Een duik in de stilte

Vijf dagen man en kinderen achterlaten om in een gerenoveerd klooster te genieten van een stille week? Het lijkt een droom voor een drukke moeder van twee. Aanlokkelijk voor de rust, maar tegelijk ook spannend en confronterend. Onze vrouw trok naar het prachtige domein Rosario in Bever en noteerde er – stilletjes – haar indrukken.

Tekst Hade Wouters – Foto’s Ann De Wulf

‘Even stilstaan zet zoveel in beweging. In deze stilte en orde en op deze magische plek van schoonheid en eenvoud gebeurt zoveel’

Dag -1 Voorbereidingen

Morgen vertrek ik naar Rosario. Ik neem een schriftje dat ik wil gebruiken om mijn gedachten daar te ordenen en maak alvast een paar lijstjes. Acht boeken die ik al lang wil lezen. Verder ga ik ook al mijn achterstallig werk inhalen en zes artikels schrijven. Voor ik in bed kruip staan er twee enorme koffers, een laptoptas en een handtas klaar om mee te nemen. Ik zal van maandag tot vrijdag weg zijn. Als moeder van jonge kinderen is het een ongekende luxe waar ik al jaren naar snak, en tegelijk voel ik me schuldig of zelfs angstig om dingen van thuis te missen.

Dag 1 Strak plan

Geen tijd meer om een cappuccino te halen voor on the road. Het contrast tussen het stadse leven met koffiebarretjes, winkels en overal mensen, en Bever, het dorp in het Pajottenland waar ik terechtkom, is enorm: een mooie en erg landelijke plek. Sofie verwelkomt me. Meteen voel ik de weldadige energie van dit klooster dat met zorg en liefde verbouwd is tot een plek waar mensen terechtkunnen om op te laden. Sofie en ik bespreken de stille week. Die heeft een vast dagritme, gebaseerd op het monastieke leven. Er zijn vaste uren voor alles en een aantal tijdsblokken met activiteiten die zich op eenzelfde manier opvolgen: stille tijd, de maaltijden, werken, vrije tijd, muziekmomenten, een vaste wandeling. We spreken af dat ze een kwartier voor het einde van elke activiteit een belletje laat rinkelen waardoor ik zorgvuldig kan afronden en me kan voorbereiden op het volgende dat komt. En daarna is het tijd om te eten. Sofie toont me hoe ik de tafel moet dekken, waarbij de placemat op een vinger afstand van de tafelrand moet liggen, en het mes mooi naar binnen gekeerd, omwille van de rust die daarmee ontstaat. Wat een zorg. Ik denk een beetje beschaamd aan de slordige manier waarop we thuis vaak de kranten opzijschuiven als we gaan eten en wat borden en bestek nemen. Sofie laat me bij een aantal dingen ook de keuze, zoals de vraag of ik mijn telefoon bij me ga houden. Het feit dat ze het vraagt doet me er wel bij stilstaan, en ik besluit mijn telefoon op mijn kamer achter te laten. En zo is mijn stille week begonnen, op een plek waar alles klopt en die schoonheid ademt.

‘Het is de bedoeling dat ik met aandacht en in stilte frambozen pluk. Anderhalf uur lang. Inwendig foeter ik. Heb ik daarvoor verlof genomen en mijn kinderen en man achtergelaten?’

Dag 2 Verzet en overgave

Na het heerlijke voedzame ontbijt is het tijd voor werk. Sofie en ik gaan de tuin in. Mijn werk is frambozen plukken. De bedoeling is dat ik dat met aandacht en in stilte doe. Anderhalf uur lang. Inwendig foeter ik. Heb ik daarvoor verlof genomen en mijn kinderen en man achtergelaten? Sofie plukt zelf ook mee. Op een gegeven moment zie ik dat zij er veel meer heeft. Ik geraak meteen gestrest. Wat gaat ze denken als ze ziet dat ik er minder heb? Maar wacht even, Sofie heeft gewoon betere struiken dan ik, dus ik kon gewoon niet zoveel frambozen verzamelen! Ik moet lachen om mijn eigen gedachten, maar ik merk dat ik dat soort gedachten in een complexere vorm ook in mijn professionele leven heb. Pijnlijk confronterend. Hoewel ik verzet had ten opzichte van deze klus, merk ik dat er geen minderwaardig of vervelend werk bestaat. Als je alles met aandacht doet, zonder je te haasten, resultaat na te streven of je te laten opjagen, kom je in een heel fijne flow. Ik schrik als ik er door het belletje aan word herinnerd dat ik mag afronden. Nu al? Tegen de middag loop ik door de mooie gang naar de ruimte waar we eten. Deze plek heeft een ziel, besef ik. Ze draagt, werkt mee aan het proces dat je hier doormaakt. En de tijd, de tijd waar ik thuis permanent mee strijd, vormt hier een bedding waarbinnen activiteiten elkaar vloeiend en prettig opvolgen. Elke activiteit heeft ook zijn eigen ruimte. De bibliotheek dient om te lezen of te praten, maar er is geen wifi zodat je niet verleid wordt om te werken. Mijn kamer heeft eveneens geen wifi want dient om te slapen. De stille ruimte herbergt de mogelijkheid om in stilte te zijn. De lange houten eettafel is enkel om te eten en in gesprek te gaan, maar volgens afspraak laten we er geen mobieltjes op liggen. Ik merk dat het veel rust geeft als elke ruimte een eigen functie heeft en dat het heel veel comfort biedt als je elke plek gebruikt waarvoor ze bedoeld is. Verzet en overgave, verzet en overgave. Ze wisselen elkaar voortdurend af. Me schikken naar een tijdschema dat me is opgelegd is best moeilijk. Ik beschouw het als een verworvenheid dat ik autonoom kan werken, waar en wanneer ik wil, en dat ik mijn eigen agenda bepaal. Maar die vrijheid is ook een gevangenis geworden. Hoe vaak zit ik om 6 uur ’s ochtends of 11 uur ’s avonds nog aan mijn computer? In de wandeling manifesteert die beweging van verzet en overgave zich het sterkst. Elke dag dezelfde wandeling, wie bedenkt het? Ik schommel tussen fascinatie voor wat ik zie onderweg, het graan op de velden, de schapen, een kapelletje, en de verveling van het alleen wandelen. Op een bepaald moment kan ik een stuk afsnijden. Ik ben even in de verleiding, maar zet dan de pas er weer in. Op het juiste pad.

Dag 3 Zintuigen op scherp

Gewekt worden. Hoe lang is het geleden dat ik gewekt ben geweest door iemand die de taak op zich nam om dat te doen, niet door een toestel? Het geeft me een gevoel van geborgenheid. Thuis ben ik een notoire te-laat-komer. Hier ben ik altijd rustig op tijd. Wonderlijk. Vast ook omdat het dagschema gestructureerd en realistisch is opgebouwd, met goede overgangen tussen de verschillende activiteiten. De dag beginnen met dertig minuten stilte is een wisselend succes. Gisteren kon ik fijn in mezelf verzinken, maar vandaag zit ik te draaien en te keren omdat ik rugpijn heb. Normaal zou ik het mezelf kwalijk nemen, maar nu denk ik alleen maar ‘morgen beter’. Het begint me op te vallen dat mijn zintuigen op scherp gaan. Het gevoel van rijpe frambozen die geplukt willen worden. Op blote voeten door het gras lopen. Het geluid van duizend vogels. De zon op mijn huid. De pure smaak van het verrukkelijke en echt voedende eten dat Sofie maakt, vanuit ontspanning en intuïtie (ik hoop op een Rosario-kookboek). En ik realiseer me dat ik gemist kan worden, thuis en op het werk. Een ambivalente vaststelling. Ik was groenten in de keuken en pluk besjes. Ik mijmer over werk. Hard werken, vroeg opstaan, laat doorgaan, hoe absurd is dat eigenlijk? Zou het me lukken om thuis ook een rustig aandachtig ritme te ontwikkelen voor mijn werk, waarin ik met permanente aandacht en zorg in rust bezig kan zijn? Soms voel ik weerstand. Dat is een worsteling. Vooral ook omdat ik de oorzaak enkel in mezelf kan zoeken. Ik kan het immers niet op de files steken, op de kinderen of op mijn man. Zoals de dag geopend wordt met stilte, zo wordt elke dag besloten met een muziekmoment. Liggend in de kapel luisteren we naar muziek die Johan selecteert. Als een soort meergangenmenu introduceert hij kort de zorgvuldig uitgekozen stukken. Hoe vaak heb ik me overgegeven aan het enkel maar luisteren, met ogen dicht? De akoestiek in de kapel is magnifiek. De muziek vult de ruimte, ik realiseer me nu pas dat muziek een energie is, een trilling. Ik voel me zo gevoed en verwend op deze plek.

‘Mijn boeken zijn grotendeels ongelezen gebleven. Mijn mails zijn niet beantwoord. Mijn werk is niet af en ik heb geen zes artikels geschreven. Maar deze week was onbetaalbaar’

Dag 4 Bezield verder gaan

Deze week heb ik niks gekocht. Ik heb ook niet gedachteloos zitten snoepen. Neigingen die ik heb wanneer ik stress ervaar. Geen enkel gesprek dat ik voerde hier ging over koetjes en kalfjes, het waren telkens authentieke gesprekken. Op de boekenlegger van Rosario die tussen mijn boekje zit waarin ik mijn gedachten noteer, staat ‘even stilstaan & bezield verder gaan’. Even stilstaan zet net zo veel in beweging. In deze stilte en orde en op deze magische plek van schoonheid en eenvoud gebeurt veel. In de namiddag wil ik mijn eigen tijd gebruiken om te schrijven. Mijn lijstjes zijn onaangeroerd en mijn boeken liggen grotendeels ongelezen in mijn kastje. Plots gaat de tijd knellen. Inspiratie ontstaat, maar die slaat om in onrust. Ik overweeg om de wandeling over te slaan, denkend dat creëren tijd en vrijheid kost. Ik moet behoorlijk wat energie investeren in het mentale gevecht. Maar ik ga. Ik maak de laatste wandeling, dezelfde maar in omgekeerde richting. Stukjes ervan loop ik op blote voeten. Door de verleiding weerstaan te hebben om een stukje af te snijden, moet ik nu niet meer tegen de neiging vechten. Ik wandel gewoon het stuk, ik zie elke dag andere dingen. Het graan lijkt zienderogen te groeien, op een van de velden is gehooid en de koeien staan buiten. De enige constante is verandering. Alle categorieën waar ik mezelf in nestel, gaan aan diggelen. Dat ik geen ochtendmens ben, dacht ik bijvoorbeeld. Hier sta ik monter op en realiseer ik me dat stilte een natuurlijke staat van zijn is in de ochtend. Maar dat ik wel wakker ben, zintuiglijk. Het laatste avondmaal, zegt Johan. We zitten buiten. Hoe meer je zwijgt, hoe minder je wilt vertellen. Wanneer we samen eten en aan tafel in gesprek gaan, moet ik er telkens weer even inkomen. Doordat veel van de omgevingsprikkels en kansen tot afleiding weg gesnoeid zijn, kan ik zo goed voelen, ruiken, proeven. De echte voeding die Sofie me voorschotelt helpt enorm bij het heilzame van de week. Door geen overdreven zoete of zware dingen te eten, blijf ik mentaal beter in balans. En in stilte en met aandacht eten is zo’n groot contrast ten opzichte van het eten thuis, met de krant erbij, de mobieltjes op tafel en de kinderen die allerlei dingen willen.

Dag 5 Onbetaalbaar

Mijn boeken zijn grotendeels ongelezen gebleven. Mijn mails zijn niet beantwoord. Mijn werk is niet af en ik heb geen zes artikels geschreven. Maar deze week was onbetaalbaar. Voor ik ga heb ik nog een mooi gesprek met Johan en Sofie. Ze zijn hoeders van deze plek. Het lijkt me niet gemakkelijk om ze standvastig te gebruiken waarvoor ze ten diepste bedoeld is. Maar ze kunnen het, vanuit hun authenticiteit. Ze zijn Rosario. Wanneer ik naar mijn auto loop, denk ik eraan dat ik op voorhand een paar vrienden had gevraagd om mee te gaan. Ik kreeg de reactie dat ze wel eens een dagje wilden langskomen. Ik ben blij dat dat niet gebeurd is. Een stille week heeft vijf dagen nodig, geen vluggertjes. Eenmaal thuis drink ik met mij man een koffie in een koffiebar, voor we aan de schoolpoort verwacht worden. Wat is de stad wemelig, druk, vol mensen. Waarom tokkelt iedereen op zijn mobieltjes en waarom loopt iedereen zo snel? Rosario, I’ll be back.

Ook in Rosario: de Pauzeweek

Naast de stille week, biedt Rosario ook ruimte aan cursussen en opleidingen en is het een Bed & Breakfast. Voor mensen met vermoeidheidsproblemen, burn-out, cvs of mensen met behoefte om zich even terug te trekken, is er ook de pauzeweek. De pauzeweek is een intensief residentieel programma van zes dagen. De pijlers zijn ritme en structuur, wat veel rust geeft. Door de ingebouwde traagheid gaan mensen de vertraging in. De stilte is een belangrijk element en de vaste dagindeling met heilzame onderdelen zoals inspiratieblokken, gezonde voeding binnen fijne maaltijdmomenten en een dagelijkse wandeling. Na een week hebben mensen meer energie, zitten ze beter in hun vel en hebben ze meer tools in handen om het pad naar genezing of verandering in te slaan. Luk Jonckheere is psychiater-therapeut en ervaringsdeskundige burn-out. Hij werkt met de deelnemers van de pauzeweek aan hun eigen belemmerende overtuigingen, binnen de theorie van de transactionele analyse. ‘De plek biedt een zekere magie en verzet bergen. Ik geloof dat de pauzeweek goed is voor mensen met burn-out of energieproblemen, maar dat eigenlijk iedereen er baat bij zou hebben. Verstilling, vertraging, verdieping, naar binnen kijken, vriendelijk leren zijn met jezelf. Het is zo essentieel in de vorming van mensen. De onderdelen van het programma zijn stuk voor stuk nodig en zinvol: de kwaliteit van de maaltijden, de manier van het nuttigen van de maaltijden, de dagindeling, de regelmaat, de rustige vloeiende overgangen, de lichaamsoefeningen, de muziek waarmee de dag besloten wordt. Doorheen die elementen manifesteren zich dingen bij mensen waarmee ze aan de slag kunnen. Er gebeurt iets wezenlijks.’

Meer info: www.rosario.be: voor data voor de Stille Week kan je op de website terecht. Elke maand vindt er een Pauzeweek en een Stille Week plaats.