‘Ik sta niet graag op de foto’

 

Tekst Christine Lamiable, Siska Verstraete – Illustratie Éric Giriat

Zodra er een camera in haar buurt komt, maakt Lynn (45) zich uit de voeten. ‘Ik vind het heel moeilijk om naar mezelf te kijken op een foto. Niet dat ik mezelf zo afzichtelijk vind, maar er is toch een groot verschil tussen het beeld dat ik heb van mezelf en het beeld dat ik zie op foto of op het scherm. Ik vrees dat ik niet echt fotogeniek ben; in het echt zie ik er veel beter uit.’ Een probleem in tijden waarin je niet meer veilig bent voor alle smartphones om je heen en een foto die van je gemaakt wordt vaak ook ongevraagd verspreid kan worden. Niet iedereen vindt die tendens even leuk. Hoe komt het dat terwijl sommigen niks liever doen dan selfies nemen, anderen gruwen bij het idee om op de gevoelige plaat vastgelegd te worden?

Onzekerheid – ‘Mensen die zich heel onzeker voelen over hun uiterlijk en heel streng zijn voor zichzelf, zullen op een foto alleen maar focussen op hun mindere kantjes’, zegt psychoanalytica Virginie Megglé. De andere mensen op de foto bekijken ze daarentegen veel welwillender, waardoor ze nog meer het gevoel krijgen dat ze niet op beeld “pakken”.

Niet goed in je vel – Die onzekerheid kan ook een momentopname zijn. ‘Een foto belicht het leven dat in jou zit’, vindt psychotherapeute Patricia Meyntjens. ‘Als je goed in vel zit, dan straal je dat ook uit. Je ogen, je mimiek … Van je hele gezicht valt af te lezen hoe je je voelt. En niet iedereen wil door jan en alleman “gelezen” worden. Vooral als het jou op dat moment allemaal wat tegenzit, wil je dat liever niet vereeuwigd zien op foto.’

Geen vertrouwen in de fotograaf – Je wantrouwen ten opzichte van foto’s kan nog versterkt worden als je geen vertrouwen hebt in de persoon achter de camera. Patricia Meyntjens: ‘Stel: iemand komt op bezoek en begint jou zomaar te fotograferen, zonder dat die persoon toestemming heeft gevraagd of zonder dat je weet waar de foto’s voor zullen dienen en wie die allemaal te zien krijgt. De kans is groot dat je je daar heel ongemakkelijk bij voelt.’ Bescherming van je privacy – ‘Wanneer je een foto neemt van een event of een persoon, dan maak je daar een object van dat je symbolisch wilt bezitten’, stelt de Amerikaanse schrijfster en essayiste Susan Sontag in Kijken naar de pijn van anderen. Niet voor de lens willen poseren kan dan een manier zijn om aan de greep van de ander te ontsnappen. ‘Voor sommigen is het maken van een foto ook een soort inbreuk op hun privacy’, weet Patricia Meyntjens. ‘Alsof iemand voorleest uit je dagboek, dat alleen voor jezelf bedoeld is.’

Geen poseerervaring – Wie opgroeide in de tijd van de analoge fotografie, toen we nog heel zuinig moesten omspringen met filmrolletjes, heeft vaak weinig ervaring met zichzelf positief op beeld zetten. En dat kan leiden tot wat ongelukkige foto’s. Patricia Meyntjens: ‘Door de komst van digitale camera’s en smartphones kunnen jongeren volop experimenteren. Ze weten hoe ze moeten poseren om goed op een foto te staan. Ze lachen breeduit, nemen een dynamische houding aan … Mensen die minder ervaring hebben met selfies vervallen sneller in een statische, geforceerde houding die geen mooie foto’s oplevert. Ze worden daarom minder graag vereeuwigd.’

Hoe aanpakken?

Laat je fotograferen door een professional

Ben je al een paar keer niet op je best vastgelegd op de gevoelige plaat, dan heb je misschien het idee dat je niet fotogeniek bent en er geen mooie foto’s van jou genomen kunnen worden. Een shoot door een professional kan je wellicht van het tegendeel overtuigen.

Laat meerdere foto’s nemen

Spreek met de persoon achter de camera af dat er verschillende foto’s genomen zullen worden. Je kan er dan van uitgaan dat de fotograaf de beste eruit zal kiezen. Vraag eventueel of je zelf de selectie mag maken.

Experimenteer met selfies

Voel je je onzeker voor de lens? Misschien moet je wat experimenteren. Neem voldoende selfies tot je genoeg beelden hebt waar je tevreden over bent. Op die manier leer je meteen ook hoe je het beste overkomt op foto.

Laat je in spontane situaties fotograferen

‘Staatsieportretten zijn niet meer van deze tijd’, vindt psychotherapeute Patricia Meyntjens. ‘We moeten af van het poseren en meer leren lachen. Zeker de oudere generatie kijkt vaak nog te ernstig in de lens. Vraag eventueel ook aan mensen die je vertrouwt om je op een spontaan moment te fotograferen. Als de persoon achter de camera je goed kent, zal die sowieso foto’s nemen op momenten dat je op je best bent.’

Zo pakt zij het aan

Stefanie (39), vennoot in een consultancybureau
‘Ik heb het nooit fijn gevonden om voor de lens te staan. Tot mijn 18de worstelde ik met overgewicht, en in mijn hoofd ben ik altijd dik gebleven – zelfs al ben ik intussen 35 kilo vermagerd. Omdat we mooie portretten nodig hadden voor onze zaak, stelde mijn vennote voor om foto’s te laten nemen door een professionele fotograaf. We hebben de fotograaf ingelicht over mijn aversie tegenover foto’s. Bovendien is mijn vennote de hele tijd bij me gebleven. Daardoor was ik vrij relaxed. In totaal heeft de fotograaf zo’n honderd foto’s genomen. Een tiental daarvan kan ik bekijken en denken: “Tiens, zo slecht zie ik er nog niet uit.’’’

meer lezen

Zelfportretten fotograferen – De ultieme digitale zelfexpressie, Natalie Dybisz (Librero, 2011). Met dat boek kan je je oefenen in het maken van mooie zelfportretten, zodat je meer vertrouwen krijgt in je eigen fotogenieke kant.