Uitgetest: Transcendente Meditatie: ‘Het voelt alsof ik wakker slaap’
Elke maand test de redactie van Psychologies een cursus, therapie of workshop uit. Deze keer kiest Nathalie Willems voor een cursus Transcendente Meditatie.
Teskt Nathalie Willems
Meditatie en ik. We hebben een haat-liefdeverhouding. De eerste keer dat we elkaar ontmoetten was tijdens een soloreis in Thailand, toen ik me impulsief had ingeschreven voor een stilteretraite van tien dagen. Acht uur mediteren per dag zonder enige voorkennis of ervaring … Gevochten dat ik heb. Tegen mijn ongeduld, mijn ego en mijn tranen.
Maar al na een paar dagen daalde er rust over me heen. Een loslaten en aanvaarden, berusten zo je wilt. Ik leerde dat mediteren – zo eenvoudig als het is – een van de sterkste instrumenten is om rustiger en gebalanceerder in het leven te staan. Het enige struikelblok voor mij: tijd vinden om te mediteren.
Meditatieles
Een van de meest gebruikte excuses, hoor ik van Joachim Claes, woordvoerder van de Transcendente Meditatiebeweging in België. Ik ontmoet Joachim naar aanleiding van de lezing over Stressvrije Scholen van Dr. Ashley Deans. Deans is een Amerikaans schooldirecteur die een onderwijssysteem ontwikkelde waardoor de resultaten van zijn leerlingen zonder enige extra moeite spectaculair de lucht in schoten.
De techniek die hij hanteert? Transcendente Meditatie (TM). Die blijkt niet nieuw te zijn in België, verneem ik van Joachim. Zelf beoefent hij al 28 jaar TM en is hij een adept van zijn moeder, die mee aan de basis stond van de introductie van TM in België in 1972. Joachim volgde de opleiding tot TM-leraar in 2010 maar werkte daarvoor al een tijd rechtstreeks voor Maharishi Mahesh Yogi, de in 2008 overleden grondlegger.
Ik trek mijn wenkbrauwen op als Joachim me vraagt om een aantal voorwerpen mee te brengen naar onze eerste ontmoeting: vers fruit, een zakdoek, een paar bloemen … Spontaan denk ik aan het medium dat kopte dat TM niet meer is dan sektevorming. De geschenken dienen als dankbetoon aan de leermeester van Maharishi, die de eeuwenoude TM-techniek in zijn huidige vorm naar het Westen bracht. Als ze dat sektegedrag willen noemen, mij niet gelaten. Persoonlijk vind ik het een mooi gebaar als je hulde brengt aan je leermeester – in Azië is dat zelfs heel gebruikelijk.
‘Transcendente Meditatie is een techniek om zo snel mogelijk zo veel mogelijk spanningen op te lossen’
Moeiteloze mantra’s
Na de dankceremonie geeft Joachim me wat uitleg over de geschiedenis van TM. Maar mij interesseert vooral waarin TM van andere vormen van meditatie afwijkt. Een van de verschillen is dat er gebruik wordt gemaakt van een mantra. Die is persoonlijk en krijg je van je TM-leraar. Het is geen woord met een betekenis – dat zou je geest kunnen afleiden tijdens het meditatieproces – maar een klank die vibreert op jouw trillingsniveau en die een levensbevorderlijk effect heeft.
Voor het antwoord op de vraag hoe een mantra gekozen wordt blijf ik een beetje op mijn honger zitten. Joachim legt wel uit dat het niet zozeer de mantra is die het verschil maakt maar de manier waarop men hem gebruikt.
‘Doordat men jarenlang het proces van mediteren geïnterpreteerd heeft als het controleren van de geest door concentratie is de ware aard van meditatie voor een stuk verloren gegaan. Om aan Transcendente Meditatie te kunnen doen zijn er maar twee vereisten: een gedachte kunnen “denken” en de wens van onze geest om op zoek te gaan naar aangename dingen’.
Met andere woorden, met de juiste begeleiding kan het kleinste kind leren mediteren. Joachim vraagt me om de volgende dagen twee keer twintig minuten per dag te mediteren in een omgeving waar zo weinig mogelijk afleiding is. Na nog wat praktische instructies ga ik thuis een eerste keer aan de slag. Zoals mijn leermeester me geadviseerd heeft neem ik eerst een paar minuten de tijd om tot rust te komen. Vervolgens denk ik de mantra. Het is de bedoeling dat ik die laat komen en gaan zoals hij zich aandient, zonder inspanning.
Na enkele minuten vervaagt de mantra in mijn hoofd en voel ik hoe mijn ademhaling rustiger en dieper wordt en mijn lichaam ontspant. Het lijkt alsof ik een beetje in mijn lijf zak. Er springt zelfs een werveltje terug in mij rug en dat lucht op. Ik heb geen idee hoeveel tijd er al verstreken is maar na een tijdje betrap ik mezelf erop dat mijn gedachten zijn afgedwaald naar het avondeten.
‘Het is niet erg als dat gebeurt,’ hoor ik Joachims stem in mijn hoofd, ‘je neemt de mantra weer op en gaat verder. De twee belangrijkste voorwaarden voor het beoefenen van TM zijn dat het moeiteloos gebeurt en op een natuurlijke manier.’ Dat haalt alvast de druk van de ketel. Ik bedenk dat het een stuk efficiënter is om de dingen organisch te laten gebeuren dan dat je gedachten afdwalen en je sterkere dwanggedachten creëert als reactie daarop.
In het verleden voelde ik frustratie als mediteren niet ‘lukte’. Deze keer voel ik even wat er in mijn lichaam gebeurt en neem daarna moeiteloos de mantra weer op. Na een paar herhalingen word ik echter bruusk uit mijn stiltezone getrokken door het gekrijs van mijn dochter die wakker wordt. Resultaat: operatie meditatie valt in het water en na een kwartier maakt een hevige hoofdpijn zich van me meester.
Stille geest
Wanneer ik Joachim daarover vertel benadrukt hij het belang van de relaxtijd van het lichaam, die nodig is voor en na de meditatie. ‘Transcendente Meditatie is een techniek om zo snel mogelijk zo veel mogelijk spanningen op te lossen’, aldus Joachim. ‘In transcendente toestand zijn is vergelijkbaar met het moment waarop de wakende geest overgaat naar de slapende geest en omgekeerd. Het is belangrijk om je lichaam de tijd te geven om van de ene toestand naar de andere over te gaan.’
Mijn tweede sessie verloopt een stuk rustiger. Alle storende elementen zijn verwijderd (lees: mijn dochter is nog in de crèche) en ik slaag er wonderwel in om even een ‘zzz-gevoel’ te hebben. Een fractie van een seconde lijkt het alsof ik wakker lijk te slapen en dat voelt goed. Alsof mijn geest helemaal stilstaat. De resterende twintig minuten probeer ik die toestand opnieuw op te roepen waardoor ik zonder het te beseffen voorbijga aan de essentie van TM.
Joachim moet lachen als ik hem over mijn ervaring vertel. ‘Het is typisch voor mensen om te willen vasthouden’, zegt hij. ‘Als je gaat vergelijken met die ene positieve ervaring ben je met je geest bezig en kan je niet onbevooroordeeld in het proces stappen.’ Of om het met Maharishi’s woorden te zeggen: ‘it’s like tiptoeing through a field of sleeping elephants’.
Ik leer dat elke meditatie-ervaring een nieuw verhaal is en dat de ene meditatie niet nuttiger is dan de andere. Alles is afhankelijk van de omstandigheden, je ingesteldheid die dag, je energieniveau, de omgevingsfactoren enzovoort. Wat echter vaststaat volgens Joachim is dat hoe meer je mediteert, hoe meer je je lichaam traint om de rust die je voelt tijdens de meditatie ook te voelen tijdens de rest van de dag. Ik voel me dus niet schuldig wanneer ik tijdens de derde dag in slaap val tijdens het mediteren omwille van een korte ‘babynacht’.
Ik accepteer gewoon dat het zo is. Als mijn vriend me er na een week ongeveer op wijst dat ik een stuk rustiger lijk te zijn sinds ik mediteer krijg ik bevestigd wat ik al wist: als iedereen TM zou beoefenen zouden we niet alleen een stuk gezonder zijn maar was wereldvrede misschien een stapje dichterbij.
Meer info
Transcendente Meditatie wordt aangeleerd in een cursus van vier sessies van twee uur op vier opeenvolgende dagen. Je betaalt een eenmalige bijdrage van gemiddeld 675 euro, die je naast de cursus ook recht geeft op levenslange gratis deelname aan maandelijkse groepsbijeenkomsten en consultaties bij een gecertificeerd TM-leraar.
www.transcendentemeditatie.be, www.facebook.com/stressvrijleven1
