‘Vrijheid is dat ik mag zijn wie ik wil zijn’

Natascha Kampusch zat van haar tiende tot haar achttiende opgesloten in een kelder. Nadat ze ontsnapte aan haar ontvoerder kreeg ze een legertje psychologen, journalisten en onderzoeksrechters over zich heen. In Tien jaar vrijheid maakt ze de balans op: ‘Voor mij betekent vrijheid ook dat ik over bepaalde zaken mag zwijgen. Maar daar is niet iedereen het mee eens.’

Tekst Barbara De Munnynck – Foto Shutterstock

Op de ochtend van mijn interview met Natascha Kampusch hebben mijn dochters een tegendraadse bui. Getreuzel bij het tandenpoetsen. Discussies over de schoenkeuze. Om schot in de zaak te krijgen, probeer ik een beproefd recept: afleiding. ‘Er was eens een meisje uit Oostenrijk, Natascha. Weten jullie wat er met haar is gebeurd?’ Niet veel later zitten de kinderen mak als lammetjes op de achterbank, helemaal in de ban van het ontvoerde meisje dat acht jaar in een donkere kelder werd verstopt. Of het verhaal van Kampusch zo geschikt is voor kinderoren laat ik even in het midden. Feit is dat het mensen boeit, aanspreekt, prikkelt. Alsof het een eeuwenoud, universeel sprookje is in plaats van een hedendaagse autobiografie.
‘Ik weet wat je bedoelt’, zegt Natascha Kampusch, wanneer ik haar later die ochtend vraag naar de aantrekkingskracht van haar verhaal. ‘Als je wilt kan je heel wat mythische elementen ontdekken in mijn leven. De verloren jeugd. De gestolen onschuld. Ook een beetje heroïek … Alle ingrediënten zitten erin, net zoals in goede tandpasta. (lacht) Want ik wil zeker niet aanmatigend klinken.’ Kampusch is voorzichtig wanneer ze met journalisten praat, dat valt op. Ze begrijpt dat de hoofdstukken in Tien jaar vrijheid, waarin ze de moeizame hereniging met haar familie beschrijft, ontroeren. Zo vielen Natascha en haar moeder elkaar in 2006 niet onmiddellijk in de armen. Ze hadden tijd nodig om te wennen aan elkaar. Om te aanvaarden dat geen van hen beiden nog dezelfde was als bij Natascha’s ontvoering in 1998. ‘Jij mag zeggen dat die passages je doen denken aan de terugkeer van de Griekse held Odysseus’, zegt Kampusch aan het begin van het interview. ‘Maar zelf durf ik me niet te vergelijken met klassieke, tragische helden. Zie je de krantenkoppen al?’ Als je net Tien jaar vrijheid hebt gelezen begrijp je Kampusch’ terughoudendheid perfect. Na haar ontsnapping heeft ze aan den lijve moeten ondervinden hoe hard de media – en de mensen – kunnen zijn.