Goedele Liekens: ‘Er zit een tante nonneke in mij’
Zou het toeval zijn dat Goedele Liekens (52) is geboren in het Chinese jaar van de tijger? Wellicht niet. De koning(in) van de jungle staat voor idealisme, uitdaging, impulsiviteit en enthousiasme – en in het geval van mevrouw Liekens is dat viermaal nagels met koppen slaan. ‘Ik kan gewoon niet onverschillig blijven.’
Tekst Barbara Seynaeve
‘Er zit een tante nonneke in mij’
‘Nu zie ik het, dat schaap mankt.’ Goedele kijkt uit over haar gazon, terwijl de dieren verderop in de wei een rondje lopen. Vlaanderens bekendste seksuologe houdt er in de rand van Brussel een heuse boerderij op na, inclusief konijnen, katten, een hond, een lama – en twee tienerdochters.
‘Ik kan er enorm van genieten om thuis te zijn’, zegt ze. ‘Net omdat ik vaak in het buitenland zit kan ik zo verlangen naar een smeulend haardvuur en de hond aan mijn voeten.’ Het buitenland, dat is afwisselend Nederland en Groot-Brittannië. In het eerste heeft ze nog twee jaar een contract met RTL, in het tweede neemt ze Sex in Class op voor Channel 4.
‘Een mens wil natuurlijk graag wat hij niet heeft. Ik kan in Nederland – het land zonder gordijnen – met zoveel hunkering binnenkijken in die knusse en gezellige huisjes, net voor ik aan mijn rit van twee uur huiswaarts begin.’ Nederland en Goedele, dat is koekenbak. Ze werkte er in het begin van haar carrière als seksuologe aan de Rutger Academie, en leerde er (nog beter) haar gedacht zeggen.
‘Toen al nam ik standpunten in over de manier waarop wij hier met seksdelinquenten omgaan. Zoals die gevangene die het nieuws haalde omdat hij euthanasie 
als enige uitweg van zijn lijden zag (eind december raakte bekend dat zedendelinquent en moordenaar Frank Van Den Bleeken euthanasie had aangevraagd omwille van ondraaglijk psychisch lijden, nvdr), dat zouden we in België toch anders kunnen aanpakken?’ Niet dat Goedele gezegd wil hebben dat in Nederland alles beter is ‘want daar zijn wij Belgen zo gevoelig voor’.
Maar op een aantal punten pakken ze het nu eenmaal beter aan, meent ze. ‘Hun openheid vind ik bijvoorbeeld fantastisch. In de eerste plaats omdat ze daardoor een goeiedag zeggen. En dat ene vriendelijke gebaar zal ervoor zorgen dat ik ook vriendelijk zal zijn tegen de volgende persoon die ik tegenkom. Een vriendelijke ober maakt mijn leven een stukje aangenamer, en daardoor zal ik ook aangenamer zijn tegen anderen. Neem een eenvoudig voorbeeld: de Amsterdamse gevels hangen vol bloemen. Als jij er niet bent vraag je je buurman of hij ervoor kan zorgen en dus is er – behalve een vrolijk gekleurde stad – ook contact tussen mensen zelf. Die openheid leidt verder ook tot verantwoordelijkheid. Politici worden aangesproken op hun daden, er wordt ontzettend veel gediscussieerd waardoor mensen ook geïnformeerde keuzes maken, en zoiets als Frank Van Den Bleeken zou er opgelost worden.’
“Ik word soms als een rebel gezien maar ik vind conflicten vreselijk, ik zal ze eerder vermijden dan ze op te zoeken”
Voor je het weet heeft Goedele je onder tafel geluld. En dat is dan weer een uitstekende kwaliteit wil je het maken als presentatrice. En ze heeft het wel degelijk gemaakt: sinds ze in 1986 verkozen werd tot Miss België heeft ze tal van programma’s op radio en televisie gepresenteerd, bracht ze een blad met haar naam op de markt, schreef ze vier boeken over seks bij elkaar en werkte ze als ambassadrice voor het volkerenfonds van de UN. En ze is nog lang niet uitgepraat. Niet over narcistische partners (‘kan ik niet te veel over zeggen, misschien komt er ooit een boek van’), borstverkleiningen (‘daar word ik nu eens zot van’), de eeuwige liefde (‘ze bestaat’) en Jeanne d’Arc. Maar we beginnen bij het begin, toen Goedele nog Goele was, en de braafste van het gezin Liekens.
De braafste?
Goedele Liekens: ‘We waren met vijf meisjes thuis, en ik was de middelste. Het braveke uithangen, dat was de rol die ik gekozen had om door mijn ouders gezien te worden. Onbewust natuurlijk, maar in het leven draait alles nu eenmaal om gezien worden. Ik ging voor de schouderklopjes, door mijn huiswerk perfect af te werken, altijd goede punten te halen, mijn bed op te maken en mijn kamer op te ruimen. Ik was het vlijtige studentje.’
Welke rol kozen je andere zussen?
GL: ‘De oudste was sowieso het moederke, en de jongste het kakkernest. Eén van de vijf koos de rol van dwarsligger, die overal rel schopte en buiten gegooid werd. En mijn andere zus was ook een heel brave, maar die was eerder lief en meegaand.’
Jij niet?
GL: ‘Ik was iets meer een leidersfiguur dan An denk ik. Sowieso was geen een van ons vijf op zijn mond
gevallen, want ze noemden ons in het dorp “de mannen van Liekens”. Maar ik was degene die dingen in gang stak, zoals samenleggen om een pak friet te kunnen eten op de speelplaats in plaats van boterhammen, of een zitstaking organiseren omdat de turnjuf een dik klasgenootje pestte. ’
Wat is er nu nog overgebleven van dat braveke?
GL: ‘Meer dan mensen denken, volgens mij. Ik word soms als een rebel gezien, als iemand die graag tegen schenen schopt, maar dat zit totaal niet in mij. Ik vind conflicten vreselijk, ik zal ze eerder vermijden dan ze op te zoeken.’
Waar komt dat imago dan vandaan, denk je?
GL: ‘We zijn het niet gewoon dat een vrouw een sterke mening heeft. De wereld wordt nu eenmaal geregeerd door mannen, en in die wereld is een meisje dat haar hoofd schuin houdt en lief lacht nog altijd veel populairder dan een vrouw die zegt waar het op staat. Hoe komt het anders dat een ongelofelijke vrouw als Marleen Temmerman minder aandacht krijgt dan de Astrid Bryans?’
Ben jij nooit dat meegaande meisje geweest? Je was Miss België?
GL: ‘Oh, maar ook toen was ik heel outspoken, maak je daar maar geen zorgen over.’
Waarom? Als je niet van conflicten houdt, waarom zoek je ze dan toch op?
GL: ‘Ik zoek ze helemaal niet op. Maar ik kan gewoon niet onverschillig zijn tegenover wat er in de wereld gebeurt. Mijn zussen zeiden vroeger ook altijd: ‘allez, Goedele, laat dat maar zitten, het is ons probleem niet.’ Maar dat kan ik dus niet. Er is zoveel dat beter zou kunnen. Ik denk altijd maar: als mensen dat en dat nu zouden weten, dan zou dat de wereld een betere plek maken. En dus kan ik mijn mond niet houden.’
Geef eens een voorbeeld?
GL: ‘Neem nu mijn vakgebied: op het vlak van seksuologie is er zoveel informatie die niet tot bij de meeste mensen raakt. Dat leidt tot mythes, tot ongelukkige stellen, tot onzekere jongeren. Dan denk ik: als mensen dat nu eens zouden weten, dan helpt hen dat toch ongelofelijk vooruit?’
Is dat wat jou drijft: streven naar een betere wereld?
GL: ‘Absoluut, soms tegen beter weten in. Want ik ben erg gevoelig, high sensitive zelfs, en ik kan dus moeilijk om met conflict. Maar het is de Jeanne d’Arc in mij, of het tante nonneke misschien. (lacht)’
Wat bedoel je met high sensitive?
GL: ‘Ik bedoel het heel letterlijk. Als kind was ik overdreven gevoelig voor storende naadjes en labels in kleren, bijvoorbeeld. En ik ben bijzonder empathisch, waardoor ik vaak signalen opvang in sociale situaties die anderen niet hebben gezien of gehoord. Als mensen ogen trekken, of onder tafel een teken naar elkaar doen. Die empathie zorgt er ook voor dat ik pijn van anderen fysiek voel.’
Is er een link tussen die hooggevoeligheid en wat je doet?
GL: ‘Dat is moeilijk te zeggen. Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in sociale psychologie: waarom doen mensen wat ze doen en hoe kan je dat gedrag stimuleren of ontmoedigen. En het seksuele is een sterke drijfveer van menselijk gedrag. Het verklaart waarom we mooi willen zijn, waarom kleine mannetjes een grote auto hebben of een groot bedrijf. Elke man wil de koning van de apenrots zijn.’
Ik dacht dat jouw nieuwe partner ook een snelgroeiend bedrijf had?
GL: ‘Ja, maar het is geen kleine man. (lacht) Het is een ondernemer pur sang, en daar ben ik blij mee. Ik zou nooit met een man kunnen zijn naar wie ik niet kan opkijken. Mijn man moet absoluut ook een koning van de apenrots zijn.’
Zou het gemakkelijker zijn als je niet op alfamannen valt?
GL: ‘Oh, maar je kan ook op andere manieren de koning worden. Je kan ontzettend slim zijn zoals Stephen Hawkins, of je kan fantastische goals trappen of de beste schrijnwerker van het land zijn.’
Zou het gemakkelijker zijn als je met een zachtaardige pantoffelheld samen was?
GL: ‘Ik vind het niet moeilijk om met ondernemende mannen samen te zijn, dus daar heb ik nog nooit over nagedacht. Ik heb een man met een eigen leven nodig, want als je hier thuis op mij moeten zitten wachten word je zot. Ik heb iemand nodig die iets meegemaakt heeft en iets te vertellen heeft ’s avonds als hij thuiskomt.’
Is dat iets wat alle mannen in jouw leven bindt?
GL: ‘Ik denk het wel ja, hoewel ik me wel eens ferm vergist heb.’
In welke zin?
GL: ‘Door me te laten inpakken door iemand die me zowel financieel als emotioneel probeerde uit te buiten.’
En jij hebt je laten inpakken?
GL: ‘Ik ben blijkbaar niet de enige, want ik hoor het wel meer. Vrouwen die iets beginnen met een ontzettend charmante man, tot het spel van afstoten en aantrekken, en van vernederen en ophemelen begint. En niemand die je gelooft, want hij is toch zo attent? Luc is een echte verademing na wat ik allemaal heb meegemaakt, een rustige en volwassen man die niet constant zijn ego moet opkrikken door voor andere vrouwen te paraderen. Of die constant zit te sms’en tot hij een x-je terugkrijgt. Dat is ziekelijk narcisme natuurlijk. Maar daar wil ik eigenlijk niet te veel over kwijt.’
Waarom niet?
GL: ‘Omdat ik overweeg om een boek te schrijven over partners met een narcistische persoonlijkheid. Hoe kan je dat herkennen? En vooral: hoe kan je eraan ontsnappen? Want het spel van afstoten en aantrekken is zo heftig dat dat bijna onmogelijk lijkt. Het is een vorm van mishandeling waar je moeilijk van weg kan. Want je bent ervan overtuigd dat dat pas liefde is, en dat het perfect normaal is dat hij je eerst uitkaffert omdat je je glas verkeerd vast hebt en een paar uur later huilend met rozen voor de deur staat.’
Je zei dat je niet de enige was?
GL: ‘Ik heb er geen cijfers over maar ik hoor het toch vaker. We leven in een tijd die narcisme aanmoedigt, denk ik. Mensen die van thuis uit kwetsbaar zijn voor bevestiging, omdat ze altijd hebben gehoord dat ze niks waard zijn bijvoorbeeld, zijn extra gevoelig voor sociale media en de bevestiging die dat hen geeft.’
Zijn we daar niet allemaal gevoelig voor?
GL: ‘Absoluut. We moeten ook een beetje narcistisch zijn om ons ego te ontwikkelen. Anders heb je de persoonlijkheid van een ijskast: steek daar soep in en dat is soep, steek er een gebakje in en het is een gebakje. Maar je hebt een gezonde basis vertrouwen in jezelf nodig. Heel veel slechte dingen in de wereld gebeuren uit een gebrek aan zelfvertrouwen. De basis daarvoor wordt gelegd in de kindertijd, maar het wordt verder beïnvloed door wat je in je leven meemaakt. Om terug te komen op een narcistische partner: zo’n relatie maakt je zelfvertrouwen helemaal kapot want er is geen enkele logica.’
Maar nu zit het opnieuw goed met je zelfvertrouwen?
GL: ‘Ja, vooral omdat ik een goede basis heb meegekregen van thuis. Het was ook gemakkelijker dan vandaag, denk ik. Wij hebben ons bijvoorbeeld nooit afgevraagd of we dik waren of dun. Zelfvertrouwen kwam voort uit: kan je een goede mop vertellen? Kan je goed lopen? Terwijl ik nu merk bij Merel en Celeste dat uiterlijk een heel belangrijke – zo niet de belangrijkste – factor is voor zelfvertrouwen. Kijk eens wat een mooi haar dat die heeft, en ik ben te dik, enzovoort. Ik probeer daar dan tegen in te gaan door te zeggen: ja, ze is mooi – maar kan ze ook piano spelen of zo? Dan rollen ze eens met hun ogen. “Mama, moet nu in alles wat jij zegt een psychologische boodschap zitten?”’
Jouw borstverkleining was ook even nieuws, toch?
GL: ‘Die borstverkleining, jongens toch! Ik zit in een gekke talkshow, die toepasselijk Too Crazy heet, te dollen met de presentator annex relnicht Carlo Boshart. Hij zegt: wauw, die zijn gegroeid! En ik zeg, ja ik overweeg om er een stukje af te doen want met de leeftijd stapelt al dat vet zich daar op. Haha! En dan maken ze daar zo’n nieuws van, dat heeft met echt gechoqueerd. Dan moeten we ook niet schrikken als onze kinderen alleen maar met hun uiterlijk bezig zijn.’
Sommige mensen zouden zeggen: voor jou is het gemakkelijk, want jij bent altijd een mooie vrouw geweest?
GL: ‘Ik ga er ook niet flauw over doen dat het mij geholpen heeft. Maar het punt is dat dat vandaag het enige criterium geworden is, terwijl er nog zoveel andere talenten bestaan naast “mooi zijn”. Het is voor mij geen compliment als ze zeggen dat ik een MILF (slang voor Mother I(‘d) Like to Fuck, een vrouw van middelbare leeftijd die seksueel aantrekkelijk wordt gevonden door jongere mannen, nvdr) ben, wel als ze me complimenteren met het werk dat ik doe. Daarvoor waardering krijgen doet me veel meer.’
En wat als het mooi zijn vervaagt met de leeftijd?
GL: ‘Dat is nu eens een typische vraag om aan een vrouw te stellen. Ja, schoonheid vervaagt, maar we hoeven toch niet tot ons zeventigste mooi te zijn? Er zijn zoveel leuke dingen in het leven. Waar ik me ook ongelofelijk aan stoor is aan het feit dat het zogenaamd grappig is dat ik ouder word. “Ja, toen jij Miss België werd was WOII nog maar net gedaan”, was een van de gevatte opmerkingen tijdens een Vlaams programma. Waarom lachen we niet met Erik Van Looy? Da’s toch ook een vijftigplusser? Het probleem is dat je meteen een oude zeur bent als je als vrouw zoiets zegt. Dus voor alle duidelijkheid: ik ben niet verbitterd, de grap ervan ontgaat mij gewoon.’
En zo komen we opnieuw bij het begin uit: de wereld wordt geregeerd door mannen. Is dat niet ontmoedigend?
GL: ‘Maar nee. Er gebeurt zoveel in de goede richting, ook. Ik zie zoveel veranderen op het gebied van vrouwenparticipatie en emancipatie. We zijn eigenlijk goed bezig.’
En wat ga jij nog doen?
GL: ‘Ik haal verder de kersen uit de taart. (lacht) Ik heb ervoor gekozen om enkel nog bezig te zijn met mijn vakgebieden seksuologie en psychologie. Ik ben blij dat ik opnieuw dingen kan uitpluizen. Hoe zit dat? Hoe werkt dat? Kan het anders? Dat is wat ik echt graag doe, en seksualiteit is toch ongelofelijk boeiende materie. Neem nu het onderwerp van jullie dossier. Praten over seks kan zoveel veranderen! En het is dikwijls heel eenvoudig: haal er een boek bij, lach eens goed met wat daar allemaal in staat en voor je het weet ben je met je partner aan het praten over seks. Of nog: het programma dat ik in de UK aan het draaien ben over seksuele opvoeding bij jongeren. Dat is zo relevant. Je kan niet geloven wat een fout beeld sommige kinderen van seks hebben. Als ik daar verandering in kan brengen zal de wereld in de toekomst sowieso een beetje beter draaien.’
‘Een van mijn ex’en was een ziekelijke narcist: een relatie met zo iemand maakt je zelfvertrouwen helemaal kapot’
Mijlpalen
Goedele (52), de middelste van vijf meisjes, wordt in 1986 verkozen tot Miss België. Ze maakt meteen furore op de Nederlandse televisie en staat in 1989 mee aan de wieg van VTM. Na haar studies seksuologie en psychologie presenteert ze onder meer De Lieve Lust op Studio Brussel, Recht van Antwoord en Goedele Nu (VTM), maakt ze documentaires (Sterke vrouwen), schrijft ze columns (Joepie, Playboy) en boeken (69 vragen over seks waar je nooit het juiste antwoord op kreeg, Het Vaginaboek, Het Penisboek en SOS Seks). In 2008 rolt het eerste nummer van Goedele van de persen, er zouden er nog 39 andere volgen voor Sanoma de samenwerking stopzet. In 2014 tekent ze een driejarencontract bij de Nederlandse zender RTL en neemt ze Sex in Class op voor het Britse Channel 4.
De helden van goedele liekens
Mijn vader en moeder
‘Ze hebben ons normen en waarden meegegeven waar ik nog altijd heel blij mee ben. De belangrijkste daarvan was: je hoeft niet bijzonder te zijn of iets bijzonders te doen om de moeite waard te zijn en om een super leven te hebben.’
Nelson Mandela
‘Ondanks alles wat hem is aangedaan kon hij toch vergeven. Hij had geen behoefte aan wraak maar is altijd blijven strijden voor gerechtigheid. Ik heb ooit met Mandela
geluncht en hij straalde letterlijk warmte uit.’
Oprah Winfrey
‘Ze heeft in haar carrière ontzettend veel vrouwen geëmancipeerd, en als talkshow host heeft ze een hele natie geleerd wat empathie is en gestimuleerd om begrip te hebben voor elkaar. Ze is voor mij de verpersoonlijking van emotionele intelligentie.’
