En wat is de zin van jouw leven?

Toeval bestaat niet

Voor sommigen heeft het leven geen zin, voor anderen dan weer bijna te veel. Alles heeft zin, schreef actrice Els De Schepper een aantal jaren geleden in haar boek met gelijkaardige titel. Als je het wilt, kan je in zowat alles een diepere betekenis zoeken. Sommige mensen voelen zich comfortabel bij de levensvisie dat toeval niet bestaat; altijd is er ergens wel een achterliggende oorzaak die het gebeuren verklaart en het een ruimere of diepere betekenis geeft. Dit overkomt je niet zomaar, zoek verder wat het je wil vertellen. De door psychiater Carl Jung in het leven geroepen term Serendipität/serendipity wijst zelfs op het samenvallen van een aantal ogenschijnlijk toevallige gebeurtenissen die samen betekenis krijgen. Je denkt net aan je overleden vader en er dwarrelt een grote pluim voor je ogen neer aan je voeten, terwijl op de radio I Will Always Love You weerklinkt. Als die samenloop van omstandigheden je opvalt, je raakt, een emotie uitlokt en misschien zelfs een traan, dan heeft hij ‘zin’. Voor jou. De zin zit ’m erin dat je je vader even heel dichtbij voelt. Dat je je herinnert hoe bijzonder de liefde tussen jullie was, of hoe intens de uitwisselingen. Als je gelooft in het verder leven van de ziel, kan je er zelfs een teken van je vader in zien, over de dood heen. Voor een ander heeft een dwarrelende pluim helemaal geen zin, en het nummer op de radio hoort hij misschien niet eens. Het moment gaat aan hem voorbij. Zingeving is in die zin niet alleen iets wat je zelf zoekt, maar ook iets wat je kan overvallen. Het raakt, dus het heeft zin. De behoefte om zin te geven aan gebeurtenissen is heel persoonlijk, niet iedereen heeft er evenveel behoefte aan. Leven met zinloosheid ‘De zin van je leven vinden en jezelf tot verwezenlijking brengen is bijna een must van deze tijd. Die tendens gaat samen met een ander groot thema dat inherent is aan onze cultuur: de angst om je leven niet te hebben waargemaakt’, bevestigt de Franse psycholoog en psychoanalist Jacques Arènes, die in zijn nieuwste boek op zoek gaat naar hoe we kunnen leven in een wereld die richting verliest en enkel nog op consumeren gericht lijkt te zijn. ‘Het is zeker goed om te ontdekken dat je leven een doel heeft en om je drijfveren te kennen, maar we moeten uitkijken voor de illusie dat er eenduidige zin is aan het leven en dat je jezelf kan waarmaken enkel en alleen door die zin te ontdekken. Soms heeft het leven geen enkele zin en dan komt het erop aan jezelf te kunnen verhouden tot zinloosheid. Die beproevende momenten waarin je je machteloos en richtingloos voelt, horen net zo goed bij het leven. Het is ook inherent aan het mens-zijn om op zulke momenten op zoek te gaan naar troost.’ ‘Als je denkt dat je de zin in je leven kan maken, zou je bedrogen kunnen uitkomen’, concludeert ook professor Loobuyck. ‘Ik zou zeggen: zin valt je toe, zoals geluk. Mensen verwarren zingeving soms ook met geluk. Het gaat er niet om dat je per se fijne ervaringen hebt. Veel mensen vinden luiers verversen en kinderen eten geven niet bepaald een leuke bezigheid. Maar als je hen daarna vraagt wat hun leven zin geeft, dan zullen ze niet zelden zeggen: de kinderen. Je leven zinvol vinden heeft te maken met het feit dat je van je leven een groter verhaal kan maken en dat je daar een lijn in ziet. Als je die lijn niet ziet, als je bijvoorbeeld niet weet waarom je je kinderen opvoedt, dan is het ook moeilijk om de zin van gewone dagelijkse dingen in te zien.’

Meer lezen

• Tijd voor de ziel, Mia Leijssen (Lannoo,2007)

• Leven vanuit liefde, Mia Leijssen (Lannoo,2013)

Meer info

Wil je meer weten over de Massive Open Online Course ‘Counseling in Existentieel Welzijn’? Surf dan naar www.edx.org/course/existential-well-being-counseling-person-kuleuvenx-ewbcx