Het taboe van vaginale droogte
Ligt het aan je lage libido of aan je hormonen? Heeft het een psychische of fysieke oorzaak? Over vaginale droogte bestaat nog veel onduidelijkheid. Armand Lequeux, gynaecoloog en seksuoloog, geeft tekst en uitleg.
Isabelle Blandiaux
Wat zijn de oorzaken van vaginale droogheid?
Armand Lequeux: ‘Er bestaan twee soorten vulvovaginaal vocht. De eerste is constant en hangt af van oestrogenen, die afgescheiden worden van de adolescentie tot de menopauze. De tweede, die maakt dat dat vocht toeneemt, is gerelateerd aan seksuele opwinding.’
‘Tijdens de post-menopauze en na de bevalling, in de lactatieperiode, is het normaal dat vrouwen wat last hebben van vaginale droogte. Maar zelfs in die periode kunnen ze door hun fantasieën, hun begeerte naar hun partner, het voorspel… toch een vochtige vagina hebben tijdens geslachtsgemeenschap.’
‘Op hun vijfentwintigste of op hun veertigste zullen vrouwen, ook al windt de seksuele context waarin ze zich bevinden hen niet zo op, altijd wel wat vochtig zijn en normaal gezien zal alles – op een paar uitzonderingen na, bij seksuele betrekkingen die lang duren bijvoorbeeld of bij orale contraceptie die de vochtigheid in bepaalde periodes vermindert – goed verlopen. Maar bij vrouwen van vijfenzestig jaar, die helemaal niet opgewonden zijn, kunnen er wel problemen ontstaan.’
Is vaginale droogheid dan het vrouwelijke equivalent van erectiestoornissen bij mannen?
AL: ‘Je kan inderdaad parallellen trekken tussen de twee, maar er zijn ook verschillen. Zelfs als de vagina droog is kan je nog bevredigende seksuele betrekkingen hebben. Zonder erectie lukt dat niet. Op het vlak van glijmiddelen is er ook veel vooruitgang geboekt. In de apotheek vind je vandaag een nieuwe generatie producten, niet op basis van olie of water – met het risico op verdamping – maar op basis van siliconen.’
Bestaan er puur biologische oorzaken van een droge vagina, zoals dat het geval is bij erectieproblemen?
AL: ‘Mannen kunnen last hebben van erectiestoornissen als gevolg van hoge bloeddruk, roken, obesitas, cholesterol, multiple sclerose, diabetes … Ook bij vrouwen kunnen al die factoren vaginale droogte veroorzaken. Zelfs al zijn ze opgewonden, hun lichaam reageert niet. Maar de link tussen die twee, die pas onlangs ontdekt werd, wordt maar zelden opgemerkt door artsen.’
‘We hebben de neiging om mannelijke seksuele problemen te wijten aan biologische factoren en seksuele problemen bij vrouwen te zoeken in de psychologie. Als een vrouw met multiple sclerose klaagt over seksuele problemen dan wordt dat vaak geweten aan het feit dat ze het moeilijk heeft met haar ziekte, terwijl er een rechtstreeks verband bestaat tussen MS en vaginale droogheid. De link is nog onvoldoende bekend bij de meeste mensen, en zelfs bij artsen. Ook medische opleidingen aan universiteiten besteden daar weinig aandacht aan.’
Wat zijn, naast het gebruik van een glijmiddel, oplossingen voor vaginale droogheid?
AL: ‘We kunnen lokaal oestrogeen toedienen aan vrouwen die last hebben van vaginale droogheid na de menopauze, maar dat zal hun vermogen om natuurlijk glijmiddel aan te maken wanneer ze opgewonden zijn niet verbeteren. Een lokale oestrogeenkuur is dus niet meteen het vrouwelijke Viagra.’
‘Het vrouwelijke equivalent van dat medicijn is veeleer een glijmiddel aanbrengen vlak voor het vrijen. Maar ook daar bestaat veel verwarring over, want als de vrouwenbladen het hebben over een vrouwelijke tegenhanger van Viagra dan hebben ze het over een product dat lustopwekkend werkt.’
‘Als een vrouw weinig lust voelt kan ze beter in therapie gaan bij een seksuoloog. Waar heeft ze zin in? Wat durft ze? Wat weigert ze te doen? Is ze bang om te falen na een slechte ervaring? Waarom laat ze haar fantasieën niet toe? Wat is haar persoonlijke geschiedenis, waar is ze bang voor? Wat betekent seks voor haar? Is ze op zoek naar rust en veiligheid? Wil ze een relatie waarin beide partners evenwaardig zijn? Als dat zo is dan zal ze in een gesprek met haar arts meestal zelf aangeven dat haar vaginale droogte te maken heeft met haar zin in seks. De arts kan haar dan verwijzen naar een seksuoloog.’
‘Maar het gebeurt ook dat vrouwen de werkelijkheid niet onder ogen willen zien, en denken dat vaginale droogheid te wijten is aan een recente schimmelinfectie of aan de pil die ze nemen… Daardoor gaan ze niet op zoek naar de echte oorzaak van het probleem.’
Blijft het een taboe om dat probleem te bespreken tijdens een consultatie bij de huisarts?
AL: ‘Ja, want alles wordt een beetje op een hoopje gegooid. Nat zijn in de context van een seksuele relatie wordt als positief beschouwd, als aangenaam voor de partner want die heeft het gevoel begeerd te worden. Maar buiten die context is het voor vrouwen soms vervelend omdat vocht vaak verward wordt met een gebrek aan hygiëne.’
‘Sommige vrouwen houden net daarom niet van dat deel van hun lichaam. Vaginale droogte is dus een ambigue probleem dat geen equivalent kent bij de man. Bovendien is onze woordenschat niet bijzonder rijk als het om vaginale vochtigheid gaat: terwijl een man er geen moeite mee heeft om te zeggen dat hij een erectie heeft zal een vrouw aarzelen om toe te geven dat ze nat is.’
