Eerste hulp bij scheidingspijn

De beslissing is genomen: jullie gaan uit elkaar. Of tenminste, één van jullie beiden heeft die knoop doorgehakt. En het doet pijn, véél pijn. Iets mooiers kunnen we daar niet van maken. Wel geeft Kaat Schaubroeck in haar boek Gelukkig gescheiden enkele handvatten om de scherpste kantjes van het verdriet te verzachten.

Tekst: Sarina Wijnen – Beeld: Shutterstock

Gwyneth Paltrow en haar ‘bewust ontkoppelen’ ten spijt mogen we van echtelijke ruzies geen nieuw taboe maken. Het is normaal dat er bij een scheiding woorden vallen.

44.725 huwelijken en 23.583 scheidingen: dat waren voor 2016 de officiële cijfers in ons land. Ongeveer de helft van de huwelijken die vandaag worden gesloten, zal dus op een gegeven moment stranden. Tel daarbij nog de relatiebreuken van samenwonenden, die in de statistieken moeilijker terug te vinden zijn. ‘De onzichtbare scheidingsgolf’, noemt Dimitri Mortelmans, hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen, dat. Het zijn cijfers en sociologische gegevens waar doorgaans veel individueel leed en pijn achter schuilgaan. Vaak zijn het zelfs trauma’s die littekens achterlaten, stelt seksuologe Rika Ponnet.

Met haar nieuwe boek Gelukkig gescheiden wil auteur, columnist en journalist Kaat Schaubroeck naar eigen zeggen op die donkere momenten het licht aanknippen. Behalve op het juridische en het praktische, gaat ze in haar boek ook in op het emotioneel-psychologische van een scheiding of relatiebreuk. Door de pijn te verzachten en te verwerken kunnen ook grotere conflicten vermeden worden, schrijft ze. ‘Zodat je op een goede manier uit elkaar gaat: zonder feestslingers, maar met een compromis dat werkt voor alle betrokkenen.’ Psychologies selecteerde uit het boek zeven inzichten die scheiden net dat beetje minder doen lijden.

1. Bij een relatiebreuk heeft elke partij zijn eigen verhaal. Het onderzoeksrapport Scheiding in Vlaanderen, een samenwerking van de Vlaamse universiteiten en de overheid, meldt dat bij vier op de vijf gescheiden stellen man en vrouw achteraf een andere reden opgeven voor de scheiding. Bij het uit elkaar gaan is het belangrijk om samen eerlijk te zijn over je redenen. Is er bijvoorbeeld een ander, vertel dat dan ook. Op die manier ga je respectvoller met elkaar om, wat op langere termijn voor minder pijn en wrok zorgt. En belangrijk: durf ook je eigen aandeel van de breuk inzien, ook al vind je dat misschien beduidend kleiner dan dat van je partner, en neem er verantwoordelijkheid voor op.

2. Duw je gevoelens niet weg, maar erken en voel ze. Beleef je woede, teleurstelling, verdriet, spijt … hoe pijnlijk het allemaal ook is. Je verliest nu heel veel: je ankerpunt, je veilige nest, de persoon met wie je een leven aan herinneringen had, de toekomst die je in gedachten had, enzovoort. Rouw om dat verlies. Als jij de verlaten partij bent, komen daar ook nog eens afwijzing en machteloosheid bij, die enorm pijnlijk kunnen zijn, vooral als je daar in je verleden vaker mee te maken gehad hebt. Het werkt nu eenmaal zo dat nieuw verdriet vaak oud verdriet oproept. Laat je hierbij niet van de wijs brengen door eventuele anderen die vinden dat je te lang blijft hangen in dingen. Het is essentieel om in je eigen tijd te rouwen, zonder druk van anderen of van jezelf.

3. Zorg goed voor jezelf. Het is een dooddoener, maar toch blijft het ontzettend belangrijk om nu goed voor jezelf te zorgen. Denk bijvoorbeeld: oké, dit is een vreselijke periode, maar hoe kan ik die voor mezelf zo comfortabel mogelijk maken? Dat kan van alles zijn: een lange strandwandeling, een dagje sauna, in de tuin werken, een mooie film kijken, iets lekkers eten … Mensen met liefdesverdriet hebben ook vaak de neiging om in een hoekje te kruipen, maar dat is precies wat je beter niet doet. Ga naar buiten en spreek af met mensen. Sociale contacten zorgen voor afleiding, nieuwe energie – al is het maar voor even – en een gevoel van verbinding dat je nu broodnodig hebt.