Iedereen aan de plastic detox?
Zes jaar nadat er een alarmerend wetenschappelijk rapport werd uitgebracht op vraag van de Europese Commissie, bestaat er nog altijd geen precieze definitie van wat hormoonverstorende stoffen nu precies zijn. Omdat algemene maatregelen uitblijven, hebben enkele landen al wetten uitgevaardigd die het gebruik van plastic enigszins reguleren. Omdat vooral ongeboren en jonge kinderen risico lopen op verstoringen is BPA in ons land sinds 2013 verboden in verpakkingen rond voeding voor kinderen jonger dan drie jaar. En in maart jongstleden stemde onze senaat over 72 wetenschappelijk onderbouwde aanbevelingen rond het gebruik en voorkomen van hormoonverstoorders. ‘Over tien jaar zal BPA waarschijnlijk verboden zijn, zoals de chemische insecticide DDT dat ondertussen is’, zegt De Sutter. Maar ze betreurt dat het tegen dan al veel schade zal hebben aangericht. ‘In mijn ideale wereld zouden producenten eerst moeten aantonen dat hun product veilig is voor ze er onze voedselverpakkingen en kinderspeelgoed uit vervaardigen, net zoals met geneesmiddelen gedaan wordt.’
What to do?
Het mag duidelijk zijn dat niemand paniek wil zaaien met de berichtgeving over plastic. Wel is de toenemende kennis die rond het thema vrijkomt een uitnodiging om beter met de groeiende problematiek om te gaan. Alleen al de niet-composteerbaarheid van plastics en de steeds groeiende plastic soep in de oceanen nopen tot een doortastende aanpak. Uit een studie (het Foresight Future of the Sea Report) uitgevoerd in opdracht van de Britse overheid blijkt dat de hoeveelheid plastic tussen 2015 en 2025 kan verdrievoudigen, als we niets ondernemen. Dringend tijd dus om iéts te doen. ‘Wat je als consument kan doen, is zoveel mogelijk onverpakte groenten en fruit kopen, en bereid en verpakt voedsel zoveel mogelijk mijden’, raadt Luc De Vrooms aan. ‘Verwarm voedsel ook niet in plastic verpakkingen in de magnetron, want dat zou het lekken van BPA in voeding stimuleren. En koop zo mogelijk verpakkingen met de indicatie BPA Free.’
‘Wat ik vooral wil meegeven is dat je als consument macht hebt. Als wij bijvoorbeeld massaal laten zien dat we yoghurt in glazen potjes willen, zullen producenten die plastic yoghurtpotjes echt niet meer maken’ – Anne Drake, auteur van Ecologie op hoge hakken
Anne Drake legt dan weer vooral haar hoop bij vrouwen. ’Vrouwen zijn meestal de spil van het huishouden en bepalen voor een groot deel wat er gekocht wordt. Ik krijg veel moeders en dochters en vriendinnen in mijn workshops rond afvalvrijer leven. Ze zetten elkaar aan om ermee bezig te zijn. Ik merk dat het moeilijker is om vaders en zonen mee te krijgen. Hun reactie is vaak dat het allemaal niet zo’n vaart zal lopen en dat je toch van iéts dood moet gaan. Een wat makkelijke houding, lijkt me. Dus moeten wij vrouwen het dan maar doen, he’, zegt ze laconiek. Eerste makkelijke stappen naar minder plastics zijn alvast geen plastic zakjes meer aanvaarden in de winkel, met je eigen potjes en bokaaltjes naar de plaatselijke winkels gaan, herbruikbare katoenen zakjes gebruiken voor groenten en fruit in de supermarkt, je eigen herbruikbare drinkfles kopen en kraantjeswater tappen en je aankopen eenmaal per week bewust organiseren in plaats van impulsaankopen te doen. ‘Begin met iets kleins en als je je dat eigen hebt gemaakt, ga je over naar het volgende’, raadt ze aan.