Help: ‘Hoe laat ik de wrok die ik voel tegenover mijn ex los?’
Met psychotherapeut Wilfried Van Craen
Text Barbara Seynaeve
‘Het werkwoord “koesteren” is niet toevallig gekozen als het over wrok gaat. Want mensen onderhouden vaak een ambivalente relatie met dat gevoel. Ze vinden dat ze recht hebben op wrok en willen er eigenlijk niet per se van af. Wraakfantasieën, pestgedrag en verbaal geweld geven mensen een soort negatieve energie, waarop ze kunnen blijven teren.’
‘De wonden zijn dan ook diep, omdat de kloof zo groot is tussen wat ze dachten te mogen verwachten van de ander en wat het geworden is. Denk bijvoorbeeld aan een echtgenote die jarenlang haar man gesteund heeft in zijn carrière, en in ruil daarvoor opzijgeschoven wordt voor een jonge femme fatale wanneer de man eenmaal een hoge functie bereikt heeft.’
‘In eerste instantie lijkt wrok een manier om de pijn te verwerken, maar in de praktijk blijkt het dat niet te doen. Het is eerder een sluipend gif, dat weegt op je levenskwaliteit en die van je gezin. Ik confronteer mensen meestal ook met de gevolgen van wrok op hun toekomst. Je kan immers niks opbouwen als je blijft hangen in het verleden.’
‘De eerste stap is inzien wat de impact van wrok is op je dagelijks leven en dat van je omgeving. Pas als die horde genomen is ligt het pad open naar loslaten. Dat is vaak een werk van lange adem, want de meeste mensen sleuren wrok jarenlang mee voor ze hulp zoeken. Het is een gewoonte geworden, dus hebben ze iets nodig als kantelpunt.’
‘Met een zelfgekozen ritueel kan je een lijn trekken in de tijd, door bijvoorbeeld foto’s te verbranden die symbool stonden voor het perfecte plaatje of door zijn favoriete pen te begraven. Sommigen staan erop om als kantelpunt het moment te nemen waarop ze een wraakfantasie omzetten in realiteit. Zo was er een vrouw die inbrak in de wijnkelder van haar ex, en de duurste flessen ging uitdelen in de wijk. Uit recent onderzoek blijkt echter dat zulke acties zelden het gewenste effect hebben. De kans is klein dat je je daarna beter zal voelen, laat staan dat je van je wrok af zal zijn. Vernielzucht valt dus te allen tijde te vermijden.’
‘Soms is het echter zinvol om emoties op een of andere manier los te laten. Maar je raakt pas echt van wrok af als je leert aanvaarden dat het leven niet altijd loopt zoals jij het wilt. Het is in zekere zin gemakkelijk om jezelf als slachtoffer te zien en alles op de ander te schuiven. Omdat je je eigen aandeel niet hoeft te onderzoeken, en omdat je op die manier je ex niet helemaal moet loslaten. Eigenlijk zoek je met roddelcampagnes en vernielzucht aandacht van je vroegere partner, zoals een hysterisch kind dat doet bij zijn ouders. Daardoor bereik je echter net het tegenovergestelde.’
‘Wil je een volwassen band aanknopen met je ex en met de toekomst dan moet je met een zeker mededogen naar de ander en jezelf kunnen kijken. Dat is veel gevraagd, dat besef ik maar al te goed. En weinig mensen slagen daarin zonder hulp van buitenaf.’
Meer lezen: Huwelijkse voorwaarden, Harriet Lerner (Ambo, 2012)
