Generatie keuzestress: hoe overleven zonder faalangst?
Heeft die waaier aan keuzemogelijkheden gevolgen voor onze identiteitsvorming?
RS: ‘Ja enorm! Vroeger was iemand de ‘dochter van de bakker van het dorp’, nu ben je iemand die rechten heeft gestudeerd, heb je een belangrijke baan op de noord-zuidas, zat je vorig weekend nog met je vriend in Barcelona en doe je tussendoor nog vrijwilligerswerk om je gemoed te sussen. De keuzes die je maakt bepalen wie je bent. We dragen zelf de verantwoordelijkheid voor wie we zijn. Keuzes maken heeft existentiële gevolgen gekregen. We doen geen job meer omdat er brood op de plank moet, maar worstelen constant met wie we willen zijn in het leven.’
Welke rol spelen de sociale media hierin?
RS: ‘Wat we doen, moet bijzonder zijn. Anders kunnen we het niet delen op sociale media. Vroeger vergeleken we onzelf met de buurman met de grote auto, nu gaan we in competitie met de allerbeste CEO van de hele wereld. Als dat je referentiekader wordt, denk je al snel: ik heb iets fout gedaan. Ongemerkt veranderen onze keuzes door die druk. We worden ambitieuzer en willen veel meer bereiken. Sinds mijn burn-out ga ik dan ook veel bewuster om met sociale media.’
Kan het onderwijs hier geen positieve rol in spelen?
RS: ‘Het huidige onderwijssysteem bereidt ons niet voor op het maken van keuzes. Vanaf de kleuterklas draait het om presteren en worden er eindtesten afgenomen. Verder is ons onderwijs heel erg cognitief. Er is weinig aandacht voor exploratie en creativiteit, terwijl onze economie net creatieve denkers nodig heeft. Nooit krijgen we tijdens onze studie de vraag wat we zelf interessant vinden of wat wij willen. Op de universiteit leer je met 200 studenten dezelfde stof voor hetzelfde examen, heel repetitief.’
Hebben we het daarom ook zo moeilijk met onze studiekeuze?
RS: ‘We zijn alleen gewend om rationele keuzes te maken. We bekijken onze puntenlijst en gaan de richting uit van de vakken waarvoor we goede punten hebben. Onze talenten liggen echter niet noodzakelijk in het cognitieve. Misschien hebben we onze passies op onze 17de verjaardag zelfs nog niet ontdekt. Zelf moet ik nog zo veel ontdekken over mezelf, hoe kan je dan op die leeftijd een keuze maken die levensbepalend is.
