‘Ach, het is inbeelding, denk er gewoon niet aan’. Het zou gemakkelijk zijn als dat genoeg was om van je angsten af te geraken. Je angsten aanpakken vraagt net dat je ze in de ogen kijkt. Ontdekte ervaringsdeskundige Geert Verschaeve, die na veertien jaar lang te hebben geleden onder heel wat angsten, nu mensen zelf van hun angsten af helpt.
Tekst Anne Wislez – Foto: Shutterstock
Hét keerpunt was toen ik plotseling besefte dat ik zélf de grote oorzaak was van al mijn angsten. Ik had mezelf gewoon totaal verkeerde gewoontes aangeleerd.
‘De angst is ooit bij me binnengeslopen tijdens een nieuwjaarsetentje’, vertelt Geert Verschaeve. ‘Plotseling kreeg ik allerlei rare symptomen en gevoelens, zoals warmte-opwellingen, hartkloppingen, duizelingen, een klamme huid. Ik had geen idee wat me overkwam, wilde vooral maken dat ik weg kwam. Wat toen niet kon. Het is jammer genoeg niet bij die ene ervaring gebleven, de symptomen kwamen ook op andere momenten en plaatsen in me op. Mijn huisarts kon niets vinden en elke keer dat ik me liet onderzoeken, werd ik gezond verklaard. Zelf begon ik het vertrouwen in mijn lichaam te verliezen. Waarom voelde ik dit allemaal? Waarom was ik niet normaal, zoals alle andere mensen? Het gevolg was dat ik steeds vaker thuis bleef en steeds meer activiteiten begon te vermijden. Nam ik toch deel aan een reis, een etentje of een andere sociale activiteit waarbij ik niet meteen kon wegvluchten naar mijn veilige cocon, dan zat ik daar steeds met een klein hartje – dat overigens wel bijzonder hard in mijn borstkas tekeerging. Ik voelde mij voortdurend in gevaar. Ik kon ook al weken op voorhand inzitten over iets wat op de kalender stond en me mogelijk angstig zou maken. Alles stond in het teken van dat ene toekomstige moment. Bovendien controleerde ik mezelf en mijn gevoelens continu. Ik wilde alles zoveel mogelijk onder controle houden.’
Van kwaad naar erger
‘Hoe langer het duurde, hoe meer angsten ik kreeg. Ik had last van sociale angsten, maar ik kampte ook met hypochondrie, hyperventilatie, paniekaanvallen, gegeneraliseerde angst en uiteindelijk zelfs pleinvrees. Maar de allergrootste angst, de wortel van het probleem, was de angst voor de angst. Ik was als de dood dat ik weer een paniekaanval zou krijgen en dat dat gevoel van angst weer bezit van me zou nemen.
Hoe ik die angsten ontwikkeld heb? Er bleken vele kleine oorzaken te zijn. Maar om een lang verhaal kort te maken bleek dat ik mijn lichaam zodanig verkeerd getraind had dat het overal gevaar in zag. Angst is in feite een eenvoudig waarschuwingsmechanisme, aangevuurd door de amygdala in de hersenen. Het laat ons zien wat mogelijke gevaren zijn. Maar hoe we met die meldingen omgaan, of we die signalen als reëel aanvaarden of naast ons neerleggen, is aan ons. Je kan een mogelijk gevaar weglachen, of je kan beginnen te denken: “Goh, wat als…?”, en zo in een angstspiraal terechtkomen. Door elke keer in die angst mee te gaan, leer je je lichaam dat er blijkbaar inderdaad “een groot gevaar” was. En daardoor beschermt je lichaam je een volgende keer door telkens het angstniveau te verhogen. Terwijl het gevaar er in werkelijkheid niet is.’
Een scharniermoment
‘Natuurlijk heb ik hulp gezocht. Eerst bij mijn huisarts, die echt zijn best deed om me te helpen, maar dat niet kon omdat ik fysiek helemaal in orde was. Daarna heb ik therapie geprobeerd, maar dat bracht me jammer genoeg ook niet verder. Ik kreeg ademhalingsoefeningen en afleidingstechnieken aangeleerd en er werd naar oorzaken in het verleden gezocht, maar het hielp allemaal niet. Ik heb de pech gehad dat alle goedbedoelende hulpverleners die ik opzocht, in feite niet veel kaas hadden gegeten van angst. Nu weet ik dat er wel heel wat therapeuten zijn die er wel iets van kennen.
Uiteindelijk ben ik mezelf beginnen helpen, en dat was een scharniermoment. Ik ben me gaan verdiepen in persoonlijke ontwikkeling en ontdekte dat je je eigen geest kan trainen en versterken. Ik dacht al die tijd dat die angsten me gewoon overkwamen, maar ik besefte dat ik gewoon verkeerde gewoontes had aangeleerd. Ik bleek zelf de grote oorzaak van al mijn angsten! Niet makkelijk om aan mezelf toe te geven, want het lijkt echt alsof al die externe omstandigheden de oorzaak zijn. Niet dus. Dat inzicht is het begin geweest van grote verandering. Na veertien jaar geraakte ik geleidelijk aan van mijn angsten bevrijd.’
Voor tips die je kunnen helpen bij het bevrijden van je angsten: lees verder
Angsten? Dit kan helpen
Geert Verschaeve verzamelde een hele reeks technieken en tips waarmee hij zichzelf leerde anders met angst om te gaan. Toen hij van zijn angsten verlost was, begon hij er ook andere mensen mee te helpen. Inmiddels doet hij dat al zo’n dertien jaar via zijn nieuwsbrieven, audiosessies en website. Enkele van zijn tips:
- Kijk je angst in de ogen. Het grootste misverstand is dat je je moet verzetten tegen je angst, dat je jezelf moet afleiden en de angst ‘uit je hoofd moet zetten’. ‘Het zit tussen je twee oren, probeer er niet aan te denken.’ Dat werkt niet wanneer je lichaam echt in een angstgreep zit. Een van de eigenschappen van angst is dat als je hem langs het ene raam naar buiten duwt, hij langs het andere weer binnenkomt. Hem negeren, vermijden of wegduwen heeft geen zin. De beste methode is juist om de angst in de ogen te kijken, te omarmen en te aanvaarden. Pas dan kan hij gaan liggen. Daardoor kalmeert je lichaam. Hoe meer je je verzet, hoe meer je het alarmniveau aan het verhogen bent in je lichaam, met nog meer angst en stress tot gevolg.
- Probeer rationeel te begrijpen wat er gebeurt tijdens zo’n paniekaanval of angstig moment, waarom je lichaam reageert zoals het doet. Neem alle angstreacties waar, één voor één, en probeer ze stap voor stap te kalmeren. Zo wordt je lichaam weer rustig. Wat je tegen jezelf zegt op zo’n moment is bepalend. Je kan op een angstprikkel reageren met ‘Oh neen!’, met alle imaginaire doemscenario’s van dien, of met een rustige ‘Dat zien we dan wel weer’.
- Check de realiteit. Ga niet blindelings mee in de angstige gedachten die in je opkomen. Stel die gedachten in vraag. ‘Is dat wel zo?’ Probeer het realistisch te bekijken en te relativeren.
- Spreek jezelf toe zoals je een goeie vriend zou aanspreken, of een kind dat zegt dat het bang is omdat er een monster in de kast zit. Natuurlijk ga je die angst bij dat kind niet verder aanwakkeren (wat angstige mensen in zichzelf wél doen!), integendeel. Je gaat aantonen dat er geen gevaar is of je gaat het mogelijke gevaar proberen te relativeren. Spreek jezelf bij angst net zo toe. Zo creëer je afstand tussen wat er werkelijk aan het gebeuren is en de angst waar je midden in zit.
- Overwin de angst voor de angst. De allermoeilijkste stap. Probeer erop te vertrouwen dat, ook al schreeuwt je lichaam moord en brand, er eigenlijk niets aan de hand is. Die stap vraagt dat je een risico neemt en dat je niet vlucht of je niet verzet, maar stop zegt, blijft staan en jezelf rustig toespreekt. Niet eenvoudig.
Meer weten?
Geert Verschaeve heeft een audioprogramma ontwikkeld dat je van thuis uit kan volgen. Zo kan je aan jezelf werken wanneer je dat zelf wil. Je bent van niemand afhankelijk en luistert waar, wanneer en zo vaak je wil. Precies door het zelf aan te pakken zal je zelfvertrouwen groeien. Je krijgt degelijke uitleg en verschillende technieken gedurende meerdere weken om toe te passen. Elke week stuurt Geert Verschaeve een (gratis) nieuwsbrief uit met tips, video’s en technieken om je angst en de symptomen ervan weg te werken.
Meer info (en ook filmpjes van Geert) op www.angstoverwinnen.com
