Dirk De Wachter, psychiater: ‘Ik ben een kwetsbare mens’

Je stelt ook dat we te ver zijn doorgeschoten in onze focus op onszelf, waardoor we ons afkeren van de Ander. We moeten elkaar meer tegemoetkomen.

DDW: ‘Zonder twijfel. Mijn kritiek op de geseculariseerde samenleving is: we hebben God afgeschoten, oké, let it be, maar we worden nu zélf God. We hebben de pretentie te denken dat we goddelijk zijn en dat we het allemaal mooi voor elkaar hebben. Dat is niet zo. We zijn kronkelende wormen, onaffe, moeilijke, ongebalanceerde, zoekende mensen. Dat is het menselijk lot. En de enige manier om dat lot op een goede manier te dragen, is kwetsbaar durven zijn met elkaar. Durven zeggen: ik weet het niet, ik kan het niet zonder u, ik heb u nodig. Het is een pleidooi voor verbinding en voor kwetsbaarheid. Allemaal dingen die heel snel uit hun context getrokken kunnen worden en cynisch geïnterpreteerd kunnen worden als wollige, onnozele geitenwollensokkenpraat. Terwijl! Ik heb nog nooit geitenwollensokken gedragen!’ (trekt broekspijpen op) Ik leg je even een citaat van Paul Verhaeghe voor: ‘Ondertussen komen we steeds dichter bij wat Hannah Arendt ooit omschreef als “woestijnpsychologie”: die voedt de illusie dat er aan ons iets scheelt, terwijl we niet gemaakt zijn om in de huidige maatschappelijke woestijn te leven. Zolang psychologie alleen probeert mensen te laten overleven in die woestijn, vormt ze een rem op iedere poging die woestijn achter ons te laten of te verbeteren.’

Eenzelfde idee vind ik terug in je boek: de maatschappij is ziek en moet aangepakt worden.

DDW: ‘De dualiteit mens-maatschappij is niet juist. Het is een en-enverhaal. Ik ben een systeemtherapeut en maak dus altijd de link tussen het zelf en de wereld, het zelf in de wereld. Het is niet zo dat de wereld moet veranderen en dat je kan zitten wachten. Vandaar mijn “engagez-vous”: als er kleine bottom-upengagementen zijn van mensen die allemaal een beetje doen, dan verandert de wereld. Want wij zijn de wereld. Wat een therapeut eigenlijk doet, en ik dus ook in mijn boek, is de mens uit balans brengen, op een respectvolle, niet beledigende maar wel pregnante manier. Soms zegt men: je stelt wel vragen maar wat zijn de antwoorden? Een therapeut laat de antwoorden bij de mens zelf en hoopt dat die groeien en nooit definitief zijn. Antwoorden geven weer nieuwe vragen – dat is het leven.’

Mijlpalen
➻ Geboren in Wilrijk op 3 maart 1960.
➻ Werkt als psychiater-psychotherapeut en diensthoofd systeem- en gezinstherapie aan het Universitair Psychiatrisch Centrum van de KU Leuven. Daarnaast is hij ook opleider en supervisor in de gezinstherapie in diverse centra in binnen- en buitenland en een veelgevraagd spreker over ethische en maatschappelijke thema’s van de psychiatrie.
➻ Werd in 2012 bekend bij een breed publiek met zijn bestseller Borderline Times, waarin hij een scherpe diagnose maakt van de westerse maatschappij en aantoont hoe weinig verschil er is tussen patiënten en niet-patiënten.
➻ In 2014 beschreef hij in Liefde – Een onmogelijk verlangen? hoe de liefde bedreigd wordt door het hedendaagse consumentisme en de illusie van maakbaarheid. Het boek vormde de basis van de gelijknamige voorstelling die De Wachter maakte met Eva De Roovere en Steven Janssens in het kader van het project Te Gek!?
➻ In de zomer van 2016 zette hij een kunsttentoonstelling op poten in Museum Dr. Guislain, dat voor de gelegenheid werd omgetoverd tot Museum Dirk De Wachter.
➻ Eind september 2016 verscheen zijn nieuwste boek, De Wereld van De Wachter, waarin hij opstaat uit zijn psychiaterstoel en op zoek gaat naar de zin van onze dagelijkse realiteit.