek is altijd aanwezig. Stel dat je morgen een heel somatisch probleem krijgt: je breekt je been. Dan zal je je ook heel ellendig voelen. En wat de voorbije jaren gelukkig ook meer en meer is aangetoond is dat problemen die eerder psychisch en emotioneel werden benaderd ook een heel belangrijke band met voeding kunnen hebben.’
In je boek ben je niet mals voor de klassieke geneeskunde en de big pharma.
SM: ‘Voor alle duidelijkheid, ik heb absoluut geen probleem met dokters. Ze leveren goed werk en zijn begaan met hun patiënten. Er zijn nu eenmaal behandelingen die je echt niet kan vervangen door wat homeopatische bolletjes. Maar wat ons volgens mij niet verder helpt zijn chemische medicamenten die niet meer doen dan symptomen onderdrukken. Mensen die zich met geneeskunde bezighouden en eigenlijk alleen maar symptomen onderdrukken, dat vind ik niet oké. Dat is het heikele punt, en dat is net wat vandaag de overhand aan het nemen is. Plus een kleine kanttekening: wat wij vandaag de klassieke geneeskunde noemen bestaat eigenlijk pas sinds begin vorige eeuw.’
‘PR-gewijs is het wel slim om dat dan de klassieke geneeskunde te noemen, en al wat al veel langer bestaat de alternatieve geneeskunde. (lacht) Wat ik graag zou zien veranderen is dat de dualiteit tussen de zogenaamde klassieke en alternatieve geneeskunde verdwijnt. Er bestaan op verschillende plekken in de wereld hospitalen waar aan de ene kant de klassieke geneeskunde beoefend wordt en aan de andere kant natuurgeneeskunde. Voor lokale mensen is dat een evidentie. Als ze een been breken gaan ze naar de ene kant, als ze niet van hun huiduitslag afraken gaan ze naar de andere kant. Niks zo dom als een geneesmethode gebruiken waar ze niet voor geschikt is. Ook in mijn praktijk werk ik samen met klassieke artsen en doe ik nog elke dag een beroep op de kennis over bijvoorbeeld biochemie die ik opdeed tijdens mijn geneeskundige opleiding.’
Toch zijn er veel mensen die niet in natuurgeneeskunde geloven.
SM: ‘‘Ik geloof daar niet in, want ik ben een scepticus’ is een veelvoorkomende reactie op natuurgeneeskunde. Maar als die mensen echte sceptici zouden zijn zouden ze ook sceptisch staan tegenover de chemicaliën die we in ons lichaam stoppen. Ik denk dat veel mensen de verantwoordelijkheid voor hun eigen gezondheid niet zelf willen nemen en ze liever overlaten aan iemand anders. Het is dezelfde hang naar comfort die maakt dat we liever kant-en-klare en voorverpakte voeding kopen in plaats van ze zelf te maken, een gevoel waar een hele industrie op inspeelt.’
Je gebruikt de electroacupunctuurtest volgens dr. Voll of EAV-test om diagnoses te stellen bij je patiënten. Die test wordt door velen afgedaan als onzin.
SM: ‘Ik zal niet zeggen dat het dé test ter wereld is, maar het is wel een betrouwbare test en degene waar ik het liefst mee werk. Ik kijk naar de resultaten die ik ermee behaal. Daar mag je me op beoordelen.’
Herbatheek
Neem je gezondheid in eigen handen, Stef Mintiens (Stef Mintiens, 2014) www.herbatheekgent.be
