Het enige verhaal
Ze is terminaal maar hoe lang dit juist betekent, kan niemand haar zeggen. Zes maanden op zijn slechtst, misschien wel twee jaar. Het verleent ons gesprek een bijzondere intensiteit. Dat heb je als tijd eindig en dus kostbaar schaars wordt. Ze vond die wachtkamer van de dood aanvankelijk maar niets. Wat moest ze daar? Zij die alles altijd gepland en onder controle had gehad. Ze had er nu vrede mee. Sterker nog, ze wenste het iedereen toe. Een tijd van leven waarin alles tot zijn essentie vervelt. Je alleen nu kan zijn. Haar omgeving heeft het moeilijker. De kinderen doen alsof er niets aan de hand is, haar man ontkent het verdict en blijft het internet afspeuren naar alternatieven, experimentele therapieën. Hij begrijpt niet dat ze het opgeeft, wil dat ze verder vecht, voor hen, voor hem, wat het gesprek dat zij wil voeren, onmogelijk maakt. Ze gaat ervan uit dat het er misschien nooit komt, omdat hij het niet kan, en ook daarmee heeft ze vrede.
Ze ziet ons gesprek als een soort van biecht, al is ze totaal niet gelovig. ‘Maar zijn therapeuten niet een beetje de priesters van deze tijd?’, zegt ze lachend. Ik beaam, maar slaag er niet in om mee te gaan in haar luchtigheid. Ze is nu 57, 31 jaar gehuwd, 2 volwassen zonen. Een aanwezige, betrouwbare moeder en vrouw, de rots in de gezinsbranding. Ze vertelt hoe ze daar nu goed tien jaar geleden bijna uitgestapt was. Of ik The Bridges of Madison County ken, vraagt ze. Ze vertelt hoe haar leven op dezelfde manier onderuit werd gehaald toen ze totaal en in complete overgave viel voor de schilder die hun huis kwam renoveren. Ze beleefden een passionele tijd waarin intense nabijheid en vervulling, maar ook wanhoop en gemis elkaar in een schakelend en moordend tempo opvolgden. Hij was de meer nuchtere, angstige ook, en suggereerde als eerste dat hoe graag hij haar ook zag, ze er beter een einde aan maakten, nu het nog kon, zonder meer. Haar en zijn kinderen, hun huizen en thuizen, partners en familie. Zij ervoer het als een goede keuze, goed voor iedereen. Maar niet de juiste, want ontrouw aan jezelf en de liefde die zo zelden en bij velen nooit op deze manier haar opwachting maakt. Ze brak met hem, beseffende dat ze een deel van zichzelf achterliet, de vrouw die ze graag wou zijn. Het is een verlangen dat ze nooit opgaf, maar waarvan ze nu weet dat er geen vervulling meer komt.
Ze heeft het op een warme manier over haar man, haar gezin, de tijd erna die haar opnieuw bevestigde dat zijn keuze de goede was geweest. Maar de absoluutheid van haar zuiver en onvoorwaardelijk gevoel van liefde voor de andere bleef al die tijd overeind. Het levenspad dat ze niet bewandelde. Waar er vroeger spijt was, ervaart ze nu dankbaarheid voor wat ze gekend heeft. Ze vertelde het niemand, zag het nooit als verraad, omdat het ene geen afbreuk deed aan het andere en ze toen besliste dat ze het lijden altijd alleen zou dragen. Absolutie zoekt ze niet en ze kijkt me glimlachend aan. ‘Hoe kan graag zien ooit een verraad zijn?’, vraagt ze. Ik blijf het antwoord schuldig. Ze vertrekt en laat me overdonderd achter. Ik neem de laatste van Julian Barnes vast, The Only Story, een schitterend liefdesverhaal. Ik lees nog eens zijn krachtige openingszin: ‘Would you rather love the more, and suffer the more, or love the less, and suffer the less? That is, I think, finally the only real question.’ Ik stuur het haar die avond nog door en ze mailt dat dit een mooie plaats krijgt in de wachtkamer.
Rika Ponnet is seksuologe, www.duetrelatiebemiddeling.be
Foto: Carmen De Vos
