Groei

Ze begreep het niet, hoe hij er zomaar, zonder meer, de stekker had uitgetrokken. Geen teken van leven meer, geen uitleg, geen afscheid. Ze had zich in tegenstelling met vorige relaties helemaal opengesteld, was er echt voor gegaan. Geen terughoudendheid, geen ‘ja, maar’s’ en ze had hem als even enthousiast ervaren. Ze liet me zijn talrijke berichtjes lezen. De vele ‘ik mis je’s, ik hou van jou’s, wou dat je hier was’. Ze las ze nog vaak, als was het om zichzelf te overtuigen dat ze het niet gedroomd had. Ze telde de dagen sinds zijn laatste bericht. Nu 87. Ze zag en voelde hem nog altijd. Hoe kon liefde bij hem zo snel overgaan en bij haar zo intens blijven duren?

Ze waren de hele tijd zoekende geweest naar het juiste recept, de juiste nabijheid, het juiste tempo. Ze voelde dat hij het moeilijk had. Hij worstelde, met intimiteit, met zijn verlangens. Bindingsangst noemde men dat, maar zo voelde het niet aan. Als hij er was, was hij altijd zo intens nabij, zo aanwezig, zo affectief. Het leek haar nu meer faalangst, voor wat er mogelijks in de toekomst kon verwacht worden en wat hij dacht niet te kunnen waarmaken. De afstand, die dagen dat ze hem niet kon bereiken, dat hij het ‘te druk’ had of sporadisch een nietszeggend berichtje stuurde, haalden haar vaak helemaal onderuit. Paniekgevoelens waren het, dat hij het niet meer zag zitten of erger, er iets met hem aan de hand was. Het waren gevoelens die ze voorheen nooit gekend had en waarvan ze begreep dat ze samenhingen met haar overgave en dus kwetsbaarheid in deze relatie. Als ze elkaar nadien dan zagen, deed het er allemaal niet toe. Opnieuw keek hij naar haar alsof het de eerste keer was, blikken vol van verwondering en verlangen, een gevoel dat het wel helemaal juist zat. Haar vriendin noemde het aantrekken en afstoten, maar ook dat dekte de lading niet. Het leek meer alsof hij zich enkel een ‘ons’ kon voorstellen die momenten dat ze samen waren.Waren ze niet samen, dan was dat ons-gevoel veel minder duidelijk of er zelfs helemaal niet. Het leek ‘leven in het nu’, een bevrijdende gave, dacht ze toen soms. Ze wist nu dat het iets anders was: een zich ontkoppelen en afsluiten voor de pijn van gemis, een overlevingsstrategie uit zijn nogal turbulente kindertijd. Ze had er alles aan gedaan om de vrouw te zijn die ze altijd al graag wou zijn: liefdevol, aanhankelijk, meisjesachtig en toch was hij niet gebleven. Ze huilde bittere tranen die van diep leken te komen, een verdriet dat ouder was dan dit verhaal.

We hebben het over dat vrouw-zijn en in welke mate het de vrouw is die zij wil zijn of waarvan zij denkt dat hij ze wil. Ze heeft het over een gedeeltelijke ik, de lang verwaarloosde, maar niet haar volledige. ‘Mijn krachtige, zelfbewuste, begrensde ik, die liet ik bij hem niet zien. Zo goed voelde ik me bij dat andere deel dat ik eindelijk kon zijn.’ Ze beseft dat het toch opnieuw over een vorm van aanpassing gaat. Dat ze opnieuw door zijn ogen naar zichzelf heeft gekeken, niet langer vanuit de vereiste flink en krachtig te zijn, maar nu vanuit de vereiste lief, meisjesachtig en aanhankelijk te zijn. Opdat hij zou kiezen. Opdat hij zou blijven. Omdat ze er niet van overtuigd is dat hij haar gewoon graag kan zien. Omdat ze denkt niet goed genoeg te zijn, geen liefde waard te zijn. Het maakt haar wanhopig, opnieuw dat oude patroon waarvan ze dacht het eindelijk doorbroken te hebben. Het zou nooit veranderen.

Ik zeg dat ik heel zeker wel de groei zie. Het deel van haar dat nooit mocht zijn, dat ze nu tot expressie had gebracht, ervaren had. En hoe ik er zeker van ben dat er geen weg terug is, dit hoe dan ook een deel blijft van haarzelf. En hoe moeilijk het inderdaad moet zijn om zo afscheid te moeten nemen van hem met wie ze dit voor het eerst beleefde.

Dankzij de zomerprogrammatie op tv kijk ik die avond naar een natuurdocumentaire over exotische planten in timelapsefotografie. Orchideeën ontploffen er in enkele seconden van kleine knop tot uitbundige, unieke bloem. Het meest fascinerende vind ik deze keer niet de schoonheid van de beelden, maar de dwingende, onomkeerbare wetmatigheid van groei die eruit spreekt.

Rika Ponnet is seksuologe, www.duetrelatiebemiddeling.be

Foto:@Carmen De Vos