Het eind van het jaar is de periode voor de goede voornemens. Er is zoveel waar we nog aan kunnen sleutelen! In deze zelfmaakmaatschappij knutselen we aan onszelf tot we een versie verkrijgen die we … tja, nooit echt goed genoeg vinden. En is dat wel zo gezond? De Engelse journaliste Marianne Power besloot een jaar lang elke maand een nieuw zelfhulpboek te implementeren in haar leven en leerde zo een paar wijze lessen.
Tekst Katrien Elen – Beeld Shutterstock
‘Een beetje zelfonderzoek is goed, maar te veel kan je gek maken’
Marianne Power las haar eerste zelfhulpboek op haar 24ste. Ze zat vast in een job die ze heel erg haatte en leidde niet het fantastische leven waar ze van droomde. Toen ze zat te klagen in een pub, gaf een vriendin haar een exemplaar van Niet durven, toch doenvan Susan Jeffers. ‘Ik was heel gegeneerd,’ vertelt ze nu, jaren later, ‘maar ik las het boek wel op één dag uit en stopte met die rotjob zonder enig toekomstperspectief. Via via belandde ik al snel in de journalistiek. Die ene keer dat ik naar zelfhulpadvies handelde, had het me dus echt in positieve zin veranderd. Nadien las ik nog veel zelfhulpboeken, maar ik deed er weinig mee. Ik las als escapisme en als troost. Ik fantaseerde hoe geweldig mijn leven zou kunnen zijn en tegelijkertijd erkenden die boeken de angsten en zorgen die ik had.’
Wanneer besliste je om een jaar lang zelfhulpboeken te implementeren?
Marianne Power:‘Halverwege de dertig was ik heel ongelukkig. Mijn vrienden gingen verder in hun leven: ze trouwden, kregen kinderen en kochten een huis. Ik stond daar ver vanaf en las veel zelfhulp. Ik was in die periode een enorme fan van de Amerikaanse auteur Tim Ferriss, die zich ook zelfhulpboeken eigen maakt en een heel succesvol leven leidt. Ik dacht: misschien kan ik een vrouwelijke Tim Ferriss zijn en een überpersoon worden.’
Hoe koos je de twaalf boeken die je las?
MP: ‘Ik combineerde boeken over aspecten waar ik het moeilijk mee heb, zoals mannen en geld, met enkele grote namen zoals Brené Brown en Tony Robbins. Ik las ook mijn eerste zelfhulpboek opnieuw omdat het de eerste keer zo’n groot effect op me had. Daarnaast koos ik enkele controversiële boeken die enorm veel aanhangers hebben, zoals The Secret van Rhonda Byrneen de Engelen-reeks van Doreen Virtue. Ik vond die boeken verschrikkelijk, maar las ze eerder uit een soort van journalistieke fascinatie. Verder koos ik Rejection Therapy van Jason Comely omdat het zo angstaanjagend klonk. Het doet je de afwijzing opzoeken. Ik was er op alle vlakken bang van, maar het is een enorm krachtig boek.’
Aan welk boek heb je het meest gehad?
MP: ‘De kracht van het nu van Eckhart Tolle.Ik had het al eerder gelezen, maar snapte het niet. Plots hield het wel steek. Naarmate mijn jaar vorderde had ik meer en meer last van mijn kritische innerlijke stem. Ik probeerde heel hard om perfect te zijn en belandde in een depressie. Tolle zegt dat we onszelf gek maken omdat we verslaafd zijn aan onze gedachten. Die zijn vaak kritisch. Daardoor missen we het enige wat echt is en dat is het hier en nu. De vraag die je je volgens Tolle moet stellen is: heb je nu op dit eigenste moment een probleem. Als het antwoord nee is, doe dan gewoon wat je moet doen in plaats van te dramatiseren over wat er zou kunnen gebeuren. Dat boek is voor mij een soort van comfortdeken. Als ik niet kan slapen, luister ik even naar hem.’
Heel veel mensen doen niets met zelfhulpboeken. Hoe kan je ze toch implementeren?
MP:‘Accountability is het belangrijkst. Verantwoording afleggen. Ik ben meteen met een blog begonnen, anders zou ik wel redenen vinden om het niet te doen. Ook vertelde ik aan vrienden over het lijstje angstaanjagende dingen die ik zou ondernemen. Ze bleven maar doorvragen wanneer ik die stand-upcomedy zou doen. Zo kon ik er niet onderuit. Daarnaast heb ik geleerd om dingen in groep aan te pakken. Het is mijn natuurlijke tendens om alles alleen op te lossen maar dat werkt jammer genoeg niet, je hebt anderen nodig en dat is zo helend.’
‘Ik had het gevoel dat ik gebroken was en dat ik gerepareerd moest worden. Ik had een heel naïef beeld van geluk en succes’
Wat is het mooiste dat je zo is overkomen?
MP: ‘De gesprekken die dit jaar heeft opgeleverd, zonder twijfel! We spreken zo weinig over de dingen waar we bang van zijn. Zo vertrouwde een taxichauffeur me toe dat hij het moeilijk heeft met sociale situaties sinds zijn vrouw hem verliet. Hoe verschillend onze levens ook zijn, onder ons laagje vernis zijn we allemaal hetzelfde. De Hoffman-retraite was op dat vlak een lifechanger. In een groep onbekenden moet je je ziel op tafel leggen. Het voelde verschrikkelijk aan toen ik de groep opbiechtte dat ik bang ben dat niemand ooit echt van me zal houden, maar ik heb me nooit meer verbonden gevoeld dan daar.’
Je bent vaak uit je comfortzone gestapt. Hoe belangrijk is dat?
MP: ‘Doordat ik geregeld iets doe waar ik schrik van heb, voelen veel andere dingen minder angstaanjagend aan. Deze zomer moest ik op het Lowlands Festival in de tent van The School of Life 650 mensen toespreken. No way zou ik vroeger hebben gezegd, ik werd al rood als ik op een vergadering mijn mond moest opendoen. Nu kreeg ik na mijn optreden een staande ovatie. Als je iets doet waar je bang voor bent, krijg je een energieboost. Verder besef je dat je er niet dood van gaat. Vroeger vond ik het bijvoorbeeld verschrikkelijk om te flirten omdat ik bang was voor de afwijzing. Maar als je eenmaal beseft hoe snel je hiervan herstelt, werkt dat bevrijdend.’
Naarmate het jaar vorderde, ging je je steeds slechter voelen en belandde je in een depressie. Is het gevaarlijk om aan zelftherapie te doen?
MP: ‘Een beetje zelfonderzoek is goed, maar te veel kan je gek maken. Ik was er bijna fulltime mee bezig en veranderde elke maand van aanpak. Dat is te extreem. Volgens mijn therapeut schuilt het gevaar bovendien in het feit dat je zelfhulpboeken leest met dezelfde geest die je problemen veroorzaakt. Je leest wat je wilt lezen. Daarom is het goed om af en toe een neutrale persoon in te schakelen die je kan wijzen op bepaalde zaken. Ik had zelf ook veel vooroordelen over therapie, maar achteraf is het een van de slimste dingen die ik ooit heb gedaan.’
‘Als je iets doet waar je voor bang bent, krijg je een energieboost’
Hoe is je leven veranderd na dit jaar?
MP: ‘Ik begrijp mezelf veel beter en heb daardoor vrede genomen met mezelf. Ik heb het nog altijd moeilijk met geld en liefde. Daar zal ik altijd aan moeten blijven werken. We zijn immers nooit helemaal gefikst. Van dat idee ben ik afgestapt. Voor ik aan het jaar begon, had ik het gevoel dat ik gebroken was en dat ik gerepareerd moest worden. Ik had een heel naïef beeld van geluk en succes. Nu aanvaard ik dat ik gewoon een mens ben met gevoelens en onzekerheden. Ik ben op zoek gegaan naar het buitengewone, maar heb beseft dat veel geluk in het alledaagse schuilt. Het leven draait om kleine momenten.
Ik heb ook ingezien dat ons verlangen naar perfectie voor een stukje de schuld is van zelfhulpboeken. Ze geven je het idee dat je niet genoeg bent en leggen de lat heel hoog. De zelfhulpindustrie wil je permanent het gevoel geven dat je meer boeken en cursussen nodig hebt. Ze willen verkopen en die extra stress hebben we niet nodig.’
Meer lezen? Help me! Marianne Power (Unieboek Spectrum, 2018)
